Thận trọng với giống cà phê xanh lùn

Cà phê xanh lùn là giống cà phê vô tính do ông Phạm Quang Sơn và Phạm Xuân Trường (tỉnh Lâm Đồng) lai tạo, tuyển chọn từ năm 1990 và được ký hiệu bằng phụ âm đầu tên của các kỹ sư với các tên gọi TS1, TS2, TS3, TS4, TS5.

Sản xuất cây giống tại vườn ươm của Viện khoa học kỹ thuật Nông lâm nghiệp Tây Nguyên.

Theo chủ một cơ sở bán cây giống trên đường Nguyễn Lương Bằng, TP. Buôn Ma Thuột, hiện trên thị trường chủ yếu bán hạt giống cà phê xanh lùn TS5 với giá dao động từ 600.000-700.000 đồng/kg. Tuy nhiên, nếu người dân mua với số lượng lớn, cụ thể từ 2 kg hạt giống trở lên giá chỉ còn 400.000 đồng/kg, 4kg trở lên giá còn 350.000 đồng/kg. Một số cơ sở cũng mời chào người dân mua cây cà phê lá sò với giá 700 đồng/cây, cây con 2 cặp lá 4.000 đồng/cây, cây 4 cặp lá đã cấy sẵn trong bầu 6.000 đồng/cây. Nhưng khi đặt vấn đề muốn tham quan vườn ươm thì nhiều chủ cơ sở từ chối với lý do đây là giống mới phải nhập từ Lâm Đồng về bán nên phải vài ba ngày sau mới có hàng. Theo các cơ sở bán giống, nông dân chỉ cần dựa vào độ cứng của thân và màu sắc của lá là có thể phân biệt được giống, theo đó cà phê xanh lùn có lá màu xanh đậm, thân thẳng, cứng, đường gân lá rõ nét so với các giống cà phê khác.

Vườn cà phê giống TR9 của nông hộ tại xã Cư Dliê Mnông, huyện Cư M'gar.

Ông Phạm Văn Sỹ (thị xã Buôn Hồ) trước khi tìm mua giống tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh cây giống trên địa bàn tỉnh ông đã liên lạc qua điện thoại với cơ sở sản xuất tại Lâm Đồng và được biết, hiện tại cơ sở chính không còn cây giống để bán và cũng không có đại lý tại Đắk Lắk, giá hạt giống TS5 bán tại Lâm Đồng là 500.000 đồng/kg không bao gồm phí vận chuyển. Do đó, khi đến các cơ sở sản xuất giống tại đường Nguyễn Lương Bằng, tận mắt thấy các cơ sở sản xuất, kinh doanh giống giảm giá để níu kéo khách hàng khiến ông rất lo lắng về chất lượng cây, hạt giống cà phê xanh lùn do các cơ sở này cung cấp. Tuy nhiên, nếu không mua thì gia đình sẽ bỏ lỡ cơ hội tiếp cận giống mới nên ông vẫn mua 0,5kg hạt (trị giá 250.000 đồng) và 20 cây giống cà phê lá sò (700 đồng/cây) để về trồng thử trên vườn.

Theo ông Huỳnh Quốc Thích, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT, tình trạng nông dân tìm mua các giống cây trồng mới là nhu cầu chính đáng. Tuy nhiên, khi chọn giống bà con cần phải thận trọng bởi hiệu quả mỗi loại giống khác nhau và chỉ kết quả cao khi hội tụ đủ các yếu tố đất đai, khí hậu thích hợp, chăm bón đúng kỹ thuật, thời tiết thuận lợi... Trong khi đó, giống cà phê xanh lùn vẫn chưa được khảo nghiệm, kiểm nghiệm tại Đắk Lắk nên chưa kiểm chứng được tính hiệu quả của nó so với các giống cà phê khác do Viện Khoa học kỹ thuật Nông lâm nghiệp Tây Nguyên lai tạo, tuyển chọn và được Bộ NN-PTNT công nhận. Do đó, Sở khuyến cáo bà con cần thận trọng bởi thời kỳ kiến thiết của cây cà phê kéo dài, nếu trồng “sai” giống thì thiệt hại không nhỏ. Hiện tại, Sở vẫn chưa có con số thống kê cụ thể về diện tích cà phê xanh lùn được trồng trên địa bàn, nhưng qua theo dõi cho thấy, các nông hộ chủ yếu trồng xen một số lượng nhỏ trên vườn theo hình thức thử nghiệm.

Thanh Hường