Thu thuế, phí: Khắc phục những hạn chế từ nguyên nhân chủ quan

Theo báo cáo tại hội nghị sơ kết công tác thuế quý I và triển khai nhiệm vụ quý II-2018 của ngành Thuế, tổng thu ngân sách Nhà nước (NSNN) quý I trên địa bàn tỉnh đạt 1.409 tỷ đồng, bằng 30,4% dự toán pháp lệnh, 28,5% dự toán HĐND tỉnh giao, tăng 22% so với cùng kỳ năm 2017. Trong đó, thu thuế, phí (có tiền sử dụng đất) 1.368 tỷ đồng, đạt 112% dự toán quý, 30,7% dự toán pháp lệnh năm 2018 và 28,6% dự toán HĐND tỉnh giao. Theo Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Bùi Văn Chuẩn, đây là kết quả khá “ngoạn mục” mà ngành Thuế đạt được trong nhiều năm trở lại đây. Tuy nhiên, cần tỉnh táo nhìn nhận, đánh giá kết quả đạt được, bởi số thu trên có yếu tố khách quan rất lớn khi tình hình kinh tế trên địa bàn tỉnh có nhiều khởi sắc, tạo ra những thuận lợi nhất định trong công tác thu NSNN. Và thực tế là nếu loại trừ các nguồn thu không có trong giao dự toán (tiền thuê đất nộp một lần, truy thu tiền thuê đất theo kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước, sản lượng bia và thuế suất tiêu thụ đặc biệt tăng…) thì kết quả thu chỉ tăng 9,1% so với cùng kỳ, thấp hơn rất nhiều so với chỉ tiêu tăng thu Trung ương giao. Điều đáng nói là các nguồn thu trên hầu hết sẽ không phát sinh trong những tháng còn lại của năm 2018, trong khi đó có nhiều nguồn thu cũng bước vào giai đoạn suy giảm do mùa vụ hoặc quy định cách tính thuế có hiệu lực. Điều này thể hiện rõ ở nguồn thu quốc doanh Trung ương trong quý I-2018 chỉ bằng 92,2% so với cùng kỳ (tương đương giảm 13 tỷ đồng). Nguyên nhân chủ yếu là do thực hiện Nghị định số 10/2017/NĐ-CP ngày 9-2-2017 của Chính phủ (có hiệu lực từ ngày 1-4-2017) về giá tính thuế giá trị gia tăng của các công ty sản xuất điện trực thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam giảm khoảng 29%. Bên cạnh đó, do điều kiện thời tiết không thuận lợi cho hoạt động thủy điện nên sản lượng điện giảm dẫn đến thuế của các công ty thủy điện cũng giảm đáng kể (riêng Công ty Thủy điện Buôn Kuôp đã giảm 37 tỷ đồng) và tình trạng này có khả năng kéo dài trong những tháng tiếp theo.

Đoàn liên ngành chống thất thu thuế huyện Cư Kuin kiểm tra xe chở cát trên địa bàn.

Bên cạnh yếu tố khách quan, vấn đề đáng ngại khác là yếu tố chủ quan của ngành Thuế trong khai thác nguồn thu, chống thất thu và thu hồi nợ đọng thuế. Chẳng hạn bộ thuế khoán toàn tỉnh tăng 13% so với chỉ tiêu được giao là 12%, nhưng còn 4 chi cục thuế không đạt yêu cầu là Cư Kuin (1%), Cư M’gar (6%), Lắk (8%), Krông Ana (10%). Trong khi đó, mặc dù nợ thuế toàn ngành giảm 11 tỷ đồng so với thời điểm 31-12-2017, nhưng có đến 5 đơn vị tăng nợ thuế cao là Ea H’leo (138,9%), Krông Búk (133,3%), thị xã Buôn Hồ (100,4%), Ea Kar (95,7%), Krông Năng (73,6%). Có nhiều đơn vị thực hiện chỉ tiêu thu nợ thuế đến 90 ngày và trên 90 ngày từ năm 2017 chuyển sang quý I-2018 đạt rất thấp như Krông Búk (1%), Ea Súp (4%), Ea H’leo (11%), Cư Kuin (12%). Cùng với đó, việc triển khai các đề án chống thất thu của nhiều đơn vị chưa đạt được tiến độ và kết quả như mong muốn… cũng khiến kết quả thu ở một số lĩnh vực đạt thấp. Những kết quả trên ít nhiều phản ánh yếu tố chủ quan của ngành Thuế trong khai thác nguồn thu, chống thất thu và thu hồi nợ đọng chưa thật sự tích cực.        

Cán bộ Chi cục Thuế huyện Cư M’gar kiểm tra một doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu trên địa bàn.

Nhận diện những thách thức, tồn tại, hạn chế đó, ngành Thuế đã đề ra những giải pháp, tập trung vào khắc phục những tồn tại mang tính chủ quan  để hoàn thành nhiệm vụ được giao. Theo đó, trong quý II-2018 và những tháng tiếp theo, lãnh đạo Cục Thuế tỉnh đã yêu cầu các đơn vị trực thuộc xác định nguyên nhân thu đạt thấp, nhất là nguyên nhân thuộc về trách nhiệm công vụ của công chức và người đứng đầu trong chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra, phối hợp thu; các đơn vị phải rà soát từng nguồn thu, xác định nguyên nhân, trong đó tập trung vào nguyên nhân chủ quan và đề ra biện pháp quản lý, khai thác tốt nguồn thu…

Giang Nam