Người trồng xoài Ea Súp thất thu vì dịch bệnh Covid-19

Chị Huỳnh Thị Thương (thôn 8, xã Ea Lê) vừa bán xong vườn xoài giống Đài Loan da xanh. Chị cho hay, chưa có năm nào thua lỗ như năm nay. Cả vườn xoài rộng 2 ha chỉ thu được 7 tấn, giảm một nửa so với năm ngoái.

Nguyên nhân là do thời tiết không thuận lợi, cây ra hoa nhiều nhưng đậu trái ít vì nắng hạn kèm sâu bệnh. Không chỉ năng suất giảm, giá xoài cũng ở mức thấp kỷ lục trong vòng 10 năm qua. Không những thế, việc tìm đầu ra cho sản phẩm cũng rất gian nan.

Những năm trước, khi chưa đến mùa thu hoạch, thương lái đã tới tận nơi đặt cọc tiền mua cả vườn, thuê người trông coi 24/24 giờ, nông dân không phải bận tâm đầu ra sản phẩm hay canh giữ vườn cây. Đến ngày, thương lái tới thu hoạch toàn bộ, trả tiền sòng phẳng.

Còn nay, xoài già quá ngày nhưng không ai đến hỏi thăm. Xót ruột, chị gọi điện đến các mối buôn cũ song ai cũng không mua. Cả tháng sau, chị mới tìm được người mua nhưng họ trả giá "bèo", kèm điều kiện hái toàn trái to đẹp. Không còn sự lựa chọn nào khác, chị đành chấp nhận bán xô cả vườn với giá 6 nghìn đồng/kg, tổng thu 40 triệu đồng, chưa bằng 1/3 số tiền năm ngoái, lỗ gần 40 triệu đồng, chưa kể công chăm sóc suốt một năm qua.

Vườn xoài của gia đình chị Huỳnh Thị Thương (thôn 8, xã Ea Lê).

Cùng cảnh ngộ, anh Nguyễn Thanh Hải (thôn 2, xã Cư Kbang) cũng đang tìm thương lái để bán vườn xoài rộng 3 ha. Anh cũng trồng giống xoài Đài Loan da xanh (loại dành cho xuất khẩu sang Trung Quốc) được 4 năm nay. Cây rất sai trái, mẫu mã đẹp, ước tính vụ này thu gần 20 tấn. Do số lượng xoài lớn, không thể bán nhỏ lẻ nên anh Hải chủ động đầu ra sản phẩm thông qua các hội nhóm thu mua xoài số lượng lớn, uy tín trên mạng xã hội. Dù nhiều người hỏi thăm nhưng nhưng trả giá rất thấp 3 - 4 nghìn đồng/kg. Anh chờ thêm 1 - 2 tuần nữa, nếu tình hình không khả quan, phải chấp nhận bán tháo, vớt vát được đồng nào hay đồng đó. Nếu để lâu, vườn xoài chín hết, phải bỏ đi thì lỗ nặng.

Chị Hoa, người chuyên thu mua xoài Đài Loan xuất đi Trung Quốc nổi tiếng ở miền Tây, có chi nhánh đặt nhiều tỉnh thành như Đắk Lắk, Đồng Nai, Bình Thuận... chia sẻ, chưa năm nào tình hình buôn bán khó như đầu năm nay. Từ khi dịch Covid-19 bùng phát, việc lưu thông hàng hóa sang Trung Quốc bị ngưng trệ. Khi cửa khẩu mở cửa thông thương, hàng đi vẫn rất chậm. Bản thân chị cũng rất đồng cảm với người nông dân, nhưng trong tình hình hiện nay, thương lái cũng chịu rủi ro, thua lỗ không khác gì nhà nông do ảnh hưởng của dịch Covid-19. Hàng lên cửa khẩu phải nằm vài ngày mới được thông quan, song số lượng xuất đi chỉ được 1 - 2 xe. Chưa kể, hàng nằm lâu ngày bị hư, mẫu mã xấu, tư thương Trung Quốc áp giá thấp thì thương lái Việt Nam cũng phải chấp nhận lỗ. Việc chị có thể làm bây giờ là cố gắng tìm được nơi tiêu thụ và mong dịch bệnh được kiểm soát, nếu không cửa khẩu tiếp tục siết chặt, nông sản chỉ còn nước đổ bỏ.

Thanh Thủy