Dân số – KHHGĐ: Báo động tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh

Trong những năm gần đây, tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh đã và đang là vấn đề “ nóng” trong công tác Dân số-Kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ) ở tỉnh ta.
Bình thường chỉ số giới tính khi sinh dao động từ 103-107 bé trai/100 bé gái. Tuy nhiên, những năm gần đây, tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh tại tỉnh ta đang tăng cao một cách đáng báo động. Theo số liệu thống kê của Chi cục Dân số-KHHGĐ tỉnh, năm 2007, tỷ lệ này là 112 bé trai/100 bé gái; đến năm 2009, tỷ lệ giới tính khi sinh đã ở mức 115 bé trai/100 bé gái, trong đó, tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên năm 2009 chiếm 13,4%, cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến mất cân bằng giới tính khi sinh. Riêng từ đầu năm 2010 đến hết tháng 4, toàn tỉnh có 7.313 trẻ sinh ra thì có đến 4.025 bé trai, tỷ số giới tính là 122 bé trai/100 bé gái.
Nguyên nhân của tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh này là do tư tưởng thích sinh đông con, muốn có con trai để được phụng dưỡng khi về già … đã hằn sâu trong suy nghĩ của nhiều người dân, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa; việc thực hiện chính sách mỗi gia đình chỉ có 1 hoặc 2 con đã gây ra áp lực phải sinh bằng được con trai đầu lòng, nhất là với những gia đình mà người chồng là con một, con trưởng thì phụ nữ càng dễ bị ép buộc sinh thêm con trai. Bên cạnh đó, các kỹ thuật chẩn đoán, xác định giới tính thai nhi ngày càng phổ biến, các dịch vụ nạo hút thai ngày càng nhiều, nhiều cặp vợ chồng đã quyết định bỏ thai khi xác định đó là con gái… Ông Nguyễn Trung Thành, Phó Giám đốc Sở y tế, Chi cục trưởng Chi cục Dân số-KHHGĐ tỉnh cho biết: Mất cân bằng giới tính khi sinh sẽ dẫn đến tình trạng số nam nhiều hơn số nữ, gây ra những tác động xấu đối với gia đình và xã hội. Cứ đà này, khoảng 20 năm nữa việc kết hôn thực sự sẽ khó khăn với nhiều nam thanh niên; tạo ra những bất ổn về trật tự an toàn xã hội, gia tăng các loại tội phạm xã hội: lừa đảo, bắt cóc, buôn bán trẻ em gái và phụ nữ, nạn mại dâm…

Tuyên truyền không can thiệp giới tính thai nhi tại các thôn buôn

Nhằm hạn chế tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, trong những năm qua, Chi cục Dân số-KHHGĐ tỉnh đã tăng cường tuyên truyền Nghị định số 55/2009 ngày 10-6-2009 quy định xử phạt vi phạm hành chính về bình đẳng giới; tuyên truyền giáo dục nâng cao nhận thức của người dân, nhất là các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ về Luật bình đẳng giới, Pháp lệnh dân số; nâng cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản/KHHGĐ… đồng thời, tham mưu cho Sở Y tế có văn bản xử phạt các cơ sở siêu âm tiết lộ giới tính thai nhi; tham mưu cho HĐND, UBND tỉnh đưa chính sách dân số vào hương ước của thôn, buôn… Tuy nhiên, những việc làm này dường như vẫn chưa thực sự hiệu quả. Các cơ quan chức năng chưa làm tốt công tác thanh, kiểm tra trong khi những hoạt động siêu âm, tiết lộ giới tính thai nhi ngày càng tinh vi và kín đáo; tài liệu, sách báo, website phổ biến về bí quyết sinh con trai, con gái đang trôi nổi trên thị trường. Mặt khác, việc xử phạt cán bộ, đảng viên vi phạm sinh con thứ 3 còn chưa đủ sức răn đe; việc đưa chính sách dân số vào hương ước thôn, buôn chưa nhiều, chưa hiệu quả.
Thiết nghĩ, để hạn chế tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh như hiện nay, một mặt cần tiếp tục đẩy mạnh công tác truyền thông về bình đẳng giới; mặt khác các ban ngành chức năng cần kiểm soát được tình trạng siêu âm xác định giới tính, phá thai có liên quan đến  lựa chọn giới tính thai nhi; xử lý nghiêm minh, kịp thời những hành vi liên quan đến việc lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức như xúi giục, ép buộc người khác phá thai vì giới tính thai nhi; xử phạt nghiêm những trường hợp cán bộ, đảng viên vi phạm Pháp lệnh dân số… Đặc biệt, cần nhanh chóng xã hội hóa công tác Dân số-KHHGĐ để có giải pháp đồng bộ và lâu dài.

Võ Thảo