Đổi thay ở buôn Ea Nho

“Buôn Ea Nho (xã Cư Kpô, huyện Krông Buk) bây giờ đã khác xưa nhiều lắm, tuy chưa giàu nhưng đồng bào đã thoát khỏi cảnh chạy ăn từng bữa, một số khác còn có của ăn, của để”, buôn trưởng Y Panh Niê phấn khởi khoe khi bắt đầu câu chuyện với chúng tôi.

Để minh chứng cho lời nói của mình, Y Panh cho biết: Từ một buôn nghèo với phần lớn đồng bào thuộc diện nghèo khó, thường xuyên thiếu đói vào mùa giáp hạt thì nay, toàn buôn chỉ còn 40/126 hộ nghèo và đã xuất hiện vài chục hộ thuộc diện khá, giàu, mỗi năm thu nhập vài trăm triệu đồng từ trồng lúa nước, cà phê. Ví dụ như hộ Y Bum hiện có trong tay khối tài sản bạc tỷ, chỉ riêng diện tích cà phê kinh doanh đã lên đến khoảng 3,7ha, mỗi năm cho sản lượng gần chục tấn cà phê nhân. Tương tự, hộ Y Mloh cũng có hơn 3ha cà phê kinh doanh và nhiều đất trồng lúa nước hai vụ ngay trong buôn, mỗi năm thu được hàng trăm triệu đồng từ bán sản phẩm cà phê và lúa.

Theo bà con buôn Ea Nho, có nhiều nguyên nhân đưa đến sự phát triển vượt bậc của buôn, bên cạnh việc đồng bào biết chăm chỉ lao động, tiết kiệm trong chi tiêu còn có sự hỗ trợ tích cực từ Nhà nước, nhất là việc đầu tư xây dựng hệ thống giao thông và kéo lưới điện về đây. Trước năm 2010, con đường độc đạo nối buôn Ea Nho với Quốc lộ 14, thông ra bên ngoài chưa được đầu tư tráng nhựa kiên cố nên việc đi lại rất khó khăn, đặc biệt là mùa mưa. Đường nhiều đồi dốc, xe công nông – loại phương tiện duy nhất dùng chở hàng của đồng bào nơi đây – không thể vận chuyển nông sản ra khu vực trung tâm để bán được, vì thế, nông sản ở đây luôn bị tư thương ép giá, có những loại nông sản mà vụ thu hoạch trúng vào mùa mưa dầm như bắp, đậu thì càng khó bán hơn… Bộ mặt của buôn giờ đã khác xưa, không chỉ con đường độc đạo nói trên mà nhiều tuyến đường nội buôn cũng đã được Nhà nước đầu tư trải nhựa, nhờ đó, việc vận chuyển nông sản từ rẫy về nhà cũng như từ nhà ra trung tâm huyện dễ dàng hơn.

Phần lớn đường giao thông nội buôn đã được đổ nhựa.

Không chỉ thế, đồng bào trong buôn và các đại lý kinh doanh cà phê, phân bón luôn có mối quan hệ tốt, khi cần bán sản phẩm, chỉ cần gọi điện là đại lý cho người vào tận nơi để cân hoặc sẵn sàng chở phân bón vào giao tận nhà nếu đồng bào mua số lượng lớn. Y Bum cho biết, giao thông thông suốt còn đem lại cho bà con nhiều lợi ích khác, đó là việc đi lại, giao lưu học hỏi kinh nghiệm làm ăn với bên ngoài dễ dàng hơn. Điều này thể hiện rất rõ ở việc sản xuất lúa nước hai vụ tại đây, buôn có khoảng 15ha đất dọc theo con suối cuối buôn rất màu mỡ, phù hợp trồng lúa nước nhưng trước đây chỉ có một phần diện tích được khai thác canh tác một vụ, nay khu vực này đã được khai hoang hết để trồng lúa nước hai vụ, nhờ vậy, nhiều hộ không chỉ đủ lúa ăn mà còn có dư để bán. Dẫn chúng tôi đi thăm cánh đồng lúa đang vào giai đoạn trổ bông, buôn trưởng Y Panh phấn khởi khoe: 100% diện tích lúa tại đây được gieo cấy bằng giống lúa lai Nhị ưu 838 do đồng bào Kinh hướng dẫn nên năng suất rất cao, những chân ruộng được chăm sóc tốt có thể cho sản lượng 8-9 tạ/sào.

Cùng với đường giao thông, việc Nhà nước đầu tư kéo điện lưới cũng góp phần tích cực trong việc thúc đẩy buôn Ea Nho phát triển. Trước đây, 100% hộ làm cà phê trong buôn phải bơm tưới bằng máy nổ nên chi phí đầu tư lớn, từ khi có lưới điện, bà con đã chuyển sang dùng điện để bơm tưới nên tiết kiệm được nhiều chi phí và tận dụng được sức lao động nhàn rỗi. Cụ thể, do việc tưới bằng bơm điện không phải khởi động máy nổ, ống dẫn nước cũng không quá lớn nên phụ nữ, người già hoặc trẻ em đều có thể làm được. Hơn nữa, chi phí dùng điện bơm nước tưới cà phê chỉ bằng khoảng 1/3 so với dùng máy nổ nên có gia đình đầu tư vốn kéo điện 3 pha vào tận rẫy để tưới cà phê.

Trưởng buôn Y Panh cho biết thêm, năm 2013, toàn buôn có 20 hộ thoát nghèo, năm nay cũng sẽ phấn đấu giảm bằng chừng ấy, với đà này, trong tương lai không xa, Ea Nho sẽ thoát khỏi cảnh nghèo khó, bớt đi gánh nặng lo toan cho địa phương.

Lê Ngọc