Tai nạn lao động: Nỗi đau còn đó

Tai nạn lao động đã trở thành nỗi đau đớn dai dẳng bởi hậu quả nó để lại vừa là vết thương về thể xác, tinh thần và cả gánh nặng mưu sinh cho mỗi gia đình. Để giảm thiểu nỗi đau này, rất cần sự cộng đồng trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp và người lao động.

Nỗi đau dai dẳng

Làm công nhân khai thác đá hơn 17 năm, nắm vững những thao tác và quy trình khai thác đá nhưng chỉ một sơ suất nhỏ trong khi thực hiện nổ mìn vào năm 2004, anh Võ Thanh Tùng ở Phường Khánh Xuân (TP. Buôn Ma Thuột) phải gánh chịu nỗi đau vĩnh viễn: mù hai mắt, gãy tay trái và rất nhiều vết thương ở đầu, chân. Từ một người lành lặn và là trụ cột gia đình, bỗng chốc anh trở thành người khuyết tật với tỷ lệ mất sức lao động 98%. “Lúc ấy, cuộc sống của gia đình tôi khó khăn vô cùng, 2 con còn nhỏ, vợ chỉ ở nhà nội trợ, làm vườn nên kinh tế ngày càng kiệt quệ. Tôi không chỉ gánh chịu nỗi đau thể xác mà còn rơi vào tình trạng khủng hoảng tinh thần vì từ nay không biết phải làm gì để chăm lo cho gia đình, vợ con”, anh Tùng nghẹn ngào kể lại. Không đầu hàng trước số phận, anh đăng ký tham gia Hội Người mù tỉnh, được tạo điều kiện theo học nghề mát xa thư giãn, làm chổi nhưng thu nhập kiếm được chẳng đáng là bao. Sau đó anh quyết tâm học thêm nghề y học cổ truyền, chữa các bệnh về xương khớp, thần kinh tọa, thu nhập mỗi tháng cũng được khoảng 3-4 triệu đồng. Những tưởng nỗi đau, rồi cũng sẽ qua đi nhưng cách đây 3 năm, người vợ quyết định chia tay, mình anh phải gồng gánh nuôi 2 con ăn học, khó khăn càng thêm chồng chất.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Mai Hoan Niê Kdăm cùng đại diện lãnh đạo Sở LĐ-TB&XH thăm hỏi, động viên, tặng quà anh Võ Thanh Tùng.

Dù đã hơn 1 năm trôi qua nhưng mỗi khi kể lại vụ tai nạn lao động kinh hoàng xảy ra vào đầu năm 2013, chị Ngô Thị Minh, công nhân vệ sinh của Công ty TNHH Môi trường Đông Phương (TP. Buôn Ma Thuột) vẫn chưa hết bàng hoàng, xót xa. Khoảng 3 giờ sáng ngày 4-1-2013, khi đang làm nhiệm vụ quét dọn, thu gom rác thải trên vỉa hè ở đường Nguyễn Văn Cừ, đoạn trước UBND phường Tân Lập, chị bất ngờ bị một xe ben chở cát đi cùng chiều lao đến tông thẳng vào người. Để giữ được mạng sống, chị đã phải trải qua rất nhiều lần phẫu thuật, cắt bỏ cả 2 chân. Sau hơn 4 tháng điều trị, các vết thương đã lành nhưng suốt đời chị phải gắn bó với chiếc xe lăn. “Tai nạn lao động đó đã lấy đi của tôi rất nhiều thứ. Tôi không còn đủ khả năng chăm lo cho bản thân, gia đình và cả việc ăn, học của 2 con, mọi gánh nặng đều đè lên vai ông xã”, chị Minh nấc nghẹn.

Để hạn chế tai nạn lao động

Theo báo cáo của Sở Lao động – Thương binh và Xã hội (LĐTBXH), năm 2013, trên địa bàn tỉnh xảy ra 27 vụ tai nạn lao động làm 6 người chết, 12 người bị thương nặng. Tuy nhiên, con số trên mới chỉ là báo cáo của 92 doanh nghiệp trong tổng số hơn 5.400 doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh gửi về Sở LĐTBXH. Con số thực về các vụ tai nạn lao động, nhất là các vụ tai nạn gây ra chấn thương sẽ còn lớn hơn nhiều so với báo cáo. Qua điều tra, xác minh các vụ tai nạn lao động, có thể thấy nguyên nhân ở cả 2 phía: người sử dụng lao động không quan tâm đến công tác huấn luyện về an toàn lao động, không có quy trình, biện pháp an toàn lao động, không trang bị phương tiện bảo vệ cá nhân cho người lao động, các thiết bị không bảo đảm an toàn…, và người lao động vi phạm các quy trình, biện pháp về an toàn lao động, không sử dụng các trang thiết bị, phương tiện bảo vệ cá nhân... Theo ông Nguyễn Chiến Thắng, Phó trưởng Phòng Lao động – Tiền lương và Việc làm (Sở LĐTBXH), do lực lượng làm công tác thanh tra, kiểm tra mỏng nên việc kiểm soát an toàn lao động tại các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh gặp rất nhiều khó khăn. Ngay trong Tuần lễ Quốc gia về An toàn vệ sinh lao động - Phòng chống cháy nổ lần thứ 16 – năm 2014, đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh cũng chỉ có thể kiểm tra tại 28 doanh nghiệp. Còn lại, phải yêu cầu các huyện thành lập đoàn kiểm tra liên ngành nhằm góp phần chấn chỉnh những thiếu sót, sai phạm trong thực hiện công tác an toàn vệ sinh lao động, phòng chống cháy nổ tại doanh nghiệp.

Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra nhằm chấn chỉnh kịp thời những tồn tại, hạn chế của doanh nghiệp trong việc chấp hành pháp luật về an toàn lao động. Trong ảnh: Đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh kiểm tra công tác ATVSLĐ, PCCN tại Xí nghiệp Việt Hà (thị xã Buôn Hồ).

Để giảm thiểu tai nạn lao động, cả doanh nghiệp, người lao động và các đơn vị quản lý phải cùng chung tay. Đối với các doanh nghiệp cần quan tâm nâng cao hiệu quả công tác huấn luyện an toàn vệ sinh lao động, phòng chống cháy nổ, tăng cường đầu tư kinh phí để cải thiện điều kiện làm việc cho người lao động, mua sắm trang thiết bị bảo hộ lao động, phòng chống cháy nổ, xây dựng và củng cố hoạt động của mạng lưới an toàn vệ sinh viên. Bên cạnh đó, người lao động phải nâng cao nhận thức về quyền của mình trong an toàn lao động, phòng chống cháy nổ, yêu cầu doanh nghiệp cung cấp bảo hộ lao động, lối thoát hiểm theo đúng quy định, tuân thủ các nguyên tắc an toàn lao động trong vận hành, sản xuất để tự bảo vệ mình. Về phía cơ quan chức năng, theo ông Nguyễn Quang Trường, Giám đốc Sở LĐTBXH, trong thời gian tới, ngành LĐTBXH sẽ tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền nhằm tạo chuyển biến rõ rệt về nhận thức và nâng cao tinh thần, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân và toàn xã hội về công tác an toàn vệ sinh lao động, phòng chống cháy nổ. Tiếp tục phối hợp với các doanh nghiệp tăng cường công tác huấn luyện an toàn vệ sinh lao động, phòng chống cháy nổ nhằm bảo đảm mọi lao động đều được trang bị kiến thức. Đồng thời, tăng cường hơn nữa công tác thanh tra, kiểm tra các doanh nghiệp về an toàn lao động, khuyến khích các doanh nghiệp tự kiểm tra theo hướng dẫn, tự phát hiện và khắc phục những tồn tại, hạn chế. Mặt khác, kiên quyết xử lý nghiêm các doanh nghiệp cố tình vi phạm các quy định về an toàn lao động.

Nguyễn Xuân