Buôn lậu gỗ quý “núp bóng" mua bán nhà

Khi các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, thắt chặt việc vận chuyển gỗ, những đầu nậu và doanh nghiệp mua bán gỗ trên địa bàn tỉnh đã “lách luật” bằng cách lấy gỗ làm nhà rồi công khai bán gỗ một cách hợp pháp. Trong vai một người đi mua nhà gỗ, phóng viên đã đến huyện Ea Súp để tìm hiểu cách buôn gỗ quý mới này.

Một trong những ngôi nhà làm bằng gỗ quý đang được chào bán.

Làm nhà để... bán gỗ!
Sau nhiều ngày thuyết phục, cuối cùng chúng tôi đã được anh H. (một đầu nậu gỗ đã giải nghệ và có nhiều năm kinh nghiệm trong nghề này) đồng ý dẫn đi mua nhà gỗ quý. “Hình thức mua bán nhà gỗ thực chất là để vận chuyện gỗ quý dễ dàng hơn mà thôi. Nếu bị kiểm lâm bắt, chỉ cần xuất trình giấy xác nhận bán nhà của xã và kiểm lâm địa bàn là xong. Nhưng bây giờ họ (kiểm lâm - PV) cũng biết chiêu này rồi, cho nên muốn hợp thức hóa được cũng phải chung chi nhiều lắm”, anh H. tâm sự. Trước giờ khởi hành, anh H. đã gọi điện nhờ một “cò” mua bán gỗ quý ở huyện Ea Súp và được “cò” này báo cho chúng tôi địa chỉ tới gặp trực tiếp.

Khoảng 10 giờ ngày 30-11, xe chúng tôi dừng tại nhà nghỉ N.K.T. (đường Hùng Vương, thị trấn Ea Súp) theo chỉ dẫn của “cò”. Ngay tại phòng khách của ngôi nhà, gia chủ trưng bày hàng trăm món đồ gỗ quý hiếm làm ai cũng choáng ngợp. Ông K. (chủ nhà nghỉ N.K.T) vừa đon đả mời khách dùng trà vừa khoe: “Bộ bàn ghế các anh đang ngồi là gỗ hương đó. Tôi mua gốc cây hương từ những thợ đi rừng (cách nói về lâm tặc - PV) và thuê thợ mộc làm mất hai tuần. Bây giờ, bộ này có bán qua Trung Quốc tôi cũng lo được giấy tờ”. Trầm trồ khen bộ bàn ghế gia chủ xong, chúng tôi nói cho ông K biết chỉ muốn mua nhà gỗ quý thôi. “Ờ, tôi quên mất! Hồi nãy có nghe ông bạn giới thiệu các anh đi mua nhà gỗ. Nhưng chỗ gỗ dự định làm nhà, tôi đang để nơi khác. Để tôi dẫn các anh đi”, ông K. nói.

Ông K. dẫn chúng tôi đến ngôi nhà để gỗ của ông cách đường Hùng Vương chừng 2 km. Ngay trước sân nhà, có 2 đống gỗ lớn được che bạt. Vén tấm bạt lên, ông K. giới thiệu: “Đây là 16 cột gỗ kiền kiền (thuộc nhóm II - PV) quý lắm và bây giờ trong rừng Ea Súp chắc không còn nữa đâu. Những cột gỗ này tôi mua từ những thợ đi rừng từ mấy năm trước, góp lại định làm cái nhà và mở quán bán cà phê”. Sau đó, ông K. lại mở bạt cho chúng tôi xem đống gỗ kiền kiền thứ hai dùng để làm xà ngang của ngôi nhà. Cả hai đống gỗ kiền kiền ước chừng hơn 20m3. Ngay thềm nhà, lại có một bộ bàn ghế làm từ gốc gỗ hương được đục theo kiểu “tứ linh”. Xung quanh đó, gỗ quý vứt đầy thềm. Ông K. nói đây là nhà cháu, nhưng qua cách xưng hô của ông với mấy người thợ trong nhà, chúng tôi đoán chắc ông là chủ ngôi nhà này.

Ngồi trên xe ra đường Hùng Vương, ông K. chỉ những cái rẫy hai bên con đường đất cho biết: “Khi tôi đặt chân đến đây vào mười năm trước, xung quanh toàn là rừng. Ngày đó chúng tôi dại lắm, cứ chặt cây xong rồi đốt hoặc chỉ làm hàng rào mà thôi. Nếu ngày đó, lấy gỗ làm nhà và bây giờ đem bán thì giàu to rồi”! Trở lại câu chuyện bán gỗ cho chúng tôi, ông nói: “Nếu các anh thích mua nhà, tôi sẽ nhờ người làm và bán nhà. Còn nếu các anh muốn đem gỗ về làm nhà, tôi bán hai đống gỗ kia và 10 cây gỗ tròn kiền kiền khác nữa với giá 400 triệu, chưa tính chi phí vận chuyển và chi phí “làm luật” với kiểm lâm”. “Còn thủ tục vận chuyển ai lo?”, chúng tôi hỏi ông K. “Các anh yên tâm, tôi sẽ giới thiệu bà T. và bà N. (chủ các doanh nghiệp chế biến gỗ trên địa bàn huyện Ea Súp - PV) lo dùm các anh. Còn chi phí bao nhiêu, tôi phải gọi điện hỏi họ đã”, ông K. trả lời.    

Đống gỗ kiền kiền này có thể trở thành một khung nhà để qua mặt cơ quan chức năng khi vận chuyển.

Nhà ở cũng bán...
Ngoài việc buôn bán gỗ, ông K. còn là một tay “cò” trong việc giới thiệu các mối hàng ở huyện Ea Súp. Xong việc giới thiệu hàng của mình, ông chuyển sang vai trò làm “cò” mua bán nhà cũ. “Để các anh có nhiều lựa chọn, tôi sẽ dẫn tới xem cái nhà sàn gỗ của ông bạn tôi. Ngôi nhà này đã cũ, làm bằng gỗ cà chít (thuộc nhóm II - PV) và bây giờ họ muốn bán để làm cái nhà xây. Nếu mua bán xong, các anh cho xin ít tiền uống cà phê”, ông K. mồi chài. Nằm cách tỉnh lộ 1 chừng 50m, ngôi nhà được làm theo kiểu nhà sàn đồng bào phía Bắc và có một gác. Chỉ trừ mái lợp ngói, toàn bộ nhà đều làm bằng gỗ. Ngay cả nền nhà ở gác dưới, gia chủ cũng lát bằng gỗ. Không như lời ông K. giới thiệu, chỉ có cột và xà ngang của ngôi nhà làm bằng gỗ cà chít, còn lại chủ yếu làm bằng gỗ gõ. Theo ước lượng của ông K, ngôi nhà được làm từ khoảng 70 - 80m3 gỗ.

Anh T. (chủ nhà) đi vắng. Ông K. bí mật ra sau nhà gọi điện cho anh T. để hỏi giá rồi kéo chúng tôi ra một quán cà phê trên đường Hùng Vương để trao đổi. Theo ông K, chủ ngôi nhà sàn đòi giá 1,4 tỷ đồng, chưa tính tiền vận chuyển. Ông khẳng định: “Cái nhà này dễ vận chuyển hơn gỗ của tôi vì chỉ cần có xác nhận nguồn gốc nhà của địa phương và kiểm lâm địa bàn thôi. Các anh tính kỹ đi, nếu muốn mua thì báo tôi. Còn vận chuyển không sợ đâu, vì các nhà xe đã chung chi cho các trạm hết rồi”. Lấy số điện thoại ông K, chúng tôi bảo nếu mua được sẽ trả lời ông trong một ngày gần nhất.  

Kiểm lâm biết cũng bó tay?
Rời quán cà phê, chúng tôi tiếp tục đi xem những ngôi nhà làm bằng gỗ ở Ea Súp. Quả như lời ông K, có rất nhiều ngôi nhà nằm ngay cạnh đường Hùng Vương (thị trấn Ea Súp) làm bằng gỗ quý. Ea Súp là một trong những huyện nghèo nhất của tỉnh nhưng tại nhiều ngôi nhà xây ở đây, ván cửa đều được làm bằng gỗ nguyên miếng, ngay cả nền nhà, tường và trần cũng đều lát gỗ quý. Ngay cạnh trụ sở Hạt Kiểm lâm huyện Ea Súp cũng có một ngôi nhà gỗ mới mua về dựng lên. “Họ dựng tạm thế thôi, chứ ai hỏi mua là họ bán ngay. Chẳng qua dựng nhà lên để che mắt thiên hạ, chứ kiểm lâm họ biết hết. Chỉ có điều họ có muốn bắt hay không thôi?”, anh H. cho biết. Nếu đúng như lời anh H, chẳng còn bao lâu nữa thì những ngôi nhà này sẽ bon bon về xuôi theo những chuyến xe chở gỗ lậu.

Ông Lê Văn Trọng, Hạt phó Hạt Kiểm lâm huyện Ea Súp, trần tình: “Từ trước tới nay, hạt chưa bắt vụ nào vận chuyển nhà gỗ cả. Nhưng tôi biết chắc chắn trên địa bàn huyện có tình trạng lợi dụng việc làm nhà để bán gỗ quý". Được hỏi “Vậy tại sao hạt không bắt?”, ông Trọng đăm chiêu: “Theo Quyết định 59 của Bộ Nông nghiệp – Phát triển nông thôn (NN-PTNT) ban hành ngày 10-10-2005, đối với nhà cũ, hàng mộc hoàn chỉnh thì kiểm lâm không được kiểm tra hóa đơn. Khi người dân có nhu cầu bán, chỉ cần có xác nhận của xã và kiểm lâm địa bàn là được. Vì thế, khi họ núp dưới hình thức bán nhà cũ để bán gỗ thì chúng tôi cũng chịu thua”. Ông Trọng còn cho biết: Theo Quyết định 47 trước đây của Bộ NN-PTNT, kiểm lâm có quyền kiểm tra hóa đơn đầu vào và đầu ra khi doanh nghiệp vận chuyển lâm sản. Từ khi Quyết định 59 thay thế Quyết định 47, doanh nghiệp mua bán lâm sản tự kê khai nộp thuế và kiểm lâm chỉ được phạt hành chính tối đa 2 triệu đồng khi doanh nghiệp không cập nhật kịp thời số liệu. Vì thế, doanh nghiệp đã lợi dụng quy định này để vận chuyển gỗ nhiều nhưng chỉ cần sử dụng có một bộ hóa đơn. “Nếu Bộ NN-PTNT không thay đổi những bất cập nói trên trong Quyết định 59, các doanh nghiệp sẽ tiếp tục lợi dụng những kẽ hở trên để vận chuyển gỗ và dù có biết thì kiểm lâm cũng bó tay”, ông Trọng trăn trở.

Trong khi đó, các đầu nậu và doanh nghiệp buôn bán gỗ vẫn đang khai thác triệt để những kẽ hở của pháp luật để vận chuyển, tiêu thụ gỗ quý. Ngày ngày, những chuyến xe vận chuyển nhà cũ từ Dak Lak về xuôi đang cướp đi những cây gỗ quý cuối cùng trên mảnh đất này.

Công Hoan