Siết chặt quản lý, xử lý triệt để các phương tiện độ chế

Không chỉ là phương tiện tiếp tay cho lâm tặc xâm hại nguồn tài nguyên rừng, xe độ chế còn là mối đe dọa cho người dân khi tham gia giao thông. Tuy nhiên, việc quản lý loại phương tiện này vẫn chưa được siết chặt.

Nhiều điểm độ chế xe vẫn ngang nhiên hoạt động tại một số địa phương trong tỉnh.

Là loại xe có đặc tính cơ động nhanh, phù hợp với mọi địa hình, vô hình trung xe độ chế nhanh chóng trở thành phương tiện “chuyên dụng” cho lâm tặc bởi rất tiện lợi trong việc chuyên chở hàng hóa đường rừng, đặc biệt là gỗ. Mặt khác, phương tiện này còn “lợi thế” ở giá thành không quá cao, trong quá trình vận chuyển nếu bị phát hiện, các đối tượng dễ dàng bỏ trốn, phi tang tang vật. Ông Nguyễn Văn Quang, Phó hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Ea Kar cho biết, trong 3-4 năm trở lại đây, xe độ chế đã trở thành phương tiện “dã chiến” của lâm tặc, gây rất nhiều cản trở, khó khăn cho các lực lượng chức năng trong hoạt động tuần tra, truy quét. Do được “độ chế” lại hoàn toàn nên loại phương tiện này có thể chở được từ 0,5-1m³ gỗ hộp, trọng lượng từ vài tạ đến hàng tấn. Trước thực trạng đó, Hạt Kiểm lâm Ea Kar đã chủ động xây dựng kế hoạch tuần tra, lập chốt chặn tại các tuyến hành lang vận chuyển gỗ trái phép; trong đó công tác quản lý xe độ chế vận chuyển lâm sản trái phép là một trong những nhiệm vụ được đặt lên hàng đầu. Ngoài việc phối hợp với các lực lượng liên ngành thường xuyên tuần tra ngăn chặn, Hạt còn phối hợp với lực lượng cảnh sát giao thông huyện tuần tra liên tục trên các trục giao thông, các tuyến đường ra, vào rừng. Qua các đợt tuần tra truy quét, mỗi năm Hạt phát hiện và xử lý hơn 100 vụ vi phạm lâm luật, thu giữ vài chục xe mô-tô, công nông độ chế các loại. Riêng từ đầu năm đến nay, các lực lượng đã phát hiện, thu giữ hơn 20 xe độ chế các loại.

Một trong những vấn đề lo ngại là việc lâm tặc sử dụng phương tiện xe độ chế để phạm  pháp ngày càng tăng. Vào trung tuần tháng 6-2013, tại địa phận xã Cư Ea Lang, tổ tuần tra 191 của Công an huyện Ea Kar đã phát hiện, bắt giữ 4 vụ, thu giữ 3 xe công nông độ chế và 1 xe lôi vận chuyển hơn 10,5m³ gỗ trái phép, do các tài xế Nguyễn Văn Lưu (33 tuổi,  xã Vụ Bổn, huyện Krông Pak), Mai Văn Trường (29 tuổi, trú thôn 14, xã Ea Ô), Mè Văn Nam (29 tuổi, trú xã Ea Kmút) điều khiển. Toàn bộ số gỗ này đều không có giấy tờ theo quy định của pháp luật. Các tài xế đều khai nhận đang chở thuê gỗ cho các đối tượng khác, hoặc mua lại với mục đích làm nhà… Cũng trong tháng 6, Công an huyện Ea Kar đã phát hiện 1 xe lôi máy và 6 xe máy độ chế vận chuyển 12 hộp gỗ, tổng khối lượng gần 2m³ tại khu vực thôn 12, xã Ea Pal. Có thể thấy, các tuyến đường từ huyện M’Drak qua xã Cư Yang và từ Krông Bông qua xã Cư Ea Lang của huyện Ea Kar hiện đã xuống cấp trầm trọng, nhiều đoạn đã bị cày nát có lẽ cũng bởi do xe độ chế. Cũng theo ông Quang, để trốn tránh sự truy quét của các cơ quan chức năng, thay vì vận chuyển gỗ về địa bàn huyện M’Drak, Krông Bông như trước kia, nay các đối tượng lâm tặc đã chuyển hướng, tuồn gỗ về huyện Ea Kar. Số gỗ này chủ yếu được khai thác tại khu vực rừng giáp ranh của hai huyện trên, càng làm cho tình hình an ninh của rừng ở Ea Kar trở nên thêm phức tạp. Qua thống kê sơ bộ, toàn huyện Ea Kar hiện có hơn 140 xe độ chế các loại. Sự tồn tại của các phương tiện này vừa đe dọa đến an ninh rừng, vừa gây mất an toàn giao thông.

Còn tại huyện Buôn Đôn, mới đây vào tháng 5-2013, Vườn Quốc gia Yok Đôn vừa tiến hành tiêu hủy 750 chiếc xe đạp, xe máy “độ chế”, 1 ô tô cùng một số dụng cụ như cưa máy, búa rìu, lưỡi cưa… của lâm tặc sử dụng để khai thác, vận chuyển gỗ trái phép tại vườn. Số phương tiện, dụng cụ trên do lực lượng kiểm lâm VQG Yok Đôn thu giữ vì lý do vận chuyển lâm sản trái phép bị bắt quả tang trong năm 2012. Đây là các loại phương tiện mà lâm tặc thường sử dụng để khai thác, vận chuyển gỗ trái phép từ vùng lõi VQG ra ngoài. Ngoài số phương tiện đã bị tiêu hủy nói trên, từ đầu năm 2013 đến nay, lực lượng kiểm lâm VQG Yok Đôn đã tịch thu gần 300 phương tiện độ chế gồm  xe máy và xe đạp thồ.

Theo Chi cục Kiểm lâm tỉnh, so với thời gian trước, phương tiện độ chế có giảm nhưng loại xe cày càng độ vô lăng, cầu số lại gia tăng, nhất là tại các huyện Ea Súp, Buôn Đôn, Ea H’leo. Thời gian qua, do chưa có quan điểm thống nhất giữa các ngành cấp huyện trong việc xử lý phương tiện độ chế không đủ tiêu chuẩn lưu hành nên việc xử lý các phương tiện loại này chưa hiệu quả. Để ngăn chặn triệt để tình trạng sử dụng phương tiện độ chế vận chuyển lâm sản trái phép, UBND tỉnh cũng đã có thông báo giao cho ngành công an, chính quyền địa phương các cấp tiến hành rà soát và kiên quyết xử lý đối với những trường hợp vi phạm. Chính quyền địa phương các cấp, đặc biệt là địa bàn trọng điểm có xe độ chế như: Ea Súp, Ea H’leo, Buôn Đôn… cần đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền giáo dục, vận động quần chúng nhân dân nâng cao ý thức trách nhiệm trong công tác QLBVR, không sử dụng xe độ chế để vận chuyển lâm sản trái phép và tham gia giao thông… Và như vậy, chỉ khi nào xóa sổ được xe độ chế cũng như các tiệm độ chế xe, thì nạn phá rừng, khai thác, vận chuyển lâm sản trái phép mới được kiểm soát có hiệu quả.

 Lê Hương