Đôi bạn cùng lớp và hành trình vượt khó đến trường

H Siu Niê sinh năm 1998 và Giàng Mí Quảng, sinh năm 1994 là 2 học sinh giỏi của lớp 11A1, Trường THPT Trần Hưng Đạo (xã Cư Drăm, huyện Krông Bông). Dù con đường đến trường còn lắm chông gai nhưng hai em vẫn luôn đau đáu với ước mơ, thay đổi cuộc đời của mình, gia đình, buôn làng… theo chiều hướng tốt đẹp.

“Cố gắng thành đạt để không phụ lòng bố mẹ”

Hôm chúng tôi tìm gặp, H Siu Niê cùng các bạn học sinh THPT Trần Hưng Đạo đang tập trung nghe thông báo của nhà trường đầu năm học mới. Sau kỳ nghỉ hè, H Siu Niê mong nhanh được đến lớp để tiếp tục, gặp gỡ bạn bè và tiếp thu thêm kiến thức, sớm chinh phục mong ước trở thành cô giáo dạy môn Hóa học.

Ở buôn Cư Drăm, nữ sinh dân tộc Êđê H Siu Niê được biết đến không chỉ vẻ bề ngoài xinh xắn mà còn học hành giỏi giang. Từ khi mới vào học tiểu học đến nay, em luôn là học sinh khá, giỏi, được thầy cô và bạn bè quý mến vì đức tính ham học. Ở chốn xa xôi này, việc đi học và lên lớp đầy đủ là một cố gắng lớn với nhiều người, vậy mà H Siu luôn đặt mục tiêu cho chính mình là phải học giỏi, thi đỗ đại học và trở thành cô giáo về dạy học ngay tại buôn mình sinh sống. Trước đây, nhà H Siu nuôi nhiều gia súc lắm, nhưng để lo cho cả 6 người con được đi học hết cấp II, cấp III, bố H Siu Niê đành bán dần đàn bò 20 con. H Siu Niê tếu táo: “Mỗi lần cần chi phí cho việc học tập, mấy anh chị em lại thay nhau “giúp” bố bán dần đàn bò trong chuồng. Ấy thế mà bố không hề tiếc của vì chỉ mong thấy bọn em trưởng thành, có nghề nghiệp!”.

Bố thì muốn vậy nhưng mẹ lại sợ con gái ế chồng nên bắt H Siu - cô con út nghỉ học. Có lẽ, nhìn thấy bạn bè trang lứa H Siu Niê đã con bế con bồng nên người mẹ mới lo lắng như vậy. Cũng như nhiều người dân ở vùng quê này, mẹ em cho rằng: con gái học nhiều học ít cũng sẽ phải lên nương làm rẫy và chăm lo cho chồng con, học chỉ tốn kém tiền bạc chứ không lợi ích gì… “Để thay đổi suy nghĩ của mẹ, em “điểm danh” những cặp vợ chồng bằng tuổi mình đang phải sống trong cảnh nghèo khó, túng quẫn; đồng thời em nêu gương những người học hành thành đạt, giỏi giang cho mẹ biết. Sau đó, em cam kết sẽ học giỏi và chia sẻ ước mơ của mình mong mẹ hiểu” - H Siu Niê tâm sự. Thấy con gái quyết tâm học hành, mẹ em từ chỗ phản đối, im lặng rồi đồng tình, nay lại động viên con cố gắng học. Còn H Siu Niê quyết tâm: “Em thấy nhiều bạn bè lập gia đình sớm khổ lắm, suốt ngày chạy vạy từng bữa, lắm lúc túng quẫn còn xảy ra bạo lực gia đình… Vì vậy mà em muốn có việc làm ổn định mới lập gia đình. Hơn thế, em cố gắng thành đạt để không phụ lòng bố mẹ!”.

Ngoài giờ học ở trường, H Siu Niê thường giúp bố mẹ làm nương rẫy, lo chuyện cơm nước, chăn nuôi bò… Nhiều hôm ham sách vở nên để cơm khê, cá cháy nhưng bố mẹ vẫn không nỡ trách mắng, đặc biệt là bố, người luôn ủng hộ và kỳ vọng cô con gái sẽ chinh phục được ước mơ của mình.

Vác xe đạp đến trường

Ngôi nhà xiêu vẹo của gia đình Giàng Mí Quảng - nam sinh người dân tộc Mông nằm sâu trong thôn Cư Rang, xã Cư Pui, cách trường học khoảng 12 km. Nếu khoảng đường đó bằng phẳng thì chỉ mất chừng 15-20 phút là đến trường, nhưng con đường làng lắm ngoằn nghoèo lại nhiều ổ voi, ổ gà thường làm Quảng mất từ 30-50 phút; vào mùa mưa phải mất gấp đôi thời gian thường ngày mới có thể đến trường… Ngoài nghèo đói thì chuyện đường xấu chính là một trong những lý do khiến số học sinh THPT ở thôn chỉ đếm được trên đầu ngón tay.

Cứ tưởng có xe đạp, việc đi lại sẽ dễ dàng hơn, nhưng do đường xấu, xe cũng hỏng liên tục nên nhiều khi Quảng dở khóc dở cười, vác xe liền mấy trăm mét. “Quen rồi chị à, bọn em ở đây đều chịu cảnh như vậy. Có hôm xe hỏng, bọn em đi bộ đến lớp là chuyện thường”- Quảng tâm sự.  Quảng sinh ra ở tỉnh Tuyên Quang, học hết lớp 3 thì gia đình chuyển vào vùng kinh tế mới huyện Krông Bông. Khi được người bà con cho miếng đất dựng nhà định cư, cũng là lúc Quảng – cậu con trai cả đòi đi học tiếp. Lúc này người bố mới sực nhớ là quên học bạ của con ở quê nhà, vậy là Quảng phải bắt đầu học lại lớp một. Là con đầu trong gia đình có 4 anh chị em, Quảng luôn làm gương cho các em về việc học hành và tham gia công việc đồng áng, nương rẫy.

H Siu Niê và Giàng Mí Quảng cùng trao đổi bài vở trước thềm năm học mới.

Trong căn nhà ẩm mốc, thiếu thốn đủ bề ấy, có lẽ tài sản duy nhất có giá trị là chiếc tivi màu. “Nhà em bán hết mì cho chủ hàng nhưng mãi không thấy họ trả tiền, bố qua hỏi mấy lần thì họ bảo đợi thêm ít ngày nữa. Mấy ngày sau quay lại thì họ đã bỏ trốn rồi chị ạ, nhà cửa trống hoác, chỉ còn lại chiếc tivi này nên bố đành mang nó về, thay vì lấy được tiền…”- Quảng nhớ lại.

Buồn vì bị xù nợ nên năm nay bố mẹ Quảng quyết định dành đất trồng bắp, thế nhưng phân tro tốn kém, tiền bạc lại không có nên cây bắp càng lớn càng èo uột giữa cái nắng, cái gió khắc nghiệt. Dù nghèo khó bủa vây, mẹ hay đau ốm, cả nhà nhiều hôm chịu cảnh đứt bữa… nhưng cậu vẫn luôn đứng đầu lớp về thành tích học tập, đồng thời giành nhiều giải thưởng trong các cuộc thi mà nhà trường tổ chức. Tranh thủ khi rảnh rỗi, Quảng chạy khắp nơi xin làm thuê làm mướn để kiếm thêm thu nhập giúp gia đình. Em luôn cố gắng mỗi ngày và luôn nhớ lời khuyên của bố: “Bố làm nương rẫy khổ cực lắm rồi, con phải cố gắng học hành để thay đổi cuộc đời của mình. Cố lên con, vì con, vì gia đình mình nữa!…”

Quảng thích học môn Toán, Sinh, Hóa học và mong muốn tương lai trở thành bác sĩ. Chia sẻ về ước mơ của mình, Quảng nhỏ nhẹ: “Nơi em sống, người nghèo khó nhiều lắm chị ạ! Em muốn sau này được học ngành Y, trước tiên là để thay đổi cuộc sống của mình, gia đình và cách nhìn nhận của buôn làng về việc học hành, lựa chọn công việc. Nếu được nữa, em muốn làm việc ngay tại địa phương và chữa bệnh cho bà con còn khổ cực, nghèo đói”…

Nhận xét về 2 người học trò đặc biệt này, thầy Nguyễn Công Lam, Phó Hiệu trưởng Trường THPT Trần Hưng Đạo tự hào: “Nhà trường rất vui khi có những em học trò vượt khó, học giỏi như H Siu Niê và Giàng Mí Quảng. Sự nỗ lực của các em là tấm gương sáng cho nhiều bạn nhỏ ở vùng sâu vùng xa noi theo. Chúng tôi sẽ cố gắng giúp đỡ và tạo điều kiện để các em đạt được ước mơ của mình”.

 Quỳnh Anh