Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ kéo dài tình trạng khẩn cấp thêm 3 tháng

Ngày 17-7, Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ đã chấp thuận việc gia hạn tình trạng khẩn cấp tại nước này thêm 3 tháng theo đề xuất của Chính phủ. Đây là lần thứ 4 lệnh tình trạng khẩn cấp được gia hạn, sau vụ đảo chính bất thành hồi tháng 7-2016.

Sau khi áp đặt tình trạng khẩn cấp hồi tháng 7-2016, Thổ Nhĩ Kỳ đã mở một chiến dịch trấn áp các đối tượng liên quan đến vụ đảo chính bất thành, bắt giữ hơn 50.000 người và sa thải khoảng 150.000 người.

Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng chiến dịch trấn áp này là vô cùng cần thiết, nhằm giải quyết các thách thức an ninh mà nước này đang phải đối mặt, đồng thời giúp loại bỏ những người ủng hộ giáo sĩ Hồi giáo Fethullah Gulen​ - người bị Ankara coi là chủ mưu vụ đảo chính bất thành. Tuy nhiên, ông Gulen đã phủ nhận việc dính líu đến cuộc đảo chính.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan. (Ảnh: EPA/TTXVN)

Phát biểu trước Quốc hội, Phó Thủ tướng Nurettin Canikli cho rằng lệnh tình trạng khẩn cấp đã tạo khuôn khổ pháp lý giúp chính quyền Ankara thanh lọc mạng lưới của giáo sỹ Gulen. Theo ông Canikli, những người thuộc mạng lưới Gulen nắm giữ chức vụ quan trọng đều đã bị sa thải, tuy nhiên vẫn còn một số người đang giấu mặt.

Việc Ankara gia hạn tình trạng khẩn cấp sau vụ đảo chính bất thành cách đây 1 năm được cho là động thái tiếp tục giao phó quyền lực tuyệt đối cho Tổng thống Tayyip Erdogan.

Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ nhanh chóng thông qua quyết định gia hạn lần này là việc làm được cho là tất yếu bởi đảng Công lý và Phát triển của Tổng thống Erdogan đang chiếm đa số ghế và tình hình an ninh, chính trị nội địa vẫn còn nhiều vấn đề cần giải quyết.

Bình luận về động thái nói trên, nghị sĩ đảng Công lý và Phát triển Bulent Turan cho biết: “Chúng tôi không muốn sống trong tình trạng khẩn cấp, chúng tôi không mong đợi điều này. Tuy nhiên, chúng tôi đang đối mặt với vấn đề cần phải giải quyết và phải bảo đảm tương lai trong khuôn khổ luật pháp. Chúng tôi nghĩ rằng tình trạng khẩn cấp cần phải tiếp tục khi tiến hành cuộc chiến chống khủng bố”.

Mặc dù vậy, lệnh khẩn cấp kéo dài tại Thổ Nhĩ Kỳ có thể gây ra nhiều lo ngại về những hệ lụy của việc lạm dụng quyền lực. Trong những lần Thổ Nhĩ Kỳ gia hạn tình trạng khẩn cấp trước đây, phương Tây đã nhiều lần lên tiếng chỉ trích và cho rằng quyền lợi và sự tự do của người dân Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không được bảo đảm.

Một số ý kiến còn cho rằng tình trạng khẩn cấp sẽ giúp chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ “có điều kiện tiếp tục trên con đường nguy hiểm” là bóp nghẹt quyền tự do dân chủ bị thu hẹp.

Thực chất, quyết định kéo dài tình trạng khẩn cấp sẽ khiến quyền lực tiếp tục tập trung vào tay Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ. Ông Erdogan sẽ có toàn quyền quyết định mọi vấn đề lớn nhỏ của đất nước, nội các Thổ Nhĩ Kỳ có quyền ban hành các điều luật mới mà không cần thông qua Quốc hội và hạn chế hoặc đình chỉ một số quyền nếu thấy cần thiết. Ngoài ra, tình trạng khẩn cấp còn cho gia tăng quyền lực cho lực lượng an ninh, tước bỏ quyền kháng cáo, gia tăng trấn áp truyền thông.

Lực lượng an ninh Thổ Nhĩ Kỳ. (Ảnh: joshnaijablog)

Nghị sĩ đối lập Aytug Atici đã bày tỏ sự bức xúc về việc kéo dài tình trạng khẩn cấp. Ông nói: “Tổng thống Erdogan đã dùng lệnh khẩn cấp để làm lá chắn bảo vệ mình, ông ấy đã biến cuộc đảo chính thành cơ hội cho chính mình. Đó là lý do chúng tôi phản đối”.

Có thể thấy rõ một thực tế, tình trạng khẩn cấp tiếp tục kéo dài tại Thổ Nhĩ Kỳ có thể sẽ là con dao hai lưỡi trong cuộc chơi chính trị đối với Tổng thống Erdogan.

Một mặt, việc làm này có thể giúp củng cố quyền lực và sự phục tùng đối với cá nhân ông Erdogan, cũng như tạo cơ hội triệt tiêu các đảng phái, phần tử đối lập, khẳng định vị trí lãnh đạo của đảng Công lý và Phát triển. Song mặt khác, sự căng thẳng kéo dài do lệnh khẩn cấp sẽ làm gia tăng tâm lý chán nản, bất mãn trong dân chúng, tạo điều kiện cho những mầm mống nổi loạn phát triển, đe dọa thách thức quyền lực của Tổng thống Erdogan.

Dương Hà (Theo VOV, TTXVN)