Cuộc chiến chống biến đổi khí hậu: Cần những hành động quyết liệt hơn

Hội nghị diễn ra trong bối cảnh hàng loạt chuyên gia trên thế giới lên tiếng báo động về những hậu quả mà biến đổi khí hậu đang gây ra trên hành tinh xanh. Khí thải toàn cầu đã lên tới mức kỷ lục 37 tỷ tấn vào năm ngoái và 5 năm qua là 5 năm nóng nhất trong lịch sử nhân loại.

Giới chuyên gia dự báo nhiệt độ Trái đất có thể còn tăng thêm 6-7 độ C vào năm 2100 nếu các nước không cắt giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính. Cháy rừng diễn ra liên miên và ngày càng khó kiểm soát, những cơn bão xảy ra thường xuyên hơn và ngày càng dữ dội hơn, đại dương đang bị axit hóa, nước biển dâng, các rạn san hô chết dần, sông băng đang tan chảy, tình trạng sa mạc hóa ngày càng lan rộng, hàng loạt thảm thực vật cổ ở phía Đông Nam Cực đứng trước nguy cơ biến mất vĩnh viễn… Đó là những minh chứng rõ ràng nhất cho những tác động chưa thể kể hết do biến đổi khí hậu gây ra.

Khói lửa bốc lên từ đám cháy tại rừng Amazon ở Porto Velho, bang Rondonia, miền Tây Bắc Brazil, ngày 24-8-2019. Ảnh: AFP/TTXVN

Trong bài phát biểu khai mạc hội nghị, Tổng Thư ký Liên hiệp quốc Antonio Guterres nhấn mạnh rằng: "Thiên nhiên đang giận dữ... Nếu chúng ta không nhanh chóng thay đổi cách sống, chúng ta sẽ gây nguy hiểm cho chính cuộc sống của mình". Tổng Thư ký Liên hiệp quốc thừa nhận thế hệ của ông đã không bảo vệ được màu xanh của Trái đất và "điều đó cần phải thay đổi ngay bây giờ và phải thay đổi bằng hành động chứ không phải bằng lời nói".

Tại hội nghị, lãnh đạo và các đại diện của 77 nước, 100 doanh nghiệp và 12 tổ chức đầu tư quốc tế đã đưa ra các sáng kiến và cam kết hành động vì khí hậu.

Thủ tướng Đức Angela Merkel tuyên bố tăng gấp đôi đóng góp từ 2 tỷ euro lên 4 tỷ euro (tương đương 4,4 tỷ USD) cho “Quỹ Khí hậu xanh” của Liên hiệp quốc nhằm hỗ trợ các nước kém phát triển ứng phó với biến đổi khí hậu.

Một con sông khô cạn do hạn hán kéo dài ở La Longeville, Pháp. Ảnh: AFP/TTXVN

Chile đề xuất thành lập “Liên minh Tham vọng khí hậu” nhằm tập hợp các nước có chung cam kết giảm mức phát thải carbon về 0% vào năm 2050. Liên minh các nước coi than đá là quá khứ cũng được mở rộng với sự tham gia của 30 quốc gia, 22 tiểu bang và 31 tập đoàn lớn. Trong khi đó, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho rằng các nước “phải hạn chế nhập khẩu các mặt hàng có thể làm ô nhiễm môi trường, trong khi cần tìm cách tăng ngân sách cho những dự án làm sạch môi trường”, đồng thời tăng ngân sách cho “Quỹ Khí hậu xanh” từ mức 7 tỷ USD lên 10 tỷ USD. Ngay cả Bộ trưởng Môi trường Shinjiro Koizumi của Nhật Bản - quốc gia vốn phụ thuộc vào than đá và đang dự kiến tăng công suất tại các nhà máy điện than - cũng cam kết bên lề hội nghị về việc "hiện thực hóa một xã hội không khí thải carbon" và "sẵn sàng đóng góp như các cường quốc khác trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu".

Anh thông báo sẽ tăng gấp đôi quỹ phát triển ở nước ngoài và nâng mức chi tiêu đối phó với biến đổi khí hậu là hơn 14 tỷ USD. Trung Quốc - quốc gia có lượng khí thải lớn nhất thế giới cũng khẳng định sẽ thực hiện các nghĩa vụ trong công ước Liên hiệp quốc về biến đổi khí hậu và Thỏa thuận khí hậu Paris. Tổng thống Phần Lan Sauli Niinistö tuyên bố nước này sẽ phấn đấu trở thành nền kinh tế công nghiệp đầu tiên trên thế giới có mức khí thải carbon âm. Theo thông báo, Phần Lan đặt lộ trình từ nay tới năm 2033 để thực hiện cam kết này. Chính phủ của Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã cam kết giảm khí thải carbon xuống bằng không vào năm 2050 nếu đảng Tự do của ông chiến thắng trong cuộc bầu cử sắp tới.

Đó là những tín hiệu đáng mừng, song vẫn chưa đủ khi tại hội nghị thượng đỉnh lần này, những quốc gia có lượng khí phát thải lớn không có những động thái quyết liệt trong việc chống biến đổi khí hậu. Đặc biệt, Tổng thống Mỹ Donald Trump - nhà lãnh đạo đã quyết định rút Mỹ khỏi Hiệp định Paris 2015 - đã viện lý do họp khẩn về "thảm họa lũ lụt" ở thành phố Houston thuộc bang Texas để không tham dự hội nghị này.

Với 66 quốc gia cam kết giảm khí thải cũng chỉ chiếm 1/15 lượng khí thải của thế giới. Giám đốc điều hành Quỹ quốc tế Hòa bình Xanh cho rằng, cần phải có các hành động quyết liệt và mạnh mẽ hơn nữa từ các nước lớn và phát triển trên thế giới.

Theo Hiệp định Paris 2015 về biến đổi khí hậu, gần 200 nước và vùng lãnh thổ trên thế giới đã đề ra mục tiêu giảm lượng khí thải để hạn chế nhiệt độ Trái đất ấm lên ở mức dưới 2 độ C hoặc ở mức lý tưởng nhất là 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp.

Tuy nhiên, cho đến nay, mức cam kết của các quốc gia theo Hiệp định Paris 2015 không đủ để giữ mức tăng nhiệt độ trung bình toàn cầu dưới 1,5 độ C. Ngay cả khi tất cả các nước đáp ứng các mục tiêu mà họ tự đặt ra, Trái đất vẫn sẽ ấm lên từ 2,9 - 3,4 độ C và xu hướng này tiếp tục còn gia tăng. Giới chuyên gia nhận định cần phải tăng gấp 3 lần các mục tiêu hiện tại mới có thể đạt được mục tiêu 2 độ C và tăng gấp 5 lần để đạt được mục tiêu 1,5 độ C.

Vì thế, để có được những bước tiến dài hơn trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, thế giới cần có sự quyết tâm, đồng lòng và sự lãnh đạo hiệu quả. Trái đất không cần những cam kết suông mà cần có những hành động thực sự. Mỗi hành động vì môi trường, dù nhỏ nhất, đều có ý nghĩa.

Hồng Hà (Theo TTXVN, VOV)