Công bố Giải Nobel Y học 2013

Ngày 7-10, giải Nobel Y học năm 2013 đã được tuyên bố trao cho hai người Mỹ - James Rothman và Randy Schekman - và nhà nghiên cứu người Đức Thomas Suedhof, vì những khám phá cách thức vận chuyển protein và các chất khác trong tế bào.

Ủy ban Nobel nêu rõ ba đồng chủ nhân của Giải Nobel Y học 2013 được vinh danh vì "khám phá ra nguyên tắc phân tử chi phối cơ chế các protein và những chất khác được vận chuyển bên trong tế bào". Từ đó đã giúp các nhà khoa học hiểu cách thức làm thế nào "hàng hóa được gửi đến đúng nơi vào đúng thời điểm" bên trong các tế bào. "Việc rối loạn hệ thống này có tác hại và góp phần gây ra các căn bệnh như bệnh thần kinh, bệnh tiểu đường và rối loạn miễn dịch”, Ủy ban Nobel cho biết.

Các nhà khoa học đã đoạt giải Nobel Y học 2013 (Ảnh: AP)

Nhà khoa học Schekman đã khám phá ra một nhóm gen được đòi hỏi phải có cơ chế vận chuyển các túi phân tử. Nhà khoa học Rothman giúp gỡ rối cơ chế protein cho phép các túi hợp nhất với các đích đến để cho phép vận chuyển các túi. Còn nhà khoa học Rudhof thì phát hiện ra cách mà các tín hiệu hướng dẫn các túi giải phóng các phân tử một cách chính xác.

Mỗi tế bào được coi là một nhà máy sản xuất và xuất các phân tử. Chẳng hạn, insulin được sản xuất và đưa vào máu và các dấu hiệu hóa học được gọi là neurotransmitter được chuyển từ một tế bào thần kinh tới một tế bào thần kinh khác. Các phân tử này được vận chuyển quanh thế bào trong các gói nhỏ.

Thông qua những phát hiện của mình, cả ba nhà khoa học khám phá hệ thống kiểm soát tuyệt vời của cơ chế vận chuyển và phân phát các “khối hàng” tế bào. Sự nhiễu loạn trong hệ thống này đem lại các tác động có hại và góp phần vào tình trạng của các bệnh thần kinh, bệnh đái tháo đường và rối loạn miễn dịch.

Ba nhà khoa học trên đều làm việc tại các trường đại học của Mỹ, trong đó James Rothman, sinh năm 1950, hiện là Giáo sư sinh học tế bào tại Đại học Yale; Randy Schekman sinh năm 1948, đang giảng dạy tại Đại học California; và Thomas Suedhof, sinh năm 1955, là Giáo sư sinh học tế bào và phân tử tại Đại học Stanford.

Phát hiện của ba nhà khoa học trên có ý nghĩa rất lớn trong việc tìm hiểu quá trình chuyển hóa trong và bên ngoài tế bào. Phát kiến này hữu ích cho việc điều trị các bệnh thần kinh và hệ miễn dịch.

Mỗi giải thưởng Nobel năm nay trị giá 8 triệu kronor Thụy Điển (1,2 triệu USD). Ba nhà khoa học đoạt giải năm nay sẽ chia nhau giải thưởng 925.000 euro (8 triệu kron Thụy Điển), giảm mạnh so với giải thưởng 10 triệu kron năm 2001 do tình hình khủng hoảng toàn cầu.

Nobel Y học 2012 thuộc về hai nhà khoa học John B.Gurdon (Anh) và Shinya Yamanaka (Nhật Bản) nhờ phát hiện khả năng tái "lập trình" của tế bào trưởng thành thành tế bào vạn năng.

Lễ công bố giải Nobel Y học 2013 đã mở màn cho tuần lễ giải Nobel thế giới lần thứ 112. Các giải thưởng Nobel Vật lý , Hóa học, Văn học, Hòa bình và Kinh tế sẽ được các ban giám khảo công bố trong tuần này và tuần tới, cụ thể: ngày 8-10 cũng tại Stockholm, Ủy ban Nobel sẽ công bố tên nhà khoa học đoạt giải Nobel Vật lý, ngày 9-10 là Nobel Hóa học. Giải Nobel Hòa bình sẽ được công bố vào ngày 11-10 tại thủ đô Oslo của Na Uy. Giải Nobel Văn học theo truyền thống do Ủy ban Nobel của Viện Hàn lâm khoa học Thụy Điển trao tặng, sẽ được công bố vào một ngày thứ năm của tháng 10.

H.G (Tổng hợp)