Thông tin khoa học – công nghệ mới

Dưới đây là những thông tin mới về khoa học – công nghệ trong thời gian qua, với những phát minh, ứng dụng thiết thực, gắn bó với đời sống.

Phát triển thành công phôi thai nhân tạo

Dù phôi thai nhân tạo hay được tạo ra trong cơ thể phụ nữ đều là sản phẩm do con người tạo ra nhưng sản phẩm mới này đích thực là "nhân tạo" vì nó ra đời trong phòng thí nghiệm từ tế bào gốc. Đây là sản phẩm phôi chuột của Đại học Cambridge, Anh (UoC) tạo ra do sử dụng hai loại tế bào gốc và một giàn giáo 3D giúp phôi phát triển. 

Đây là sản phẩm phôi thai nhân tạo đầu tiên được tạo ra từ tế bào gốc phôi chuột chuyển gene (ESC) và tế bào gốc lá nuôi phôi bổ sung (TSC), tạo ra một cấu trúc tự động lắp ráp, giao tiếp giống như cơ chế phát triển của phôi tự nhiên. Thủ thuật nói trên khiến các tế bào gốc thực sự tương tác, "nói chuyện với nhau". Để phát triển thành phôi hoàn chỉnh, người ta còn cần đến một loại tế bào gốc thứ ba, có chức năng hình thành túi noãn hoàng với đầy đủ chức năng. Dự án mở ra triển vọng tạo ra phôi thai hoàn chỉnh chỉ trong thời gian 14 ngày, nhưng do liên quan đến các quy định của luật pháp, đạo đức nên nghiên cứu chỉ tiến hành trên chuột và dùng cho mục đích nghiên cứu khoa học thuần tuý.

Xe tải kiêm nhà di động

Loại xe tải có tên Globecruiser Family 7500 (GF 7500) do hãng Action Mobil của Áo vừa trình làng có thể cung cấp nơi ăn chốn ở cho gia đình 4 người, nhất là nhóm người muốn trải nghiệm hành trình dài trong điều kiện cực đoan. GF 7500 dài 10 m, cao 3,8 m, nặng tới 8 tấn, sử dụng động cơ 530 mã lực. Đặc biệt, xe có đủ các tiện nghi dùng cho một gia đình như phòng khách kiêm phòng ăn, nhà bếp, phòng ngủ riêng biệt và nhà vệ sinh.

Thùng xăng dung tích tới 400 lít bảo đảm đủ nhiên liệu cho xe vận hành trong nhiều ngày liên tục. Nước dự trữ khoảng 1.000 lít nước, đủ cho 4 người dùng trong 2 tuần liên tục. Ngoài ra, nóc xe được gắn pin mặt trời công suất 240w, đủ cấp năng lượng cho các thiết bị quan trọng ngay cả khi xe hết xăng. Giá loại xe này khoảng 750.000 USD, nếu bổ sung thêm các trang thiết bị tuỳ chọn khác có thể lên tới cả triệu USD.

Xe hơi không vô lăng

Hãng sản xuất xe hơi Volkswagen của Đức vừa trình làng nguyên mẫu xe tự trị thông minh có tên Sedric, không vô lăng, bàn đạp, cần số và những bộ phận điều khiển thông thường khác. Nội thất được trang bị đủ ghế cho 4 người kèm theo khoảng không để hành lý. Xe có thể nhận biết khi có người lên, hành khách có thể ra lệnh cho xe theo ngôn ngữ tự nhiên, như chạy trên tuyến đường nào, khi nào thì dừng...

Ngoài ra, Sedric còn có núm kiểm soát kết nối với một ID di động toàn cầu cho phép hành khách có thể kết nối với các xe Sedric tự trị khác đang hoạt động tại các thành phố khác. Mỗi bánh xe Sedric được trang bị một động cơ độc lập, có thể hoạt động tự chủ nên không cần đến các thiết bị điều khiển như xe hơi truyền thống.

Kính áp tròng tráng graphene bảo vệ mắt

Đại học Quốc gia Seoul (SNU) vừa phát triển thành công một loại kính áp tròng mới, được tráng graphene, có tác dụng bảo vệ mắt khỏi bị bức xạ điện từ và không bị khô mắt. Để tạo ra loại kính này, SNU đã sử dụng CVD để tổng hợp một lớp graphene trên lá đồng. Lớp graphene sau đó được chuyển sang cho kính áp tròng, rất phù hợp với bề mặt cong của kính.

Qua thử nghiệm với lòng trắng trứng trong lò vi sóng và trong môi trường bốc hơi cho thấy kính áp tròng đạt hiệu quả cao trong việc chặn sóng điện từ, cũng như ngăn ngừa sự bốc hơi làm làm khô mắt. Nhóm đề tài hiện đang triển khai nghiên cứu tiếp để làm tăng tác dụng cho kính, dùng cả cho mục đích chẩn đoán bệnh tiểu đường nhờ kết hợp một mạch tích cực với cảm biến và điện cực dựa trên graphene, biết được lượng đường huyết theo thời gian thực.

Miếng dán chống dị ứng lạc

Tập đoàn Công nghệ DBV Technologies của Pháp hiện đang thử nghiệm lâm sàng miếng dán có tên Viaskin Peanut (VP) có thể làm giảm bớt mức độ dị ứng của thực phẩm, đặc biệt là lạc (đậu phộng), căn bệnh thường ở trẻ em. Qua thử nghiệm cho thấy, có trên 83,3% trẻ em độ tuổi từ 6 đến 11 tham gia thử nghiệm có thể ăn trên 1 gam protein đậu (tương đương trên 4 củ lạc to) mà không có phản ứng dị ứng sau khi dán miếng băng này trong vòng 3 năm. Mức này cao gấp 10 lần mà những người tham gia có thể chịu được trước khi thử nghiệm dùng miếng dán. Mặc dù dữ liệu hiệu quả cho những người tham gia trong độ tuổi từ 6-55, nhưng kết quả thử nghiệm tốt nhất vẫn tập trung ở nhóm đối tượng trẻ em.

Theo DBV Technologies, miếng dán PV có chứa thuốc gây tác động vào hệ thống miễn dịch da nhờ cơ chế epicutaneous immunotherapy (liệu pháp miễn dịch miếng dán), ngăn các chất gây dị ứng không thể đi vào máu được nên không có phản ứng dị ứng tồn tại. DBV Technologies hiện đang tiếp tục nghiên cứu để cho ra đời miếng dán trị được nhiều loại dị ứng thực phẩm khác, kể cả dị ứng sữa, trứng, ngũ cốc khác lẫn động vật có vỏ giáp.

Áo cứu hộ bệnh nhân đau tim

Theo Daily Mail, để giúp nhóm người mắc bệnh tim mạch hạn chế nỗi cơ cực vì bệnh, đồng thời tăng cường tác dụng cho các liệu pháp điều trị, Trung tâm Y khoa Mount Sinai, Mỹ  (MSMC) vừa phát triển thành công một loại áo vét rung, mặc ngay sau khi xuất hiện cơn đau tim ở nhóm nhồi máu cơ tim. Các sóng tần số thấp của băng sẽ lan đều trên ngực, làm tan bựa mỡ lắng đọng, giúp máu lưu thông lên tim nhanh. Đối với người nhồi máu cơ tim, cơ hội sống cũng như tổn thương sức khỏe phụ thuộc vào mức độ cơ chết trong thời gian cơn đau tim diễn ra do huyết khối tắc mạch, mức tắc càng được xử lý nhanh thì cơ hội sống và phục hồi càng cao. Hiện nay, để cấp cứu, các bác sĩ thường tìm cách nong rộng mạch để máu đến tim dễ hơn bằng aspirin hoặc phun glyceryl trinitrate dưới lưỡi. Chưa hết, áo vét rung này còn giúp thuốc phát huy tác động nhanh, khử tắc mạch nhanh hơn, hạn chế tối đa nguy cơ mô tim bị chết và giảm thiểu tác dụng phụ do phải dùng thuốc giảm đau gây ra.

Đánh giá về tác dụng của loại áo vét nói trên, tiến sĩ Punit Ramrakha đến từ bệnh viện Hammersmith của Anh cho rằng, để phát huy tác dụng cao nhất, áo vét phải bảo đảm đồng thời 3  tiêu chí "đúng": đúng tần số sóng âm, đến đúng vị trí và vào đúng thời điểm. Tới đây, nhóm đề tài sẽ thử nghiệm áo cho 15 bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim nhằm tiến hành đánh giá kết quả, so sánh hiệu quả với các phương pháp điều trị hiện có để sớm đưa thiết bị vào ứng dụng chữa bệnh cho con người.

Băng đeo chữa đau nửa đầu.

Công ty thiết bị y tế Theranica (Israel) vừa thử nghiệm thành công sản phẩm mới: băng tay chữa đau nửa đầu Nerivio Migra, hiệu quả không khác gì dùng thuốc. Qua thử nghiệm cho thấy, có tới 64% những người sử dụng thiết bị nói rằng họ giảm được đau nửa nửa đầu tới 50% so với 26% ở nhóm dùng liệu pháp giả dược.

Theo Theranica, Nerivio Migra dùng pin, có các điện cực và một chip máy tính, kết nối qua sóng wifi với ứng dụng điều khiển đi kèm trên thiết bị di động. Nguyên lý hoạt động bằng cách truyền các xung điện tới dây thần kinh dưới da ở cánh tay, kích thích, ngăn chặn tín hiệu đau đưa lên não. Cụ thể hơn, Nerivio Migra đã thực hiện thử nghiệm trong thời gian 10 tháng ở trên 71 bệnh nhân đau nửa đầu từng cơn, tần suất 2-8 lần/tháng, không dùng thuốc giảm đau trong ít nhất 2 tháng trước đó. Tất cả đều được mang băng trên bắp tay ngay sau khi cơn đau xuất hiện, thời gian đeo liên tục 20 phút và không dùng thêm bất kỳ dược phẩm nào sau đó, trong số này có 27 người dùng liệu pháp giả dược để đối chứng.

Nguyễn Khắc Nam (Dịch từ BBC/MCU/FC/MC/CNET/DM/LS - 3/2017)