Phòng bệnh truyền nhiễm bằng rửa tay với xà phòng

Nhiều loại dịch bệnh đang cùng lúc đe dọa cuộc sống của con người. Rửa tay với xà phòng bằng nước sạch là một trong những biện pháp được khuyến cáo bởi những ưu việt: hiệu quả, ít tốn kém. Nhưng đáng tiếc biện pháp này còn bị xem nhẹ, chưa trở thành thói quen của nhiều người…

Học sinh Trường Mầm non Quốc tế (TP. Buôn Ma Thuột) thực hành rửa tay sạch đúng cách để phòng chống bệnh TCM.

Hiệu quả, ít tốn kém...

Thời điểm này, sự bùng phát, lây lan của dịch cúm gia cầm, dịch bệnh tay chân miệng khiến xã hội vô cùng lo lắng. Các bậc phụ huynh thấp thỏm, đứng ngồi không yên khi liên tục nghe thông tin về những trường hợp mắc bệnh tay chân miệng, đặc biệt nguy cơ cao xảy ra với trẻ dưới 5 tuổi. Trong khi đó chủng vi rút cúm gia cầm đã biến đổi, còn bệnh tay chân miệng thì vẫn chưa có loại vắc-xin phòng bệnh hay thuốc đặc trị nào. Điều đáng quan tâm, một trong những biện pháp chung để phòng chống những loại dịch bệnh trên chỉ đơn giản là rửa tay với xà phòng bằng nước sạch vì đôi tay chính là vật trung gian phổ biến đưa các loại vi rút vào cơ  thể.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cứ 20 giây trôi qua lại có một trẻ em trên thế giới bị chết vì điều kiện vệ sinh yếu kém. Vì vậy, giữ gìn vệ sinh cá nhân và môi trường có ý nghĩa quan trọng để giảm tỷ lệ tử vong trẻ em, phòng chống bệnh tật, giảm tỷ lệ thiếu dinh dưỡng. Rửa tay sạch bằng xà phòng là một biện pháp vệ sinh rất đơn giản nhưng lại có thể ngăn chặn được 47% bệnh tiêu chảy, hơn 30% các bệnh viêm nhiễm đường hô hấp cấp và một số bệnh như H5N1, tay chân miệng và cũng có thể giảm đến 10% tổng số trẻ bị suy dinh dưỡng thể nhẹ cân. Ông Nguyễn Huy Nga, Cục trưởng Cục Quản lý Môi trường Y tế (Bộ Y tế) khẳng định, rửa tay với xà phòng là một trong những biện pháp có hiệu quả và ít tốn kém nhất để ngăn ngừa các bệnh truyền nhiễm.

Khẳng định tầm quan trọng và ý nghĩa của biện pháp này, được biết từ năm 2008, ngày 15-10 được WHO chọn là Ngày thế giới rửa tay với xà phòng, với sự kiện hàng triệu người của hơn 20 quốc gia trên thế giới cùng tham gia rửa tay với xà phòng và truyền đi thông điệp về thói quen cá nhân, nâng cao chất lượng cuộc sống cho cộng đồng thế giới.

Nhưng còn bị xem nhẹ

Đối mặt với dịch bệnh, tâm lý chung của nhiều người là tìm thầy tìm thuốc, trong khi biện pháp phòng chống hiệu quả, rẻ tiền, đơn giản, dễ làm và ai cũng có thể làm được: rửa tay với xà phòng, lại bị xem nhẹ.  Kết quả nghiên cứu gần đây do Bộ Y tế, Viện Dinh dưỡng quốc gia, Quỹ Nhi đồng Liên hiệp quốc tiến hành tại các tỉnh Điện Biên, An Giang, Nam Định, Hà Tĩnh, Ninh Thuận, Kon Tum và An Giang, với sự tham gia của hơn 3.300 trẻ, cha mẹ và người giám hộ cho thấy chỉ gần 24% bà mẹ, người chăm sóc trẻ thỉnh thoảng mới rửa tay, thậm chí cũng chỉ có 15% người rửa tay với xà phòng sau khi đổ bô và rửa hậu môn cho trẻ. Còn theo điều tra của WHO, ở Việt Nam có tới 64% bà mẹ không rửa tay trước khi cho trẻ ăn; tại các trường học, chỉ có 35% số trường học có khu vực rửa tay cho học sinh nhưng cũng chỉ 5% có xà phòng tại khu vực rửa tay; tại khu vực nông thôn, chưa đến 15% người dân có thói quen rửa tay bằng xà phòng.

Những con số trên phản ánh nhận thức và ý thức của cộng đồng trong việc thực hành vệ sinh cá nhân còn hạn chế. Điều này cũng là một trong những nguyên nhân lý giải vì sao đến hẹn lại lên, dịch bệnh xuất hiện và lây lan. Chính việc xem nhẹ một biện pháp đơn giản, thiết thực, hữu hiệu: rửa tay với xà phòng đã góp phần mở đường, là tác nhân khiến dịch bệnh bùng phát, diễn biến phức tạp và xã hội phải tốn một khoản kinh phí không nhỏ để “dập dịch”.

"Hãy rửa tay với xà phòng vì sức khỏe và sự phát triển của trẻ", “Bàn tay sạch cứu bạn sống”, “trao yêu thương đừng trao mầm bệnh”, “Để chủ động phòng chống bệnh tay chân miệng, hãy rửa tay nhiều lần trong ngày bằng nước sạch và xà phòng”, những thông điệp liên tục được cơ quan chức năng gửi đến cộng đồng. Rửa tay với xà phòng, một việc làm cần thiết phải tạo thành thói quen và người lớn hãy làm gương thực hành thói quen ấy.

Đàm Thuần