Bệnh võng mạc đái tháo đường ở người cao tuổi

Bệnh võng mạc đái tháo đường là một trong những bệnh về mắt thường gặp do biến chứng của bệnh đái tháo đường gây ra. Đây là một trong những nguyên nhân chính gây giảm thị lực, mù lòa ở người cao tuổi. Phát hiện sớm và điều trị kịp thời căn bệnh này là điều vô cùng quan trọng để người cao tuổi sống vui, khỏe, có ích.

Võng mạc là lớp mô thần kinh của mắt, có nhiệm vụ tiếp nhận ánh sáng từ thủy tinh thể hội tụ lại và chuyển năng lượng ánh sáng thành tín hiệu thị lực. Đây là bộ phận quan trọng nhất của mắt, giúp con người cảm nhận được ánh sáng và nhìn thấy hình ảnh xung quanh. Võng mạc có thể bị tổn thương, thoái hóa theo thời gian hoặc do những chấn thương khiến thị lực giảm. Song nó cũng có thể bị ảnh hưởng bởi các bệnh lý nội khoa, trong đó điển hình nhất là bệnh đái tháo đường.

Đái tháo đường là căn bệnh mãn tính có chiều hướng ngày càng gia tăng ở các nước đang phát triển. Bệnh gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, trong đó có biến chứng ở mắt, gây tổn thương các mao mạch ở võng mạc. Triệu chứng thường gặp của bệnh võng mạc đái tháo đường là thị lực giảm, mắt nhìn mờ, độ nhạy cảm kém, nặng hơn có thể dẫn đến phù điểm vàng, xuất huyết võng mạc, bong võng mạc… Nếu không được phát hiện sớm và điều trị thì rất nguy hiểm, có thể dẫn đến nguy cơ mù lòa.

Ông Ngô Văn Tỉnh (65 tuổi, ở phường Thống Nhất, TP. Buôn Ma Thuột) đã điều trị bệnh võng mạc đái tháo đường tại khoa Glôcôm – võng mạc – màng bồ đào – Bệnh viện Mắt tỉnh hơn 4 tháng nay. Ông Tỉnh cho biết, cách đây gần một năm, ông phát hiện mình bị bệnh đái tháo đường tuýp 2, không lâu sau đó, thị lực của ông giảm hẳn, thường xuyên nhìn mờ khiến việc sinh hoạt và lao động gặp nhiều khó khăn. Đến khi mắt bị xuất huyết, ông mới đi cấp cứu và biết mình bị bệnh võng mạc do biến chứng của bệnh đái tháo đường gây ra. Sau một thời gian điều trị, hiện nay thị lực của ông Tỉnh đã được cải thiện rất nhiều.

Chụp hình võng mạc cho bệnh nhân bị võng mạc đái tháo đường tại Bệnh viện Mắt tỉnh.

Theo các bác sĩ chuyên khoa mắt, trong các bệnh cảnh của bệnh lý võng mạc thì bệnh võng mạc đái tháo đường chiếm số lượng lớn. Thống kê của Bệnh viện Mắt tỉnh cho thấy, trong số các bệnh về mắt thường gặp ở người cao tuổi thì bệnh võng mạc đái tháo đường xếp thứ 3 sau bệnh glôcôm và đục bao sau, mống chu biên. Từ đầu năm 2016 đến nay, Bệnh viện Mắt tỉnh Đắk Lắk đã điều trị cho hơn 70 trường hợp mắc bệnh võng mạc đái tháo đường.

Thông thường, bệnh võng mạc đái tháo đường xuất hiện khi người bệnh bị đái tháo đường từ năm thứ 5 trở đi. Bệnh tiến triển từ nhẹ đến nặng qua các giai đoạn: bệnh lý võng mạc nền; phù hoàng điểm; võng mạc tiền tăng sinh; võng mạc tăng sinh. Theo bác sĩ Chuyên khoa II Nguyễn Thái Hà, Giám đốc Bệnh viện Mắt tỉnh, ở giai đoạn đầu, do thị lực chưa suy giảm nên người bệnh không cảm nhận được; đến khi có các biểu hiện rõ rệt hơn, người bệnh đi khám thì bệnh đã ở giai đoạn khá nặng, khó điều trị.

Hiện nay với sự tiến bộ của y học, bệnh võng mạc đái tháo đường có thể được phát hiện sớm và điều trị nhằm hạn chế, ngăn chặn sự tổn thương ở mắt, duy trì thị lực cho bệnh nhân. Trước tiên, bệnh nhân sẽ được kiểm tra thị lực để đánh giá khả năng nhìn ở những khoảng cách xa, gần khác nhau. Nếu có biểu hiện bệnh sẽ được chụp hình võng mạc, chụp cắt lớp võng mạc, siêu âm để chẩn đoán và xác định mức độ bệnh. Hiện nay có hai phương pháp chính điều trị bệnh võng mạc đái tháo đường là: laser quang đông những vùng tổn thương để hạn chế biến chứng; tiêm thuốc nội nhãn nhằm kháng yếu tố tăng sinh mạch máu gây xuất huyết. Trong quá trình điều trị, bệnh nhân cần tuân thủ nghiêm chỉ định của bác sĩ và tái khám định kỳ để kiểm soát bệnh.

Bác sĩ Nguyễn Thái Hà khuyến cáo, người bệnh đái tháo đường cần lưu ý khám mắt định kỳ 6 tháng một lần để phát hiện sớm các bệnh lý về mắt; đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa mắt để khám khi có các triệu chứng giảm thị lực; kiểm soát tốt đường huyết và huyết áp; luyện tập thể dục thể thao, duy trì cân nặng và chế độ dinh dưỡng hợp lý, hạn chế uống bia rượu, không hút thuốc lá.

Thu Huế – Quang Nhật