Phòng lây truyền HIV cho phụ nữ mang thai

Theo thống kê, hiện nay hình thái dịch đã có sự thay đổi theo hướng dịch chuyển từ nam sang nữ. Nếu như trước đây tỷ lệ nữ giới nhiễm mới HIV ở mức dưới 10% thì hiện nay đã lên đến 32,4%. Nữ giới nhiễm HIV qua con đường tình dục chiếm 50% tổng số ca mắc. Nữ giới nhiễm HIV đồng nghĩa với việc nhiều phụ nữ mang thai, trẻ sinh ra có nguy cơ nhiễm HIV.

Trong khi đó, tình trạng phụ nữ, trẻ em gái chưa được tiếp cận với các biện pháp dự phòng lây nhiễm HIV, nhất là các vùng đồng bào dân tộc, vùng sâu, vùng xa rất phổ biến. Người phụ nữ luôn ở thế bị động: chồng hoặc bạn tình họ có những hành vi nguy cơ ngoài xã hội như tiêm chích ma túy, quan hệ tình dục không an toàn với gái mại dâm bị nhiễm HIV rồi lây truyền sang. Bên cạnh đó, khả năng dự phòng giảm lây truyền HIV từ mẹ sang con còn thấp do mức độ bao phủ xét nghiệm còn hạn chế, nhiều phụ nữ mang thai không đi xét nghiệm trước sinh, chỉ đi khám thai để biết giới tính thai nhi, hoặc xét nghiệm muộn do nhiều lý do chủ quan lẫn khách quan từ đó làm tăng nguy cơ lây truyền HIV từ mẹ sang con. Ngoài ra, một số bà mẹ sau sinh không tiếp tục đến cơ sở y tế để điều trị dẫn đến tình trạng mất dấu sau sinh gây khó khăn trong theo dõi tình trạng trẻ nhiễm HIV từ mẹ.

Thiết nghĩ, để phòng chống lây truyền HIV cho phụ nữ mang thai cần phải bắt đầu từ nữ giới. Đây cũng là cam kết của các nhà lãnh đạo trên thế giới tại Hội nghị cấp cao của Đại hội đồng Liên hiệp quốc về kết thúc đại dịch AIDS. Bên cạnh đó, cần tạo điều kiện để thanh niên đóng vai trò nòng cốt trong công tác phòng, chống HIV/AIDS, thúc đẩy việc thực hiện đầy đủ các quyền về chăm sóc sức khỏe và giáo dục toàn diện về sức khỏe tình dục, sức khỏe sinh sản và dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Cần tiếp tục triển khai rộng khắp, thực hiện đúng quy trình các hoạt động dự phòng lây truyền HIV trong phụ nữ mang thai, nhất là các vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa; tăng cường khả năng tiếp cận cho nữ thanh niên và phụ nữ  mang thai nhiễm HIV trên cơ sở giảm dần và tiến đến xóa bỏ kỳ thị và phân biệt đối xử với người nhiễm HIV.

Nguyễn Công Thành