Muôn màu cổ động với 100 năm tranh áp phích Phần Lan

100 năm với 101 tranh áp phích của nền hội họa Phần Lan đã mang đến những màu sắc thật mới lạ cho những họa sĩ và những người đam mê hội họa tại Dak Lak khi đến tham quan, thưởng lãm Triển lãm tranh áp phích Phần Lan với chủ đề “100 năm – 100 tranh áp phích” tại Bảo tàng Dak Lak trong những ngày vừa qua.

Những tác phẩm tranh áp phích Phần Lan đã mang đến cho công chúng yêu hội họa Dak Lak những cái nhìn tích cực về thể loại tranh cổ động.

Khoảng không gian chừng hơn 100m² của sảnh đầu tiên tại Bảo tàng  Dak Lak dường như trở nên sinh động hơn với nhiều sắc màu của các bức tranh áp phích do nhiều tác giả nổi tiếng của Phần Lan và nhà thiết kế đồ họa Pia Kaikonen thực hiện, trưng bày bởi Kari Savolainen, Bảo tàng tranh áp phích Lahti giới thiệu. Tham quan triển lãm, những người đam mê hội họa không những được thưởng thức những bức áp phích đầy ấn tượng mà còn được tìm hiểu và biết thêm về lịch sử phát triển của đất nước Phần Lan trong thế kỷ 20, với những sự kiện về chính trị, kinh tế, xã hội ảnh hưởng tới đất nước và con người của quốc gia Bắc Âu này. Từ đó người xem có thể cảm nhận xuyên suốt tất cả những áp phích tại triển lãm dường như là một bức tranh đẹp về quá trình phát triển kinh tế, xã hội của Phần Lan bắt đầu từ năm 1901, đến thời kỳ đầu của nền độc lập (1917) và cho đến thời kỳ hiện đại. Tại triển lãm, nhiều tấm áp phích quảng cáo cho các công ty còn hoạt động đến ngày nay, như: tấm Aero Finnish Air Lines – 25 years with Finnish wings (Aero Oy/Finnair) của tác giả Jorma Suhonnen vẽ năm 1948 nhằm quảng cáo cho Hãng hàng không Phần Lan Finnair, mà chính hãng này vừa mở đường bay thẳng Hà Nội – Helsinki vào tháng 6-2013; hay một số áp phích quảng bá các sự kiện quan trọng của Phần Lan như: Đại hội Thể thao Olympic ở Helsinki 1952; quảng bá an toàn giao thông, phong trào không uống rượu, phòng chống ma túy, bảo vệ môi trường… Tuy hình thức, phong cách và phương thức thực hiện có thay đổi tùy từng năm, từng thập niên và từ những bức áp phích bình thường đến những tấm đẹp nhất đều có một điểm chung đó là: luôn dễ hiểu đối với người xem và có ảnh hưởng đến xã hội không chỉ quốc gia nơi chúng ra đời mà thậm chí ở nhiều quốc gia khác nhau.

Họa sĩ Nguyễn Huy Lộc, Chi hội trưởng Chi hội Mỹ thuật Việt Nam tại Dak Lak cho biết, đây là một triển lãm rất cần thiết đối với anh em họa sĩ, cũng như đối với công chúng yêu nghệ thuật tại Dak Lak. Đặc biệt là trong một không gian rất hiện đại như tại Bảo tàng Dak Lak đã trưng bày những tác phẩm tồn tại hơn 100 năm trở lại đây. Tuy đã hơn một thế kỷ nhưng những tấm áp phích này vẫn mang những phong cách rất hiện đại với ngôn ngữ tạo hình, cách nhìn những vấn đề về các sự vật, sự kiện như Olympic, bảo vệ môi trường… đã được các họa sĩ vẽ bằng những nét vẽ rất cô đọng, súc tích và dễ hiểu; có những áp phích không có chữ chỉ có hình, thế nhưng khi công chúng xem vẫn có thể hiểu được tác giả muốn nói gì cho nên điều này mang tính cộng đồng rất cao. Anh Lộc cho biết thêm: “Ngay bản thân tôi cùng với các anh em họa sĩ Dak Lak rất phấn khởi khi được xem và học hỏi những thủ pháp tạo hình của các họa sĩ trên toàn thế giới. Đặc biệt Phần Lan là một nước mà thể loại tranh áp phích, theo cá nhân tôi đánh giá là rất tốt, ấn tượng và chất lượng. Các nghệ sĩ Phần Lan đều có khả năng nghề nghiệp rất cao và tư duy tạo hình rất hiện đại và sâu”. Theo họa sĩ An Quốc Bình, thì thể loại áp phích là một loại tranh cổ động, phục vụ cho mục đích cổ động, thương mại là phần nhiều. Do đó thông qua những cuộc triển lãm như thế này là một dịp rất tốt để các họa sĩ trong tỉnh biết được những đồng nghiệp tại  các nước đã vẽ thế nào; nền hội họa một thế kỷ của một đất nước có nền văn hóa độc đáo như Phần Lan đã phát triển ra sao từ thời kỳ mà in ấn chưa được hiện đại như bây giờ. Từ đó chúng ta sẽ học hỏi được rất nhiều điều thông qua trực quang của người nghệ sĩ. Ngoài ra cách bài trí của triển lãm của họ rất hiện đại và chuyên nghiệp.

Không chỉ dừng lại ở một triển lãm tranh thông thường mà “100 năm – 100 tranh áp phích” còn là một triển lãm đã truyền tải tới người xem những điều mà họa sĩ muốn thể hiện, ca ngợi và cổ vũ… Đó là những cái nhìn mang tính tích cực và người xem khi nhìn vào đó sẽ thấy được ý đồ của người làm nên tác phẩm. Em Phương Nguyên, sinh viên Trường Đại học Tây Nguyên hào hứng: Em đến tham quan triển lãm không chỉ muốn xem tranh mà còn thông qua đó, muốn tìm hiểu thêm về lịch sử, văn hóa, con người và đất nước Phần Lan tươi đẹp. Đây là một dịp để em được nâng cao và mở rộng thêm kiến thức của mình.

Ông Kimmo Lăhdevirta, Đại sứ Cộng hòa Phần Lan tại Hà Nội cho biết: Đối với thế hệ trẻ sinh ra trong thập niên mà vô tuyến và máy tính vượt trội, tranh áp phích dường như trở nên xa lạ hơn đối với các bạn trẻ. Tuy nhiên, áp phích cùng với báo chí và tạp chí đã từng là phương tiện chính của ngành truyền thông thị giác. Dường như ngày nay, khi các phương tiện truyền thông đang ngày trở nên bão hòa thì tranh áp phích đang dần giành lại được vị trí nổi bật. Ví dụ như ở châu Âu, một số bộ phận thanh niên lại bắt đầu sáng tác và sưu tầm tranh áp phích. Ngoài ra, Triển lãm tranh áp phích Phần Lan “100 năm – 100 tranh áp phích” là một phần quan trọng trong các hoạt động của Đại sứ quán Phần Lan nhân kỷ niệm 40 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Phần Lan và Việt Nam năm 2013. Trong những thập kỷ qua giữa hai nước đã thực hiện nhiều dự án hợp tác cùng nhau. Còn hiện nay chúng ta cần hướng tới tương lai và mở rộng tiềm năng tham gia cho các đối tượng mới tham gia và các hình thức hợp tác mới, trong đó mối quan hệ đối tác đóng vai trò chủ chốt. Do đó, đây là triển lãm sẽ đi liền với hội thảo kết nối kinh doanh  nhằm mục đích thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa các công ty và các viện của Phần Lan và Việt Nam. Ông Kimmo còn tâm sự rằng: “Đối với cá nhân tôi, Dak Lak là một nơi rất tuyệt vời và rất ấn tượng. Đây cũng là địa điểm lý tưởng để tổ chức triển lãm và tôi thấy vui vì được tổ chức ở đây”.

Hoàng Gia