Chợ quê

Chợ quê ẩn hiện trong tâm thức tôi từ những điều rất mỏng manh mà rất sâu sắc. Từ thuở vi hàn chợ quê gắn liền với mẹ tôi từ con cá, mớ rau để nuôi sống những đứa con đang tuổi ăn tuổi lớn.

Bây giờ đây tôi đã đủ lông đủ cánh bay đến những phương trời xa lạ nhưng hình ảnh giản dị quê nhà khó lòng mà quên được. Bước đường quê hương trong thâm tâm đong đầy từng kỷ niệm đơn sơ cơ cực một đời của mẹ. Thuở ấy, từ bốn giờ sáng mẹ tôi đã phải lọ mọ thức dậy chuẩn bị gánh hàng ra chợ bán. Bánh trái rau quả quê nhà được sắp xếp rất cẩn thận vào quang gánh của mẹ. Đứa con nhỏ cũng vội vàng bật dậy mơ mơ màng màng cứ nằng nặc đòi đi theo mẹ ra chợ. Rồi hai mẹ con dắt nhau đi qua từng con đường làng khi trời còn tờ mờ sáng, hơi sương đặc quánh còn đọng trên cành dưới lá.

Minh họa: Trà My

Quãng đường quê dặt dìu tấm lòng của mẹ che chở cho những đứa con, quãng đường dẫu không xa lắm cũng đã đong tròn khổ cực tảo tần của mẹ suốt một đời cho những đứa con thơ dại. Món quà quê được trao đổi tại chợ rất phong phú quen thuộc được thể hiện rất rõ trên từng nét mặt, từng cử chỉ của kẻ bán người mua. Trái mít non lấm lem đất cát, qua đu đủ hồng hào da thịt, mớ rau lang chai sần trên đôi tay mẹ, rồi cọng rau ngót, con cua con ốc chảy nước ướt sũng trên đôi lưng gầy chân chất. Nhớ hồi đó mẹ mới bán được vài bó rau lang được mấy đồng lẻ đã bị đứa con nhỏ đòi cái này cái khác làm lòng mẹ chua xót, không khỏi xuyến xao. Thương con mẹ mua ổ bánh mỳ nhân thịt, bịch sữa cho con, còn mình uống có một ngàn sữa nhạt…

 Những món hàng được bày bán tại chợ quê sớm đã gắn chặt vào tâm thức hương vị của người dân đất Quảng quê tôi. Đứa bé ngày xưa cứ thích ghé lại gian hàng của người bà đã đến tuổi thất thập nhưng hằng ngày vẫn thầm lặng mưu sinh tại góc nhỏ trong lòng chợ. Mấy nải chuối chín, vài bọc cau khô, bịch tiêu nhỏ đã được xay xát được đặt bên cạnh củ hành nén tỏi chính là những mặt hàng mà bà trưng bày trên chiếc bàn nhỏ. Tôi đặc biệt thích nhất chính là tán đường đen được gói ghém rất cẩn thận được đặt chính giữa đã làm nên đặc trưng của những gian hàng chợ xưa. Rất nhiều người tìm đến mua đường để thẩm thấu vị ngọt đất quê hương và cũng để tìm chốn tĩnh lặng hàn huyên với biết bao câu chuyện của đời người chợ quê trên mảnh đất làng xưa. Đứa bé vẫn ngồi đó, vừa nhấm ngụm nước chè xanh vừa luyên thuyên hỏi người bà rất nhiều điều, những câu hỏi không dứt của đứa bé làm bà cũng phải bật cười. Hầu như ngày nào đi chợ mà không ghé quán bà làm nũng thì chắc không chịu được, dẫu ngày sau quay lại rất khó kiếm tìm.

Chắc cũng phải đến mười giờ mẹ mới bán hết hàng, mấy bó rau lang cuối cùng quay quắt héo hon. Mẹ mời mãi không ai mua nên cũng phải nhắm mắt bán rẻ để còn mua đồ về lo cơm nước cho đứa con thơ, cha già cồn cào ruột gan đang chờ ở nhà. Biết ý con, ngày nào đi chợ mẹ cũng dẫn vào khi hàng đậu hũ nóng hổi ăn cho ấm bụng, khi thì hàng chè thập cẩm mà có lẽ đứa trẻ nào cũng phải mê tít đắm say. Chợ quê nhỏ bé chứa đựng trong nó biết bao điều đặc biệt khiến những bước chân phải say mê khám phá. Dẫu đôi lúc chỉ là một hương vị đơn sơ nào đó mà không nơi nào có được.

 Chợ quê ngày xưa bây giờ phần nào cũng hiện đại nhiều, những gian hàng tạm bợ dần bị xóa bỏ thay thế bằng các hàng quán hiện đại nhưng sao trong lòng thấy nhớ quá. Đi lanh quanh mãi với những phận người gắn cả cuộc đời gìn giữ nét đẹp hồn xưa của chợ quê mà sao con tim không khỏi bâng khuâng, trân trọng đến thế. Bánh trái quê hương chính là nét đặc biệt mà đôi chân nhỏ lạc bước quay về. Một ngày thấy biết bao dáng người ôm trái mít chín thơm nức mũi, tay cầm trái dứa mà ngỡ hương hồn đồng quê văng vẳng đâu đây. Đâu đó bên góc chợ xưa còn dáng mẹ gầy hao bên dãy hàng rau lang đang cố bán hết những bó cuối cùng dưới cái nắng bỏng rát của trưa hè. Thương lắm chợ quê ơi!      

Phan Nam