Sấu Hà Nội

Cùng với hoa sữa, hoa sấu làm nên chút nồng nàn Hà Nội. Chẳng biết ai đặt tên cho sấu và cũng không biết sấu gắn bó với Hà Nội tự khi nào? Những gốc cây sần sùi, những tán lá sấu rợp bóng, những thảm hoa sấu li ti rụng mỗi khi mùa về cho đến những chùm sấu xanh, chín lấp ló trong tán lá… Cứ thế, sấu lặng lẽ làm đẹp cho phố phường Hà Nội.

Con đường rợp bóng sấu (Ảnh: Internet)

Khi sấu vào mùa, chẳng đứa con gái nào không một lần lén lấy vài quả sấu trong giỏ đi chợ của mẹ để cùng chúng bạn nhí nhóp chấm muối ớt trước giờ vào lớp học. Thế nên, mỗi lần ngang qua đường Phan Đình Phùng, Trần Phú…, trong lòng cô cậu học trò nào cũng chợt nhen lên “âm mưu” ném lấy vài quả để rồi tranh nhau chạy, tranh nhau nhặt. Hà Nội, mùa hè trong veo sau mỗi cơn mưa, còn dưới chân những  hàng sấu trên phố Phan Đình Phùng ấy lại thảm dày lớp lá. Giờ đây, mỗi lần có dịp thong dong trên những con "phố sấu", chẳng đứa nào dám hái lấy dù chỉ một cái lá bởi lẽ sợ chạm vào vùng ký ức rất riêng tư của Hà Nội và cả sợ làm rơi rụng những ký ức đẹp của tuổi thơ mình còn vương trên mỗi tán sấu sum suê.

Ảnh: Internet

Mỗi lần đến mùa sấu tôi lại tự hỏi mình “có phải mẹ là người khó thay đổi?” Giữa bao đồ uống của thời hiện đại, nhưng khi hè về, trong giỏ đi chợ của mẹ không thể thiếu sấu. Sấu dùng chế biến trong bữa cơm, sấu dùng làm thức uống đến sấu chế biến món ăn chơi ngày Tết…. Thay vì chanh, dấm thường ngày, những quả sấu luộc chín trong nồi canh được mẹ  dầm thật nhuyễn, bát nước luộc rau muống mùa hè sóng sánh, ngọt hơn bởi vị chua thanh thanh của sấu. Giữa mùa sấu, khắp chợ đâu đâu cũng gặp sấu. Những quả sấu căng già, rám nắng mẹ chẳng thể kìm lòng mà mua vài cân về làm đồ uống cho cả nhà trong suốt những ngày hè. Mấy chị em ngồi cắt cuống, cạo vỏ rồi tỉ mẩn gọt sấu thành hình xoáy ốc để mẹ làm món sấu ngâm. Một chút đường, chút muối, cùng với vị chua thanh thanh của sấu khi ngâm khoảng dăm bữa là được thứ nước ngon mê li. Giữa trưa nắng, hay vừa đi xa về, được một cốc nước sấu dầm đá mát lạnh khiến cái nắng gắt của mùa hè tan biến. Cầu kỳ hơn nữa, những quả sấu được làm thành ô mai. Sấu không phải là loại quả quý, nhưng nó chỉ có mùa nên người ta đã nghĩ ra cách giữ sấu ăn cả năm. Thế là món ô mai sấu ra đời để có thêm chút hương vị Hà Nội đãi khách trong ngày Tết hoặc là chút quà gửi người ở xa.

Sấu dầm (Ảnh: Internet)

Tuổi thơ tôi trải qua những mùa hè của sấu. Tôi cứ vô tư, hồn nhiên hưởng thụ những món ngon từ sấu do mẹ làm. Sắp đến ngày giỗ đầu của mẹ, bố bảo tôi “mẹ thích bát nước canh rau muống dầm sấu, ngày đông không kiếm đâu ra sấu tươi, bố đã  cất sẵn từ ngày hè, làm thành món ô mai chờ ngày cúng mẹ”. Vùng ký ức về mẹ càng quyến luyến, mênh mang...