Tháng Giêng ăn ruốc biển Phú Yên

Người xứ biển Phú Yên thường chế biến ruốc biển tươi thành nhiều món ăn hấp dẫn khác nhau như: xào khế, xào hành xúc bánh tráng, nấu canh cà chua, xào bí xanh, xào với đậu rồng, ruốc biển um ăn với bánh tráng rau sống, gỏi xà lách với ruốc biển… Ngoài ra, ruốc biển còn là nguyên liệu chính để làm ra ruốc muối (ruốc chua)… đã trở thành đặc sản khó quên của vùng biển “xứ Phú”. Hơn nữa, sau những ngày Tết, khi đã ngán với những bữa cơm đầy ắp “thịt mỡ dưa hành” thì các món ngon từ ruốc mang hương vị biển khơi thường được nhiều người ưa chuộng.

Ruốc biển tươi rói.

Đến mùa ruốc biển, mẹ tôi thường chế biến món ruốc tươi xào khế như sau: Ruốc biển thật tươi mua về xóc trong nước cho thật sạch rồi vớt ra để ráo. Ướp vào ruốc một chút muối, gừng giã nhỏ và bột ngọt cho thấm. Khế lựa những quả xanh, căng mọng gọt bỏ lớp diềm vỏ, cắt lát hình ngôi sao. Đặt xoong lên bếp phi thơm dầu ăn, tiếp đến cho ruốc vào và khuấy đều tay. Bí quyết để có món ruốc xào khế ngon nằm ở việc điều chỉnh ngọn lửa. Lúc vừa thả ruốc vào xoong phải cho lửa thật to để con ruốc nhanh ráo, vỏ hồng và giòn. Đến khi ruốc thật khô nêm vào xoong ít nước mắm, tiếp tục khuấy nhẹ thêm vài phút nữa thì thêm vào ít đường để ruốc thêm săn giòn, có vị mặn ngọt dễ chịu. Khế được cho vào sau cùng, khi con ruốc xào đã thật thấm gia vị, tỏa mùi thơm hấp dẫn. Vị mặn mặn, ngọt ngọt, thơm dịu đậm đà của con ruốc rang hòa với vị chua thanh thanh của khế khiến bữa cơm tuy thanh đạm mà thật ngon lành.

Món đậu rồng được mẹ tôi xào với ruốc biển và thịt ba chỉ là món ăn khá ngon và hấp dẫn. Trước hết, mẹ chọn những trái đậu còn tươi xanh, cắt hai đầu, rửa sạch và cắt xéo theo chiều dọc. Tiếp đến, mẹ tôi lấy thịt ba rọi (ba chỉ) xắt mỏng cùng với ruốc biển đem ướp chung với tỏi, nước mắm, bột nêm, bột ngọt cho thấm đều. Sau đó mẹ bắc xoong nóng lên, phi tỏi với dầu ăn, cho thịt và ruốc vào xào cho đến khi bốc mùi thơm mới cho đậu rồng vào xào chung. Nhớ khuấy thật đều tay và nêm nếm vừa khẩu vị. Tôi còn nhớ như in, trong khi xào, mẹ nói đậu rồng không nên xào quá chín, sẽ mất độ giòn và thơm đặc trưng.

Món ruốc um cuốn bánh tráng rau sống.

Dân dã nhưng mà rất ngon là món ruốc biển um cuốn bánh tráng rau sống. Món này được mẹ tôi chế biến như sau: Đặt chảo lên bếp, phi thơm dầu ăn với một ít hành tím. Cho ruốc đã ướp gia vị vào xào chín và nêm gia vị cho món ăn vừa miệng và nhắc xoong khỏi bếp. Ăn kèm với ruốc biển um là bánh tráng, rau sống các loại như: khế chua, xà lách, tần ô, diếp cá, húng thơm, tía tô, húng quế, dưa leo, giá đậu... và dĩ nhiên là không thể thiếu chén nước mắm chanh tỏi ớt được pha hơi cay. Khi ăn, dùng một miếng bánh tráng mỏng, cho lên trên các loại rau sống, cuốn lại với vài muỗng “ruốc um”, chấm vào chén nước mắm và thưởng thức. Thịt ruốc béo ngọt, rau sống thanh mát, vị chua thanh của khế hòa trong nước chấm cay cay, đậm đà mang đến cho người ăn một món ăn lạ miệng, với hương vị rất thơm ngon, đặc trưng.

Văn Kỳ