Bệnh gan nhiễm mỡ và cách phòng ngừa

Gan nhiễm mỡ là bệnh bất cứ ai cũng có nguy cơ mắc phải, đặc biệt trong cuộc sống hiện đại ngày nay. Căn bệnh này ngày càng phổ biến, nhất là ở những người nghiện rượu, thể trạng béo phì, tiểu đường, dùng corticoid kéo dài, ăn uống bất hợp lý và ít vận động,... Gan nhiễm mỡ là chứng bệnh dư thừa lượng mỡ tích tụ trong tế bào gan. Bệnh chỉ được phát hiện khi người bệnh được tiến hành xét nghiệm máu, siêu âm hay sinh thiết tế bào gan; hoặc chỉ khi nào người bệnh có cảm giác đau tức hoặc nặng vùng gan do bao gan căng ra.

Những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ thường có tiền sử nghiện rượu, tiểu đường, béo phì, thiếu máu, ở người bị bệnh nhiễm khuẩn mạn tính như viêm loét đại tràng, viêm tụy mạn tính, suy gan mạn tính, lao,... Ngoài ra, gan nhiễm mỡ còn do nhiễm các độc chất đối với gan như phosphore, carbon tetraclorua, gan nhiễm mỡ cấp tính trên sản phụ, gan nhiễm mỡ vì thiếu dinh dưỡng. Không nhất thiết phải là những người béo phì mới bị gan nhiễm mỡ, gan nhiễm mỡ còn hay gặp ở những người ăn chay trường, ăn uống đạm bạc, suy dinh dưỡng lâu ngày, thiếu các vitamin và protein tạo thành các chất chuyển hóa cần thiết để đưa chất mỡ ra khỏi gan.

Gan nhiễm mỡ đa số là mạn tính, biểu hiện lâm sàng và mức độ gan nhiễm mỡ có quan hệ mật thiết với nhau. Gan nhiễm mỡ mức độ nhẹ (hàm lượng mỡ chiếm từ 5% - 10% trọng lượng gan) có thể không có triệu chứng lâm sàng. Còn mức độ vừa hay nặng (hàm lượng mỡ chiếm từ 10% - 30%) thì có những biểu hiện như chán ăn, buồn nôn, nôn, chướng bụng. Ở bệnh nhân tiểu đường và béo phì khi bị gan nhiễm mỡ thì các triệu chứng thường không rõ rệt, trừ việc gan to và hơi tức vùng gan, xét nghiệm cho thấy chức năng gan bình thường hoặc tăng nhẹ men gan. Gan nhiễm mỡ cấp do ăn uống quá tải hay gây đau tức vùng gan, lượng mỡ máu cao. Những người nghiện rượu có thể bị gan nhiễm mỡ cấp sau một bữa rượu quá chén thường đau vùng thượng vị phải cùng với các dấu hiệu đau do tắc mật. Nếu bị gan nhiễm mỡ cấp (thường gặp khi thai nghén) kèm theo vàng da và suy gan, sẽ có biểu hiện rối loạn tâm thần, xét nghiệm thấy men gan và biiirubin tăng.

Người bị gan nhiễm mỡ nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ dẫn đến nguy cơ như xơ gan, ung thư gan và có thể dẫn đến tử vong. Vì vậy, mỗi người chúng ta nên có thói quen khám sức khỏe định kỳ và nếu thấy mình có những triệu chứng như đã nói ở trên thì cần làm xét nghiệm máu để có chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời. Gan nhiễm mỡ hầu hết không phải là bệnh lý của gan mà chỉ là một triệu chứng do sự tích lũy mỡ quá nhiều tại gan. Vì thế, điều trị gan nhiễm mỡ chủ yếu là điều trị các nguyên nhân cơ bản gây bệnh nếu được chẩn đoán và có một số trị liệu thích hợp có thể giúp cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ, phục hồi tế bào gan.

Để phòng bệnh gan nhiễm mỡ, chúng ta cần có chế độ ăn uống, sinh hoạt điều độ, bỏ rượu, tập luyện thể dục thường xuyên. Trong chế độ ăn nên tăng cường rau tươi, hoa quả, không nên ăn nhiều mỡ, đường và các phủ tạng động vật, ăn nhiều đạm thực vật, cá và vitamin, không nên ăn chuyên một loại thức ăn nào đó để phòng ngừa thiếu dưỡng chất. Không nên nhịn ăn giảm béo một cách không khoa học, vì giảm béo dễ dẫn đến chán ăn, là điều kiện để hình thành bệnh gan nhiễm mỡ.

Với rất nhiều nguy cơ dễ mắc và có những tiến triển nguy hiểm thì dù gan nhiễm mỡ được coi là triệu chứng, chúng ta cũng không nên chủ quan mà cần thiết áp dụng những biện pháp phòng tránh kịp thời, điều này có ý nghĩa rất lớn cho những ai mong muốn một cuộc sống khỏe mạnh và lâu dài.

Liên Chi