Những trang viết mang hơi thở cuộc sống

Mang đến cho bạn đọc những trang viết phản ánh sinh động hiện thực cuộc sống-đó là yêu cầu nhiệm vụ, cũng là mục tiêu mà mỗi người cầm bút luôn hướng tới.

 

Nhu cầu thông tin ngày càng đa dạng, phong phú của độc giả đòi hỏi ngày càng cao sự “làm mới” không ngừng của mỗi tờ báo, mỗi người làm báo phải làm sao để việc truyền tải thông tin được sinh động, nhanh nhạy mà vẫn bảo đảm chính xác, đúng tôn chỉ của tờ báo. Phản ánh hiện thực không có nghĩa là “bê” nguyên xi hiện thực vào trang viết, nên khâu  phát hiện, tiếp nhận và xử lý thông tin luôn được đặc biệt coi trọng. Trong sự vận động phát triển của xã hội có biết bao vấn đề nảy sinh liên quan đến mọi thành phần, tầng lớp, nhà báo phải biết cân nhắc, lựa chọn ra những “tiêu điểm” để tuyên truyền, góp phần định hướng dư luận. Cùng một sự kiện, nhưng mỗi nhà báo có cách tiếp cận, nhìn nhận, lý giải khác nhau, do đó, cũng khác nhau trong cách thể hiện, hiệu quả tuyên truyền. Chỉ một vấn đề rất quen thuộc như việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng ở một địa phương, người viết “dễ tính” có thể chỉ cần trích số liệu địa phương đã thống kê như đã đưa giống mới vào trồng trên diện tích bao nhiêu ha, đạt năng suất, sản lượng bao nhiêu…Nhưng nếu chịu khó tìm hiểu để mở rộng thông tin, như vì sao người trồng chọn loại giống mới đó, có khó khăn vướng mắc gì khi triển khai, “đầu ra”cho sản phẩm thế nào…thì hiệu quả tuyên truyền sẽ cao hơn. Tương tự, còn vô số vấn đề, sự kiện nảy sinh trong cuộc sống hằng ngày sẽ được phản ánh sinh động khi người viết biết tìm ra vấn đề trong cái bình thường nhất. Nói như nhà báo cách mạng lão thành Hữu Thọ, nhiều khi chỉ là những chuyện thường ngày, dường như là “chuyện vặt”, nhưng nhà báo lại chú ý và mời độc giả cùng suy nghĩ, vì những qua “chuyện vặt” ấy có khi giật mình thấy những ý nghĩa lớn hơn.

 

Để làm được điều này, đòi hỏi mỗi nhà báo phải luôn nỗ lực để có vốn kiến thức và kinh nghiệm tích lũy về mọi mặt trong thực tiễn cuộc sống. Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin thời gian gần đây giúp mọi người có điều kiện thuận lợi hơn trong việc nắm bắt, khai thác, nhưng với nhà báo, việc đi cơ sở, tiếp nhận thông tin từ cơ sở vẫn là kênh quan trọng nhất. Kinh nghiệm từ những nhà báo nổi tiếng cho thấy, nếu chịu khó tiếp xúc, lắng nghe từ cơ sở, sẽ tìm được chi tiết “đắt”, mà nhiều khi chỉ một chi tiết đó đủ sức làm nên cái “đinh” của một bài viết, có sức lay động độc giả hơn vô vàn trang viết chung chung dài dòng. Nói về tác phẩm báo mạng đầu tiên đoạt giải thưởng báo chí quốc tế Pulitzer mới đây, tác giả cho biết đã thực hiện bài viết dài 13.000 từ trong… 2 năm, phỏng vấn 104 người và nghiên cứu tất cả tài liệu liên quan. Trong phạm vi nhỏ hơn, nhiều người cho rằng, làm báo địa phương có nhiều hạn chế như địa  bàn hoạt động hẹp, lượng thông tin kém phong phú, rồi những mối liên hệ ràng buộc… nên khó thực hiện những bài báo “có vấn đề” được dư luận quan tâm. Tất nhiên, điều kiện, môi trường làm việc rất quan trọng, nhưng quan trọng hơn vẫn là ở nhạy cảm nghề nghiệp của người viết. Người làm báo địa phương thường là những người đi nhiều, viết nhiều và bám sát với thực tế địa phương. Trực tiếp tiếp xúc, tìm hiểu, lắng nghe thông tin từ cơ sở đã giúp người viết nhìn nhận sự việc một cách công tâm, cụ thể, sát thực, từ đó có cách  thể hiện vấn đề rõ ràng, toàn diện hơn. Mỗi địa phương, đơn vị đều có những đặc thù riêng, nếu chịu khó tìm hiểu nhà báo sẽ biết cách khai thác, chuyển tải được những thông tin “đáng giá” cho bài viết. Thực tế, trong số những tác phẩm đoạt giải thưởng báo chí quốc gia hằng năm vẫn có nhiều tác phẩm của các báo địa phương. Họ đã góp phần vào sự phát triển truyền thông thời gian qua: thông tin báo chí phản ánh cuộc sống một cách đa dạng, đa chiều,  bên cạnh nhiều mặt tích cực cũng còn không ít những tiêu cực; bên cái biểu dương, khen ngợi, là cái phê phán, đấu tranh; bên tính thông tin, tuyên truyền, là tính phản biện, miễn là người viết thật sự có tâm, có tầm, có trách nhiệm...