Đàn ông dặm lúa ai ơi !

Xưa nay đàn bà, con gái đi dặm lúa là chuyện thường tình, vì đàn bà, con gái có sức vóc dẻo dai, chịu thương, chịu khó. Trên cánh đồng lúa mởn xanh có những vành nón trắng úp lưng cong lô nhô như những nét chấm phá đầy ấn tượng về một miền quê yên bình. Giờ đây những vành nón trắng úp lưng cong bắt đầu thưa dần khi mà đàn ông đã và đang tràn ra đồng dặm lúa thay dần cho đàn bà con gái bếp núc ở nhà, nghĩ thật thi vị.

Chuyện đổi đời ấy gần như một cuộc cách mạng trên đồng ruộng – nó to tát như thế, nhưng lại xuất phát từ một công cụ lao động nhà nông cỏn con, không phải trả tiền bản quyền sáng kiến cải tiến kỹ thuật gì ráo trọi. Đó là cái chỉa ba có hình thù giống một phần cái đinh ba của anh chàng họ Trư háu gái thuở xa xưa (đinh ba của Trư Bát Giới có 9 cái răng, còn cái chỉa ba đúng là 3 răng như cái cuốc chỉa thu nhỏ, cán dài).

Ông anh tôi vốn “dài lưng tốn vải”, chưa bao giờ tôi thấy anh chịu cúi xuống ruộng nhổ cây lúa cấy dặm thay chị dâu tôi. Vậy mà bây giờ cứ đến thời kỳ dặm lúa là lặng lẽ cầm cái chỉa ba giá năm ngàn đồng ra đồng dặm lúa không biết mỏi. Anh tôi cứ đứng dõng lưng lên, hai tay cầm cái chỉa ba móc lúa chỗ dày dặm xuống chỗ thưa. Ba người phụ nữ cắm cúi dặm lúa một lúc chưa bằng một đàn ông dùng chỉa ba nhàn nhã. Lúa cấy dặm bằng chỉa ba được móc lên nguyên gốc rễ đặt xuống đất phát triển nhanh gấp nhiều lần so với cấy dặm bằng tay, vậy mới đã!

Nhớ lại trước năm 1975, người nông dân quê tôi còn thực hiện đúng nghĩa: Nhà nông cày sâu cuốc bẫm, tay lấm chân bùn, một nắng hai sương, bán mặt cho đất, bán lưng cho trời. Khi gieo cấy xong là người người, nhà nhà cắm chốt trên đồng ruộng nhổ cỏ hết ngày này sang ngày khác. Đến khi thu hoạch phải gánh lúa về tận nhà, dùng cào cỏ đập lúa đêm đêm. Giờ đây, gieo sạ xong có thuốc diệt cỏ hữu hiệu, cắt lúa xong bỏ lại chân ruộng có máy đến tuốt sạch trơn, cho vào bao đưa lên cộ bò hoặc xe công nông chở tuốt về nhà. Nông dân cứ thỏng tha, thỏng thảnh lên xe đạp, xe máy phóng về nhà ngon ơ. Một người canh tác vài mẫu ruộng là chuyện bình thường.

Đã qua rồi cái thời quê tôi chưa có chỉa ba cho đàn ông ra đồng dặm lúa để chị em ở nhà có thời gian chăm chút sắc đẹp, làm duyên làm dáng chút chút với chồng cho thi vị nhà nông, cho mấy ông chồng bớt bõ bèn đi tìm chỗ này, ngóng sang chỗ nọ... Cái chỉa ba đơn sơ vậy mà nói được nhiều điều.