MÓN NGON NHỚ LÂU

Hồi nhỏ bà cho ăn món gì thì khi lớn lên, món ấy trở thành ngon nhất trên đời.

Ở thời bao cấp, đâu phải ngày nào cũng có món ngon để ăn. Phải để dành tem phiếu, phải chờ đợi đến chủ nhật, cha mẹ được nghỉ, bà mới bày ra các món ngon để đãi cả nhà. Sáng chủ nhật, tôi dậy thật sớm để đi xếp hàng mua thịt. Cửa hàng thật là đông, mà nhiều nhất là bọn trẻ con, trai có, gái có, đứa xách làn đứa xách túi, tay nắm chặt cuộn tem phiếu, ngồi chầu chực chờ đợi. Khi nghe tin cá thịt đã về, là cùng ào lên nghiêng nghiêng, ngó ngó, và khi thấy cô mậu dịch viên lấp ló trước quầy hàng là nhất loạt đứng dậy, hàng ngũ ngay ngắn…

Khi đã cầm trên tay cân cá biển ướp đá nặng chình chịch, hoặc cân thịt gồm hai ba loại, nạc có mỡ có, là mặt mũi hớn hở như bắt được vàng.

Bà tôi rất khéo tay. Với một cân thịt, bà có thể làm ra nhiều món rất ngon. Nào thịt heo nấu giả cày, nem rán, nào thịt nhồi cà chua. Bà lại dành ra một ít để làm thịt kho đông, ăn dè đến mấy hôm sau. Còn hàng ngày, những món được xếp trên mâm thường xuyên là rau muống luộc nước sấu dầm, một đĩa lạc rang mặn, hoăc nhộng rang. Có hôm bà nấu canh riêu cua, bà dặn tôi đi chợ mua hai sóc cua, hai quả dọc, hành mùi cà chua, và rau muống. Bà đổ cua vào nồi, bỏ vài hạt muối, dùng đũa ngoáy đều cho ra hết đất. Làm vài lần như thế là sạch, bà cầm con cua xé đôi, bóc mang, dùng tăm khều từng chút gạch vào bát. Bà bảo: Gạch cua trưng lên với hành mỡ, sẽ có màu vàng óng để nồi canh thêm đẹp. Rồi bà giã cua. Ngày ấy làm gì có cối xay, bà giã đều tay, cho thêm vài hạt muối, và lọc cua…

Tôi được giao nhiệm vụ chẻ rau muống, rau chưa xong, thì nồi canh đã bốc hơi nghi ngút. Mâm cơm hôm ấy dọn lên, có một bát canh vàng óng, béo ngậy, một bát cà pháo, bà đã muối từ mấy hôm trước, một đĩa rau muống chẻ trộn thơm mùi…Bữa cơm đơn giản thế, mà tôi ăn hết ba bát đầy vẫn còn thòm thèm.

Bây giờ, đi ăn cơm niêu nhà hàng cũng có canh cua, nhưng không nơi nào làm ngon được như bà.

Mình bà đã làm nên một nhà hàng ẩm thực, gồm các món ăn thuần túy Việt Nam, vừa sang trọng, vừa dân dã, mà không nơi nào có thể so sánh được.

KIM LIÊN