Thèm cái chộn rộn chiều cuối năm

Mới đấy mà tháng chạp sắp hết, ngoảnh đi ngoảnh lại hơi tết đã tràn đến ngõ. Lòng ngùi ngùi và thèm biết bao cái chộn rộn của những chiều cuối năm ngày cũ. Năm nay, cái chộn rộn ấy chắc không còn, mà có còn cũng không đủ để khỏa lấp cơn thèm đang dâng lên trong lòng. Ngày cứ trôi, mọi người cứ háo hức, riêng mình thấy bần thần, thấy trống một chút gì trong lòng. Và nhớ...

Chiều cuối năm, bà ngoại thường sang nhà gói giúp bánh chưng, bánh tét. Nếp, đậu xanh, lá chuối và lạt, mẹ đã mua sẵn từ hôm trước. Ăn cơm trưa xong là chị em chúng tôi đã thấp thỏm mong cái dáng gầy gầy, khòm khòm của ngoại hiện ra trước ngõ. Được ngồi bên ngoại, đưa từng tàu lá chuối, từng cái lạt giúp ngoại còn vui hơn gấp mấy lần cầm gói kẹo ngoại cho khi vừa vào nhà. Bàn tay xương xương của ngoại gói bánh, cột lạt đến đâu là chị em tôi lại dõi mắt theo đến đó, y như khán giả xem một nghệ nhân biểu diễn. Mà công nhận ngoại giỏi thiệt, gói bánh chưng bằng tay, không khuôn mà cái nào như cái ấy, vuông vức, đều chằn chặn ngay cả khi nấu xong, vớt ra. Thường thì khi còn một ít nếp và đậu xanh, ngoại cho chúng tôi tập gói. Những lần đầu tiên tập gói, lần nào sau khi vớt ra, cái bánh không ra hình thù gì của tôi gói cũng bị tuột lạt, vào nước. Vậy nhưng vui lắm.  Dần dần, qua sự chỉ dẫn của ngoại, tôi cũng đã biết gói được tương đối thế nào là cái bánh tét, thế nào là cái bánh chưng, cột đường lạt thế nào cho vừa, bẻ mép lá thế nào cho kín.

Những năm chị đi làm trong Sài Gòn, chiều cuối năm nào tôi cũng chạy ra chạy vào ngỏng cổ nhìn ra đường sắt trông chị về. Nhà ở gần ga nên chị thường đi tàu lửa. Hành lý đem về không gì hơn ngoài một ít quần áo, một ít quà bánh cho ba mẹ và em út ở nhà. Về tới nhà, bỏ vali xuống là chị lại xắn tay giúp nhà dọn dẹp, sửa sang. Và chị không quên chia quà cho tôi và bé út. Đâu nhiều nhặn gì, chỉ là gói kẹo thôi, nhưng tôi thấy lòng vui và ấm áp lạ. Cảm giác trông chờ và đón một người thân ở xa về ăn tết trong chiều cuối năm ít nhất tôi đã được trải nghiệm ba lần. Có năm, chạng vạng chiều ba mươi mà chị vẫn chưa về. Tôi cứ ra ngõ sau đứng chờ. Hơn 8 giờ tối chị mới về. Tôi chạy ra sân, ôm chầm lấy chị như sợ bị ai đó lấy mất.

Chiều cuối năm, năm nào ba cũng làm một mâm cúng ông nội. Ba bảo đáng lẽ làm đám giỗ, nhưng chộn rộn quá, nhà cũng không khá giả gì, nhớ ngày ông mất mà cúng mâm cơm, ông cũng ấm lòng rồi. Loanh quanh làm gì rồi tôi cũng chạy lại phụ ba đun củi nồi nước sôi, nhổ lông gà, lông vịt. Rồi trong lúc chờ mẹ nấu nướng, dọn đồ lên mâm, ba đèo tôi trên chiếc xe đạp cũ lên thăm và thắp hương mộ ông nội. Trong khói hương nghi ngút, khu nghĩa địa có khá nhiều người đến viếng người thân. Sau một năm với biết bao công việc bộn bề, đây là lúc người ta nghĩ về người đã khuất với tất cả lòng chân thành. Đó đây, tiếng khóc sụt sùi ẩn hiện trong sương chiều. Lòng nghe se lại. Ba dắt tôi đến bên mộ ông, đốt hương, lấy hoa ra và bảo tôi thắp hương, cắm hoa để ông ấm áp.

Chiều cuối năm, lòng thấp thỏm theo gánh cải mẹ gánh về còn ít hay nhiều. Buổi chợ cuối năm, người mua nhiều khi ít hơn người bán. Gánh cải kĩu kịt trên vai mẹ xuống chợ từ sáng. Có năm, chiều tối ba mươi tết, gánh cải lại theo về đến non nửa. Bỏ đi thì tiếc, gánh về thì cả nhà chỉ biết đứng nhìn nhau, nhìn công sức mấy tháng trời giờ chỉ biết đem bỏ vào chuồng trâu. Đành tự mong rằng chắc sang năm sẽ bán được hơn. Nhưng rồi, năm nào cải bán được hết thì giá lại quá rẻ. Mẹ quảy đôi quang gánh trống trơn về mà những tiếng thở dài dù cố giấu vẫn không ngăn lại được.

Bà ngoại yếu dần. Chị lấy chồng. Chiều cuối năm chỉ còn trông chờ gánh cải mẹ mang ra chợ. Cái chộn rộn cũng vơi đi. Niềm vui, sự háo hức cũng không còn nguyên vẹn. Bộn bề với bao công việc, mẹ đặt mua luôn bánh chưng, bánh tét gói sẵn dưới chợ. Buồn thật sự mà không biết làm sao. Tết cứ đến, tiếng cười nói, tiếng karaoke hát xập xình bên nhà hàng xóm tràn vào đầu ngõ từ những ngày 27, 28. Riêng tôi, lòng cứ thấy bơ vơ như đang tìm lại cái gì rất quý giá vừa đánh rơi đâu đây.

Nguyễn Thành Giang