Thương nhớ đồng bằng

Đó là nhớ sông. Không ầm ào như những dòng sông vùng cao, những con sông vùng châu thổ lấp lánh màu phù sa cứ miên man chảy giữa đồng bằng bất tận. Sông gắn bó sâu sắc với người dân vùng châu thổ từ trong cuộc sống thường nhật. Là một sớm mai chèo xuồng ra chợ nổi trao đổi buôn bán hàng hóa; là hoàng hôn buông những tia nắng cuối ngày soi xuống dòng sông quê lấp loáng. Ký ức tuổi thơ ùa về với những trưa hè tắm sông cùng lũ bạn chung xóm. Những cú sải chân, sải tay tập bơi đầu tiên cũng là trên nhánh sông này. Lặng lẽ mà bình yên, đêm sông quê có bóng dáng người cha, người chú cần mẫn với tấm lưới mong đủ đầy cho gia đình. Nơi bến sông, có cô gái ngồi soi bóng mình chải tóc hướng về một miền xa. Nơi bến sông, ngày mẹ trao ba lô cho đứa con đi học xa nhà.

Minh họa: Trà My

Đó là nhớ đồng. Nỗi nhớ cứ chông chênh ngược miền quá vãng. Mỗi lần được về quê đi giữa những cánh đồng ngát xanh, dường như mọi bộn bề cuộc sống đều gác lại. Tuổi thơ đã rong ruổi trên những cánh đồng này, nào là mò cua bắt ốc, là những đêm đi cắm câu, soi nhái, hương lúa làm đòng thoảng trong gió thơm nồng. Xen giữa những quãng đồng là các con kênh. Chiếc cầu khỉ bắc ngang có đôi lần làm ngại ngần những bước chân của người mới đến nhưng lại là nỗi nhớ quắt lòng của kẻ xa quê. Cũng trên cánh đồng này, những giọt mồ hôi trở nên lấp lánh hơn để hạt lúa vàng ươm mùa vụ. Mùa lúa thu hoạch xong, cánh đồng trống trải là nơi cả đám trẻ con trong xóm thả diều, chơi đuổi bắt, đá banh…

Đó là nhớ mùi khói bếp. Những mái nhà nép mình dưới hàng dừa, rặng tre bình yên khi hoàng hôn buông xuống. Bếp nhà ai nấu bữa cơm chiều, khói vờn trên mái lá, thơm hương vị dân dã mà sâu nặng ân tình. Nơi góc bếp ấy có những câu chuyện bà kể cháu nghe đã thành ký ức ngọt ngào. Không hiểu sao cơm nấu từ bếp củi lại vị dẻo thơm và ngon ngọt đến lạ! Củi dừa, củi tre bà lấy từ vườn, chặt thành đoạn vừa để vào bếp và bó lại gọn gàng. Bà có cả một kệ củi được xếp ngay ngắn, gọn gàng, để dành vào mùa mưa vẫn có củi để dùng.

Và còn nhiều, nhiều những nỗi nhớ khác nữa về đất đồng bằng nghĩa tình gắn bó. Nơi ấy, có bao thế hệ đã sinh ra, tuổi thơ gắn liền với những tháng ngày bềnh bồng nơi miền sông nước. Để rồi mai này, dù đi xa đến đâu thì tận sâu trong tâm khảm, quê hương vẫn là nỗi nhớ da diết mỗi lúc lắng lòng. Nhớ đồng vàng mùa no ấm, nhớ triền sông tím ngát lục bình, nhớ dáng các bà, các mẹ thoăn thoắt mái chèo với vành nón lá che nghiêng, thoảng ngân một câu vọng cổ giữa bình yên sóng nước.

An Nhiên