Tĩnh lặng nước biếc – Đầm Vân Long (Ninh Bình)

Nằm cách Hà Nội chừng 80km, trong địa phận tỉnh Ninh Bình, Đầm Vân Long là điếm đến khá thú vị cho một chuyến đi nghỉ cuối tuần với thời gian vỏn vẹn một ngày.
Từ Hà Nội xuôi theo con đường quốc lộ 1A, qua Phủ Lý là đã đến địa phận tỉnh Ninh Bình. Đến ngã ba Gián Khẩu, bạn rẽ trái để chạy theo đường vào Nho Quan và chạy thêm khoảng 8km để đến với xã Gia Vân, huyện Gia Viễn. Đầm Vân Long nằm ngay dưới chân đê, cách phố phường náo nhiệt chưa đầy 2km, một khung cảnh trời mây non nước bỗng hiện ra thanh bình vã tĩnh lặng. Một cuộc dạo chơi bắt đầu bằng con thuyền nan mộc mạc tách bến đưa khách khám phá một vòng quanh đầm Vân Long. Trong không gian tĩnh mịch của đất trời, tiếng khua chèo của con thuyền nhỏ cũng khiến cả không gian bị khuấy động. Cả khu đầm nằm gọn trong thung lũng với bốn bề là những dãy núi đá vôi, những thảm thực vật của đặc trưng của vùng ngập nước. Dưới làn nước trong vắt, đám tảo và rêu uốn lượn muôn hình vạn trạng, phản chiếu ánh mặt trời lấp lánh và những đám mây đang lững lờ trôi trên cao. Đám cỏ năn, cỏ lác mọc lúp xúp, dập dờn theo con sóng. Thảng hoặc khi tiếng chèo khua đánh động, một chú chim le le bất ngờ bay vút khỏi nơi trú ẩn. Một đàn cò trắng đang nhẩn nha tìm mồi trên một đám cỏ lác khác. Nghe tiếng khua mái chèo, một vài con nghếch cái cổ dài ngoẵng lên nhìn rồi lại tiếp tục với công việc đang dang dở của mình, một vài chú cò khác vội vàng rời khỏi đầm, bay lên đứng trên những tảng đá thâm thấp quanh đó.
Con thuyền nhỏ lại tiếp tục lách đám cỏ vào thăm hang Cá, hang lớn nhất trong dãy núi Hoàng Quyển. Chuyện dân gian kể rằng xưa kia có người đã bắt được con cá chuối lớn đến mấy người mang vác không xuể. Từ đó mới có tên hang Cá. Hang núi này còn là nơi quần tụ của rất nhiều loài cá như cá chuối, cá trê, cá rô. Hang động nằm nửa chìm nửa nổi xuyên suốt quả núi với vô số những nhũ đá lấp lánh. Hàng chục hang động khác như hang Bóng, hang Ông Thang, hang Chanh nằm rải rác trong hàng trăm ngọn núi tạo nên nhiều điểm đến thú vị cho cuộc hành trình.  Trong bức tranh thiên nhiên hiện hữu, những chiếc thuyền nan tô điểm cho cảnh sắc mây trời. Đoàn thuyền cứ lặng trôi theo dòng nước, theo một trật tự có sẵn từ trước, một tuyến đường đã được vạch ra. Gần hai tiếng đồng hồ khám phá dọc ngang đầm Vân Long đưa đến cho bạn cảm giác thư thái và nhẹ nhõm trước bà mẹ thiên nhiên vĩ đại. Đầm Vân Long là khu bảo tồn thiên nhiên ngập nước lớn nhất vùng  đồng bằng Bắc bộ với hàng nghìn động, thực vật, thuỷ sinh lưu trú, sinh trưởng bên vách núi, trên bờ hoặc dưới nước, trong đó nổi bật là loài chim nước chuyên di trú lúc mùa đông, cà cuống thuộc loại chân bơi quý hiếm đã đưa vào Sách Đỏ và đặc biệt loài linh trưởng voọc quần đùi, đang có hiểm hoạ tuyệt chủng toàn cầu… Không chỉ là khu bảo tồn thiên nhiên, vùng đất ngập nước Vân Long còn là nơi có cảnh quan hấp dẫn. Vân Long được mệnh danh là “vịnh không sóng” vì khi đi trên thuyền trên đầm, du khách sẽ thấy mặt nước phẳng như một tấm gương khổng lồ. Bức tranh thuỷ mặc phản chiếu rõ từng nét tạc mạnh mẽ của những khối núi đá vôi mang hình dáng đúng với tên gọi như núi Mèo Cào, núi Mâm Xôi, núi Hòm Sách, núi Đá Bàn, núi Nghiên, núi Mồ Côi, núi Cô Tiên… Tuy nhiên, mặt nước ở đây nước không có màu xanh của biển, mà trong vắt hiện rõ nét những lớp rong rêu dưới đáy. Khu Vân Long có 1000 hang động đẹp, nhiều hang động lớn có giá trị phát triển du lịch như: Hang Cá, hang Bóng, hang Rùa, hang Chanh. Riêng hang Cá là hang xuyên thủng dài 250 m, cao 8 m, rộng 10 m là một động rất đẹp. Đây là nơi quần tụ, sinh sản của loài cá trê, cá rô, cá chuối. Hang Bóng là một hang động đẹp dài hơn 100m, hang Duối 4 tầng, hang Cánh Cổng… Ðến với Vân Long, có thể đến thăm cây thị 600 năm tuổi. Lướt thuyền nan qua những đồng lúa đến thăm chùa Chi Lễ rồi đến chùa Mai Trung, đền Ðức Thánh Nguyễn, khu danh thắng chùa và động Ðịch Lộng, di tích đền thờ Ðinh Tiên Hoàng, đền thờ Thánh Ngọ; đền Mẫu thờ Tứ vị Hồng Nương là bốn vị tướng của Trưng Trắc, Trưng Nhị; chùa Thanh Sơn Tự ở lưng chừng núi, chùa Tập Ninh... Từ đây xuôi thêm 3km về phía Nho Quan sẽ dẫn bạn đến với khu suối khoáng Kênh Gà. Hòn núi này được bao quanh bằng kênh nối ra sông Hoàng Long tại thành một ốc đảo riêng biệt Trên khu suối khoáng đã xây dựng khách sạn, nhà nghỉ phục vụ cho khách nghỉ qua đêm. Nếu bạn không muốn nghỉ lại trên đảo, bạn có thể đến với Cúc Phương, khu rừng quốc gia nằm cách đó 30km, để tận hưởng không khí của núi rừng cho một ngày nghỉ trọn vẹn. Hoặc bạn có thể trở lại thành phố, cách đầm Vân Long gần 20km. Thật thiếu sót nếu không nhắc đến món thịt dê và cơm cháy nổi tiếng của đất Ninh Bình. Các quán thịt dê có mặt trên khắp thành phố với các món tái dê, nầm dê, lẩu dê, dê xào lăn, tiết canh dê và cơm cháy đặc trưng chỉ có ở đất Ninh Bình. Hiện nay, khu du lịch Vân Long đã hoàn thành đề án tổng thể về quản lý, bảo vệ, phát triển khai thác tiềm năng khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước để bảo vệ hệ sinh thái đa dạng, phong phú, tiêu biểu. Đặc biệt là bảo vệ được một diện tích đất ngập nước nội đồng lớn nhất vùng đồng bằng Bắc Bộ và cũng là bảo vệ quần thể voọc quần đùi lớn nhất Việt Nam hiện đang có nguy cơ bị tiêu diệt ở mức độ toàn cầu. Nằm kề khu bảo tồn Vân Long còn có khu dịch vụ du lịch Vân Long là một quần thể kiến trúc ấn tượng. Đây là nơi dừng chân nghỉ ngơi của du khách. Đầm Vân Long hiện được đánh giá là một tuyến điểm du lịch sinh thái đặc sắc hấp dẫn du khách đến từ Pháp, Hàn Quốc, Nhật Bản.

G.T (Giới thiệu)