Đập Ea Hmul phát huy hiệu quả nhờ được quản lý, vận hành tốt

Những ngày này, ở thôn Điện Tân và buôn Khanh của xã Cư Pui (huyện Krông Bông) có những ruộng lúa xanh non đang trong thời kỳ con gái; xa xa trên triền đồi, những rẫy cà phê xanh ngắt trĩu quả hứa hẹn một mùa bội thu. Ông Phan Mạnh Tường, người dân thôn Điện Tân phấn khởi: “Gần 10 năm nay, nhờ nguồn nước ở đập Ea Hmul, người dân trong thôn không còn lo ruộng bị thiếu nước. Gia đình tôi có 3 sào ruộng lúa và 2 ha cây công nghiệp lúc nào cũng đủ nước tưới”.

Đập Ea Hmul được xây dựng từ năm 2001 với diện tích 4 km2, có thể đáp ứng nhu cầu nước tưới cho 50 – 60 ha cây trồng các loại. Đây là một trong số nhiều công trình thủy lợi trên địa bàn huyện Krông Bông đang phát huy khá hiệu quả năng lực tưới tiêu phục vụ sản xuất do được quản lý, vận hành tốt. Đập Ea Hmul được UBND xã Cư Pui giao cho HTX Dịch vụ thủy nông Ea Hmul quản lý, vận hành. Để quản lý, khai thác hiệu quả công trình, HTX đã đốc thúc, phân công các thành viên phụ trách từng mảng công việc; thường xuyên kiểm tra, kết hợp với nhân dân thôn Điện Tân và buôn Khanh phát dọn mái đập, mái kênh, tiến hành duy tu, bảo dưỡng van cống, cầu máng và sửa chữa những hư hỏng nhỏ, chống rò rỉ nhằm hạn chế thấp nhất tình trạng thất thoát nguồn nước. Đặc biệt, vào mùa mưa bão, cán bộ phụ trách luôn chú ý để nắm tình hình, kịp thời báo cáo về UBND xã khi có sự cố xảy ra.

Từ khi có đập Ea Hmul, cánh đồng xã Cư Pui đã trồng được 2 vụ lúa.

Hằng năm, xã Cư Pui cũng trích nguồn kinh phí cấp bù thủy lợi để tiến hành duy tu, sửa chữa một số hạng mục của các công trình đã xuống cấp. Cụ thể, vào năm 2009, xã đã đầu tư trên 20 triệu đồng để lắp đặt van đóng mở đầu mối và sửa chữa, khắc phục những đoạn mương rò rỉ, bong rộp bê tông. Bên cạnh đó, HTX còn phối hợp với các ban ngành trong xã chủ động xây dựng kế hoạch, khung thời vụ gieo trồng của từng vụ sản xuất hợp lí nhằm chủ động trong việc đóng mở điều tiết nước ở đập, tránh gây lãng phí nguồn nước. Nhờ vậy, người dân đã chủ động đón nước làm đất, gieo cấy và chăm sóc cây trồng kịp thời vụ... Ông Lê Văn Tư, Phó Chủ nhiệm HTX Dịch vụ thủy nông Ea Hmul cho biết: “Từ ngày đập Ea Hmul được đưa vào sử dụng, do chủ động được nguồn nước tưới nên tiến độ gieo cấy lúa, tưới cây công nghiệp của bà con trong thôn diễn ra rất nhanh. Bà con thâm canh tăng vụ và đạt năng suất rất cao. Nhờ vậy, cuộc sống của người dân ngày càng ổn định, tỷ lệ đói nghèo của thôn Điện Tân và buôn Khanh giảm đi rõ rệt”.

Tuy nhiên, mặc dù nguồn nước hiện nay đủ tưới cho cây trồng, nhưng xét về tổng quan thì mức độ đầu tư, khai thác công trình thủy lợi Ea Hmul vẫn còn nhiều khó khăn, bất cập. Một trong những khó khăn chính là do rừng núi ở đây có độ dốc lớn, nạn phá rừng làm nương rẫy gần đây đang diễn ra đến mức báo động khiến mức độ tàn phá, thiệt hại công trình thủy lợi trong mùa mưa lũ rất lớn. Hiện nay, nhiều đoạn kênh bê tông N1, N2 đã bị xói chân móng và khả năng sẽ hư hỏng trong thời gian tới, đặc biệt, 2 nhánh ống nước xi-phông ngầm bằng thép nối từ cánh đồng thôn Điện Tân sang cánh đồng buôn Khanh đã bị nước bên đập tràn xói bung chân nằm chênh vênh trên mặt đất, rất dễ bị phá hỏng trong mùa mưa lũ gần kề. Ông Lê Văn Tư cho biết: “HTX Dịch vụ thủy nông Ea Hmul vẫn còn gặp khó khăn trong việc bảo vệ kênh mương nội đồng vì một số hộ nông dân vô ý thức, vì lợi ích cá nhân nên đục mương bê tông tùy tiện để dẫn nước vào ruộng của mình. Sắp tới, Ban Quản lý HTX sẽ báo cáo với UBND xã để có chế tài xử phạt đối với những hộ có hành vi đó”.