Dành cho nhà nông:

Tái canh cho những diện tích cà phê hết chu kỳ kinh doanh, kém hiệu quả kinh tế

Qua thực tế các mô hình thử nghiệm, Viện Khoa học kỹ thuật nông - Lâm nghiệp Tây Nguyên đã khuyến cáo đến các nông hộ, các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh cà phê tái canh cây cà phê bằng hai hình thức mang lại hiệu quả kinh tế khá cao. Đó là, đối với các vườn cà phê tuy đã hết chu kỳ kinh doanh hiệu quả nhưng không bị các bệnh về rễ, gỉ sắt chỉ cần cưa đốn phục hồi, chọn chồi tái sinh để ghép tạo chu kỳ kinh doanh lần 2. Các nông hộ, các doanh nghiệp cũng sử dụng chồi ghép là các dòng vô tính chọn lọc như TR4, TR5, TR6, TR9, TR11, TR12, TR13. Đây là các giống cà phê đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận, có kích cỡ hạt lớn, cho năng suất cao, chín tập trung, kháng cao bệnh gỉ sắt, chín muộn tránh được thời điểm mùa mưa ở Tây Nguyên, có kích cỡ hạt lớn đáp ứng tốt yêu cầu xuất khẩu. Các nông hộ sản xuất kinh doanh cà phê ở tỉnh Dak Lak đã cải tạo trên 14.000 ha cà phê già cỗi hết chu kỳ kinh doanh bằng phương pháp cưa đốn phục hồi, chọn chồi ghép bằng các dòng vô tính chọn lọc không những rút ngắn được chu kỳ kiến thiết cơ bản mà còn cho năng suất khá cao. Cụ thể, diện tích cà phê trồng mới phải kéo dài thời gian kiến thiết cơ bản 3 năm, nhưng áp dụng phương pháp ghép chồi, đến năm thứ 2 đã cho năng suất 1 tấn cà phê nhân/ha và năm thứ 3 trở đi đạt năng suất từ 2 đến 3 tấn cà phê nhân trở lên/ha.

Tái canh cây cà phê mà vẫn giữ nguyên gốc cũ, không cần nhổ bỏ. (Ảnh: T.L)

Đối với các vườn cà phê già cỗi, hết chu kỳ kinh doanh nhưng bị các bệnh về rễ, tuyến trùng, từ kinh nghiệm thực tế của các mô hình tái canh thành công, Viện Khoa học kỹ thuật nông - lâm nghiệp Tây Nguyên đã khuyến cáo đến các nông hộ, các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh cà phê ở Tây Nguyên là phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình kỹ then chốt như kiểm tra mật độ tuyến trùng trong đất nhằm quyết định thời gian luân canh cây trồng khác, tối thiểu phải luân canh 1 năm cây họ đậu để cải tạo đất. Những vườn cà phê có mật độ tuyến trùng cao, các nông hộ phải luân canh từ 3 đến 4 năm các loại cây trồng khác mới trồng lại cây cà phê. Viện cũng khuyến cáo, các nông hộ, các doanh nghiệp tốt nhất sử dụng máy kéo có công suất đủ lớn để đào gốc, rà rễ, thu gom, tiêu hủy triệt để rễ cây cà phê cũ, khi trồng mới, đào hố rộng, sâu (kích thước 0,8 x 0,8  x 0,8 mét), bón lót đủ phân hữu cơ kết hợp với vôi, lân và phá thành hố, lấp đất ủ phân trước khi trồng tối thiểu 2 tháng để tạo điều kiện cho bộ rễ phát triển mạnh ngay từ đầu. Các nông hộ, các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh cà phê ở Tây Nguyên sử dụng cây giống ươm từ các vườn cây giống cà phê chọn lọc (TR4, TR5, TR6, TR9, TR11, TR12, TR13), sạch sâu bệnh, đạt tiêu chuẩn quy định mới đưa vào trồng sớm vào đầu mùa mưa... Các Công ty cà phê nha 706 , Công ty cà phê Ia Grai (tỉnh Gia Lai), Công ty cà phê Ea Pốk, Phước An (Dak Lak) đã áp dụng đúng quy trình kỹ thuật tái canh cho trên 400 ha cà phê nên sau khi đưa vườn cây vào kinh doanh đã cho năng suất từ 2 tấn cà phê nhân trở lên/ ha. Tuy nhiên, theo các doanh nghiệp, hiện nay, mức đầu tư 1 ha cà phê tái canh trong giai đoạn kiến thiết cơ bản bình quân từ 140 đến 150 triệu đồng, trong đó chi phí vật chất (làm đất, giống, phân bón, nước tưới...chiếm 60%, chi phí lao động chiếm 40%). Trong điều kiện hiện nay, khả năng đầu tư của các doanh nghiệp và các nông hộ còn rất hạn chế nên các địa phương, các doanh nghiệp kiến nghị Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ tín dụng và kỹ thuật cho chương trình tái canh cà phê trên quy mô lớn.

Quang Huy