Báo động ô nhiễm môi trường ở vùng nông thôn

Theo Báo cáo Môi trường quốc gia 2014 vừa được Bộ Tài nguyên và Môi trường công bố, môi trường khu vực nông thôn ở Việt Nam, cụ thể là môi trường không khí, nước, đất đang chịu ô nhiễm không hề nhỏ.

Trong đó, đối với ô nhiễm không khí, đáng chú ý nhất là vấn đề ô nhiễm bụi, khí thải NH3, SO2, NO2, ô nhiễm mùi; ô nhiễm môi trường nước mặt phổ biến là ô nhiễm hữu cơ, chất dinh dưỡng và vi sinh; môi trường nước dưới đất là ô nhiễm cục bộ vi sinh, kim loại nặng và ô nhiễm hữu cơ; còn ở môi trường đất, quá trình thoái hóa đất đang ảnh hưởng khoảng 50% diện tích đất nông nghiệp trên toàn quốc, trong đó phần lớn là đất đồi, núi.

Theo phân tích thì nguyên nhân chủ yếu là do các hoạt động sản xuất ở vùng nông thôn còn mang tính tự phát, nhỏ lẻ, công nghệ lạc hậu, hiệu quả sử dụng nguyên/nhiên liệu thấp, mặt bằng sản xuất hạn chế cùng với nhận thức của người dân về bảo vệ môi trường chưa thực sự được phát huy…. Bên cạnh đó, việc thu gom và xử lý chất thải rắn sinh hoạt, chất thải rắn làng nghề và chất thải trồng trọt, chăn nuôi cũng đang đặt ra nhiều thách thức. Điều này góp phần gây ra những thiệt hại về kinh tế - xã hội, tác động trực tiếp đến cuộc sống người dân, ảnh hưởng đến cảnh quan và gây ra những xung đột về môi trường. Trong khi đó, công tác quản lý và bảo vệ môi trường nông thôn những năm qua đã nhận được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước nhưng vẫn còn tồn tại những khó khăn, thách thức chưa được giải quyết như: một số quy định pháp luật liên quan đến bảo vệ môi trường khu vực nông thôn còn thiếu tính khả thi; vẫn còn tồn tại tình trạng chồng chéo trong phân công trách nhiệm, có những mảng còn bỏ ngỏ trong tổ chức quản lý môi trường nông thôn; đầu tư tài chính cho quản lý và bảo vệ môi trường nông thôn còn thấp và chưa nhận được sự quan tâm thích đáng; phát triển sản xuất chưa quan tâm đúng mức đến công tác bảo vệ môi trường; thu gom và xử lý chất thải rắn sinh hoạt nông thôn còn hạn chế; chưa kiểm soát được chất thải là bao bì, hóa chất bảo vệ thực vật; khó khăn trong kiểm soát ô nhiễm môi trường làng nghề; nhận thức của người dân về bảo vệ môi trường nông thôn còn hạn chế…

Quả thực, không khó để bắt gặp hình ảnh những bãi rác tự phát ngổn ngang, những con đường, ao, hồ ngập tràn rác khi đến các vùng quê. Mùi hôi thối, ruồi nhặng bay đầy khiến cho môi trường sống của chính người dân ít nhiều bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Thiết nghĩ, để cải thiện mức độ ô nhiễm môi trường vùng nông thôn, ngoài việc đầu tư trang thiết bị, nguồn nhân lực cho công tác thu gom, xử lý chất thải thì biện pháp quan trọng nhất vẫn là vận động, tuyên truyền cộng đồng để thay đổi tập quán, thói quen xả rác tùy tiện của chính mỗi người dân trong việc gìn giữ và bảo vệ môi trường.

Thúy Hồng