Khi người dân ngại sử dụng các biện pháp tránh thai

Anh RCam Y’Druih và chị H’Lê KSơr ở buôn Đrai Điết, xã Dliê Yang (huyện Ea H’leo) cưới nhau năm 1989. Đến nay họ đã có với nhau 10 đứa con; trong đó đứa con đầu năm nay 24 tuổi, còn đứa con út mới 2 tuổi. Thu nhập chính của gia đình anh Y’Druih chỉ trông chờ vào 1 ha cà phê già cỗi và 2 sào đất trồng bắp, trồng đậu. Chị H’Lê sinh đông và sinh dày nên hay đau ốm, vì vậy anh Y’Druih phải gồng mình làm thuê, làm mướn để lo toan cuộc sống gia đình. Bữa ăn hằng ngày của gia đình anh chủ yếu là cơm với rau dại quanh nhà; còn thịt, cá là những thứ rất xa xỉ và hiếm khi mới có; thậm chí có nhiều hôm, cơm cũng không đủ ăn. Còn chuyện học tập của các con, từ lâu nay đã trở thành thách thức quá lớn đối với vợ chồng anh Y’Druih: trong 10 đứa con thì có đến 7 đứa không được đi học hoặc đã bỏ học sớm để đi làm thuê phụ giúp bố mẹ. Tuy sinh đông con, nhưng khi cán bộ dân số đến tư vấn, vận động sử dụng biện pháp tránh thai thì cả anh Y’Druih và chị H’Lê đều không áp dụng.

Chị H’Lê KSơr và những đứa con gầy ốm.

Đó chỉ là một trường hợp điển hình trong nhiều trường hợp sinh đông con tại xã Dliê Yang. Toàn xã hiện có 2.136 hộ với 10.286 nhân khẩu sinh sống ở 17 thôn, buôn (có 9 buôn); trong đó, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm hơn 50% dân số. Nếu như năm 2010, tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên là 15,88%, thì đến năm 2012 đã tăng lên 21,66% (cao hơn mặt bằng chung của tỉnh gần 9%); 6 tháng đầu năm 2013 có 13 trẻ được sinh ra là con thứ 3 trở lên (chiếm 16,67%). Tình trạng sinh con thứ 3 trở lên xảy ra ở tất cả các thôn, buôn trong xã; tỷ lệ gia tăng dân số tự nhiên là 1,47% (cao hơn mặt bằng chung của tỉnh 0,29%). Chất lượng dân số thấp với 16% trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng; 6,7% học sinh tiểu học có học lực yếu.

Nguyên nhân của tình trạng trên trước hết là do ý thức về chăm sóc sức khỏe sinh sản - KHHGĐ còn hạn chế; phong trào thực hiện KHHGĐ chưa được người dân hưởng ứng tích cực, tập tục sinh đẻ vẫn còn lạc hậu… Thậm chí các chị em còn e ngại, chưa yên tâm áp dụng các biện pháp tránh thai bởi có những suy nghĩ, hiểu biết chưa đúng: uống thuốc tránh thai thì sợ sẽ bị ung thư tử cung, đặt vòng tránh thai thì sợ bị viêm nhiễm… Hiện nay trên địa bàn xã Dliê Yang vẫn còn 425 phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có chồng chưa sử dụng biện pháp tránh thai (chiếm 24,97%).

Thiết nghĩ, để thực hiện tốt công tác dân số - KHHGĐ cần một quá trình và giải pháp đồng bộ từ chính quyền, ban ngành, đoàn thể ở địa phương. Trong đó tập trung công tác tuyên truyền để giúp đối tượng hiểu được ưu điểm, nhược điểm của các biện pháp tránh thai hiện đại; phân tích những nguy cơ vỡ kế hoạch nếu sử dụng biện pháp tránh thai tự nhiên; từng bước ổn định bộ máy cộng tác viên dân số thôn, buôn kết hợp với tập huấn nâng cao chuyên môn, kỹ năng tuyên truyền về sức khỏe sinh sản - KHHGĐ.

 Võ Thảo