Gặp người cầm cờ năm ấy

Bà H’Bă sinh ra trong một gia đình giàu truyền thống cách mạng. Năm 1962, khi bà H’Bă mới 16 tuổi, vùng 4 B5 (tiền thân huyện H9 – Krông Bông) được giải phóng, bà đã xung phong thoát ly tham gia vào Ban Kinh tài Đắk Lắk, sau đó chuyển về Đội công tác xã Ea Knuêch (Krông Pắc).

Đầu năm 1968, bà được điều động về Ban Binh vận H9, cũng chính là lúc chuẩn bị diễn ra cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân. Được sự phân công của tổ chức, đội công tác binh vận của bà H’Bă gồm 10 người được chia thành hai tổ (mỗi tổ 5 người) tham gia làm nòng cốt trong đoàn đấu tranh chính trị cánh đông gồm đồng bào Kinh ở các dinh điền và đồng bào dân tộc M’nông, Êđê  ở H8 - H9. Nhiệm vụ của Ban binh vận là đi phía trước hô hào kêu gọi binh lính địch đầu hàng theo nội dung được chuẩn bị sẵn bằng song ngữ Kinh và Êđê. Bà H’Bă nhớ lại, đoàn đấu tranh tiến về phía thị xã Buôn Ma Thuột, vừa đi vừa hô hào kêu gọi. Mỗi khi kêu gọi bằng tiếng Êđê thì địch không hiểu nên không bắn, còn khi kêu gọi bằng tiếng Kinh thì lập tức địch bắn thẳng vào đoàn biểu tình. Nhờ có lực lượng quần chúng xung quanh nên bà H’Bă thoát chết mấy lần.

Bà H'Bă Bkrông vui vầy bên những đứa cháu của mình.

Ông Ama H’Loan, nguyên Bí thư Huyện ủy Krông Bông, lúc đó là đội trưởng đội công tác kể: Sau hơn 4 ngày băng qua gần 70 km đường rừng, rạng sáng mùng 4 tết, đoàn đấu tranh chính trị dừng lại củng cố đội hình ở buôn Kô Tam rồi tiếp tục đi. Đến khu chiêu hồi Tình Thương (cách thị xã Buôn Ma Thuột 9 km trên đường 21) thì đoàn bị chặn lại, quân ngụy liều lĩnh dùng cả đại liên nổ súng bắn xối xả vào đoàn người đấu tranh song vẫn không ngăn được bước tiến của đoàn người, người trước ngã xuống, người sau tiến lên, sau khi má Hai - người cầm cờ Mặt trận đi đầu đoàn biểu tình anh dũng hy sinh thì chị Hiền, chị Mười, chị H’Lanh tiếp tục cầm cờ rồi lần lượt ngã xuống. Bà H’Bă Bkrông nhanh chóng xông lên phía trước giữ vững ngọn cờ, mặc dù bị địch bắn bị thương ngay miệng nhưng bà vẫn dõng dạc hô vang kêu gọi binh lính địch đầu hàng mà không hề chùn bước…

Năm 1971, do sức khỏe yếu, bà H’Bă trở về cuộc sống đời thường với tỷ lệ thương tật 32%, sau đó “bắt chồng” là ông Y Nguyên Niê, nguyên là cán bộ  Trạm giao liên T53 Đắk Lắk, thương binh 45%.

Những tưởng cuộc sống của đôi vợ chồng thương binh ấy sẽ tràn đầy hạnh phúc khi trong nhà có tiếng bi bô của đàn con trẻ. Thế nhưng, di chứng chất độc da cam khiến ba đứa con gái của ông bà đều chết từ khi mới lọt lòng; đứa con thứ năm sinh năm 1979 bị tâm thần mãn tính do di chứng của chất độc da cam, thường bỏ nhà đi lang thang hoặc ra ngoài la hét, đập phá. Năm 2014,  đứa con thứ tư mắc bệnh tự kỷ qua đời, đến năm 2015 đứa con tâm thần vừa mất chưa đầy một tháng thì người chồng của bà cũng nhắm mắt lìa trần… Sự ra đi của ba người thân trong một thời gian ngắn, đối với bà H’Bă là nỗi mất mát quá lớn lao, tưởng chừng bà không vượt qua nổi. Bà H’Bă tâm sự: “Mình đã sống qua 71 mùa rẫy. Những lúc đứng trước họng súng quân thù cận kề với cái chết, mình vẫn không sợ; nhưng trước nỗi đau liên tiếp mất chồng, lại vừa mất con, mình buồn lắm. Giờ đây đi ra đi vào chỉ có một mình trong ngôi nhà vắng lặng, may mà còn có con cháu thường xuyên lui tới thăm nom, cũng làm mình vơi bớt đi phần nào nỗi nhớ…”.

Hoàn cảnh gia đình khó khăn là thế nhưng với tấm lòng nhân hậu, bà vẫn dành một phần tiền trợ cấp thương tật ít ỏi nuôi dưỡng hai đứa cháu mồ côi cả cha lẫn mẹ từ khi còn bế ngửa đến khi trưởng thành dựng vợ, gả chồng. Là thân nhân của Mẹ Việt Nam Anh hùng H’Yung Bkrông, mỗi khi nhận quà vào các dịp lễ, tết hay nhận tiền thờ cúng liệt sỹ hằng năm, bà không sử dụng riêng trong gia đình mà mang san sẻ đều cho những đứa cháu trong dòng tộc.

Ông Ama Đung, Trưởng buôn Ngô A thán phục: Trong buôn mình, bà H’Bă sống chan hòa và có nghĩa tình, sẵn sàng giúp đỡ về vật chất, động viên về tinh thần khi bà con trong buôn làng gặp khó khăn. Gia đình bà luôn gương mẫu chấp hành tốt các chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước và được tặng nhiều giấy khen về “Xây dựng gia đình công dân kiểu mẫu, gia đình cách mạng gương mẫu”.

    Mai Viết Tăng