Việt Nam – hình ảnh đặc trưng cộng đồng 54 dân tộc

DÂN TỘC CHƠ-RO

Dân tộc Chơ-ro có hơn 15.000 người. Đồng bào cư trú đông ở tỉnh Đồng Nai, một số ít ở tỉnh Bình Thuận. Họ có tên gọi khác là Đơ-ro, Châu-ro. Tiếng Chơ-ro thuộc nhóm ngôn ngữ Mông-Khơmer, gần với tiếng Mạ, Xtiêng...

Trước kia người Chơ-ro sống chủ yếu bằng nghề làm rẫy, cuộc sống nghèo nàn và không ổn định. Về sau đồng bào đã biến rẫy thành đất định canh, đồng thời nhiều nơi phát triển làm ruộng nước, nhờ vậy cuộc sống có phần khá hơn. Chăn nuôi, hái lượm, săn bắn, đánh cá đều góp phần quan trọng trong đời sống của người Chơ-ro. Ngoài ra họ chỉ đan lát, làm các đồ dùng bằng tre, gỗ.

Trang phục thiếu nữ Chơ-ro

Xưa kia phụ nữ Chơ-ro quấn váy, đàn ông đóng khố; áo của người Chơ-ro là loại áo chui đầu; trời lạnh có tấm vải choàng. Nay đồng bào mặc như người Kinh trong vùng, chỉ còn dễ nhận ra người Chơ-ro ở tập quán thường đeo gùi theo và ở sở thích của phụ nữ hay đeo các vòng đồng, bạc, dây cườm trang sức nơi cổ và tay.

Người Chơ-ro ở Đồng Nai

Người Chơ-ro vốn ở nhà sàn, lên xuống ở đầu hồi. Từ mấy chục năm nay, đồng bào đã hoàn toàn quen ở nhà trệt. Trong nhà đồ đạc đơn giản, chỉ chiêng và ché được coi là quý giá. Gần đây nhiều gia đình có thêm tài sản mới như xe đạp. Người Chơ-ro không theo chế độ mẫu hệ hay phụ hệ mà coi trọng cả hai như nhau. Trong hôn nhân, tuy nhà trai hỏi vợ cho con, nhưng lễ cưới tổ chức tại nhà gái, chàng trai phải ở rể vài năm rồi vợ chồng làm nhà ở riêng.

Luyện tập văn nghệ truyền thống

Khi chôn người chết theo truyền thống Chơ-ro, đồng bào dùng quan tài độc mộc, đắp nấm mộ hình bán cầu. Sau 3 ngày kể từ hôm mai táng, gia đình có tang làm lễ "mở cửa mả".

Nhà ở của người Chơ-ro

Người Chơ-ro tin mọi vật đều có "hồn" và các "thần linh" chi phối vô hình đối với con người, khiến con người đều phải kiêng kỵ và cúng tế. Lễ cúng "thần rừng" và "thần lúa" là quan trọng.

Vốn văn nghệ dân tộc của người Chơ-ro phong phú. Nhạc cụ có bộ chiêng 7 chiếc, đây đó còn thấy đàn ống tre, có ống tiêu và một số người còn nhớ lối hát đối đáp trong lễ hội.

Đ.T (Giới thiệu)

(Nguồn tài liệu: Việt Nam hình ảnh cộng đồng 54 dân tộc – NXB Văn hóa dân tộc)