Đón dâu bằng thơ - nét đẹp trong lễ cưới của người Tày

Người Tày có tục lệ đón dâu bằng thơ và hát đối đáp giữa nhà trai và nhà gái (hay còn gọi là dân ca đám cưới). Đây là một trong những nét văn hóa độc đáo của người Tày trong lễ cưới.

Nhà trai khi mang đồ lễ cưới sang xin dâu, trước hết phải vượt qua thử thách hát đối đáp với nhà gái từ ngoài cổng. Phải hát làm sao cho nhà gái “ưng lòng” có thể tháo được sợi dây đỏ, mà người Tày cho rằng đó là biểu hiện những thử thách khó khăn nhất mà nhà gái đặt ra trong lễ cưới.

Đổ xôi trong đám cưới của người Tày. Ảnh: T.L

Nếu đoàn nhà trai hát trôi chảy thì mới được cắt dây vào cổng lên nhà có chiếu ngồi, nếu không hát được thì phải uống rượu phạt. Còn hai họ vừa là người xem, vừa là những người xét thưởng hay phạt.

Tiếng hát cất lên là lúc mọi người bị cuốn hút vào cuộc, tạo nên một không khí rất vui vẻ. Vượt qua sợi dây đỏ, các Quan lang của họ nhà trai phải hát đối đáp với bên nhà gái theo lối hát cổ truyền linh hoạt, ứng tác theo văn cảnh. Thử thách được chia làm nhiều giai đoạn, ở mỗi giai đoạn, ý nghĩa của mỗi lời hát lại khác nhau. Như hát vào nhà, hát thuyết phục nhà gái mở cửa, hát mời cơm, hát mời trầu, mời nước, hát xin vào đón dâu, hát rước dâu về nhà chồng.

Những bài hát trong đám cưới Tày mang chức năng trao đổi tình cảm, lại diễn xướng theo nghi lễ truyền thống nên nó cũng không nằm ngoài nhu cầu về tinh thần, trí tuệ, thẩm mỹ của người Tày.

Trong lễ cưới không chỉ trang trọng mà còn vui vẻ, cũng là dịp thử tài ứng xử thơ ca của hai họ nhà trai và nhà gái. Những cuộc so tài thử trí này vừa mang tính sinh hoạt, vừa là hình thức nghi lễ được diễn ra theo trình tự thời gian từ khi đoàn nhà trai đặt chân tới nhà gái đến lúc kết thúc xin phép đón dâu về.

Từ trước tới nay, đám cưới người Tày không chỉ là công việc của mỗi nhà mà còn là công việc của cả làng bản. Vì thế, mỗi khi có đám cưới, cả bản lại đông vui rộn ràng như có hội.

 Nguồn Vietnam+