Đậm đà món măng giềng Tây Bắc

Giềng mọc mầm quanh năm, kể cả mọc tự nhiên trên rừng già hay được trồng trong vườn nhà thì măng giềng vẫn nhú lên đều đặn. Để có món ăn chế biến từ măng giềng, người dân vùng Tây Bắc lặn lội, đeo gùi lên rừng già, lách những cây giềng đã già để hái lấy những búp măng giềng non mỡ màng.  Theo kinh nghiệm của người bản địa vùng Tây Bắc thì măng giềng ngon phải là những búp măng còn non, chưa mọc thành lá, đầu nhọn hoắt, màu phơn phớt hồng. Mỗi ngọn măng giềng thường cao từ 20-25cm. Nếu để măng mọc thành lá, thân măng chuyển thành màu xanh thì phần lõi bên trong sẽ già, xơ cứng. Khi gặp măng giềng, không cần dùng cuốc hay dao, người ta chỉ cần cầm thân cây măng giật mạnh là măng bật gốc.

Đậm đà món cá kho măng giềng.

Khi hái măng giềng về, người dân vùng Tây Bắc dùng tay bóc tách vỏ bọc bên ngoài để lấy phần đọt non bên trong. Bóc măng giềng phải thật khéo léo để lựa lấy cả phần lõi và phần vỏ non của cây măng. Lõi măng sau khi bóc có màu trắng hồng, có khi lẫn cả phần lá non màu xanh lơ còn đang cuộn tròn. Khi chế biến, người ta dùng tay bẻ lõi măng thành đôi, thành ba để dễ thưởng thức.

Măng giềng là gia vị “khoái khẩu” với món cá kho. Nếu cá kho là món ăn quen thuộc thì cá kho măng giềng lại là món mà ít vùng có được. Muốn chế biến món ăn này, người ta dùng cá suối mổ sạch, thêm vài quả trám rừng và kẹo đắng cùng với măng giềng để kho lẫn. Kho chừng hai giờ đồng hồ, cá sẽ nhừ, măng giềng chuyển sang màu nâu nhạt, quắt lại thì có thể mang ra thưởng thức. Nhờ có măng giềng, nồi cá kho trở nên thơm lạ lùng và đậm đà dư vị. Không quá cay như phần củ, măng giềng khi ăn có độ dai giòn, vị ngọt nhẹ, vị thơm cay nhè nhè. Vì thế, khi thưởng thức món ăn này, đôi khi thực khách lại ăn cho hết măng giềng rồi mới ăn cá vì măng giềng vừa lạ lại vừa thơm ngon.

Măng giềng - đặc sản núi rừng Tây Bắc.

Măng giềng còn được người dân miền rừng Tây Bắc chế thành món măng giềng xào thịt heo hay thịt trâu. Thịt thái mỏng tạo độ cong khi chín, măng giềng bẻ dài chừng ngón tay trỏ, chờ thịt xào gần chín rồi mới cho măng giềng vào xào lẫn. Xào chừng mươi phút có thể mang ra thưởng thức. Măng giềng xào thịt heo có độ giòn lật sật khó tả, vị cay thanh nhẹ, tạo sự đậm đà cho thịt. Ngoài ra, người dân miền Tây Bắc còn dùng măng giềng để kết hợp với các loại gia vị khác trên rừng hay trong vườn nhà để chế món lam cá suối, lam lòng heo. Món ăn này dậy mùi, lạ miệng nhờ những búp măng giềng nõn nà.

Tuy là món ăn dân dã nhưng không phải cứ muốn ăn măng giềng là có. Nếu nhà có khách quý hay có công việc, người dân Tây Bắc mới lặn lội leo núi để hái về đặc sản chỉ có ở vùng núi rừng này. Măng giềng thưởng thức một lần sẽ nhớ mãi không quên bởi cái dư vị vừa quen lại vừa lạ của nó.

 Nguyễn Thế