Thăm khu di tích Láng Linh - Bảy Thưa

Láng Linh xưa kia là một cánh đồng trũng phèn, rộng mênh mông dài khoảng 20 km, rộng chừng 10 km. Theo ngôn ngữ dân gian, “láng” là vùng đất rộng thường xuyên ngập nước, “linh” là cá linh. Cánh đồng này vào mùa nước nổi, cá  linh từ Biển Hồ về nhiều vô kể, đến nay vẫn còn dù ít hơn xưa. Thời nhà Nguyễn, Láng Linh thuộc huyện Tây Xuyên, phủ Tuy Biên, tỉnh An Giang, ngày nay nằm trên địa bàn các xã Thạnh Mỹ Tây, Đào Hữu Cảnh, Bình Phú, Vĩnh An thuộc các huyện Châu Phú, Châu Thành (An Giang).

Bảy Thưa là khu trung tâm của cánh đồng này. Về tên Bảy Thưa, theo nhiều tư liệu mô tả thì do đây là nơi có loại cây rừng mọc ở vùng đất thấp ngập nước, chịu được mùa nước nổi, cội to, lá nhỏ, hơi dài tên là cây  “trát thưa” hay “cát thưa” (dân gian gọi tắt là “thưa”). Ca dao địa phương có câu: “Bãi bồi mọc những cát (hay trát) thưa/Thương em đi sớm về trưa một mình”. Cây “thưa” ngày nay còn rất ít. Tại di tích dinh Sơn Trung (đồn Bảy Thưa) nằm bên kênh 16 thuộc xã Vĩnh An, huyện Châu Thành (An Giang) chỉ còn lại vài cây.

Chánh điện dinh Sơn Trung.

Đến khu di tích Láng Linh - Bảy Thưa, du khách vào cổng, đi xuyên qua một con đường bê tông dài chừng 500 m, hai bên có trồng hai hàng cây “lưỡi rắn” lá đỏ bầm màu huyết dụ. Di tích dinh Sơn Trung nằm trên một gò cao thoáng đãng. Trước dinh là kênh 16, qua khỏi kênh là cánh đồng Láng Linh bao la, xa tít tận chân trời tiếp nối với miền bán sơn địa Thất Sơn. Những lúc trời quang, ta có thể thấy núi Két, núi Voi, núi Bà Đội Om xanh mơ, hùng vĩ.

Dinh Sơn Trung là nơi có lò rèn Bảy Thưa chuyên đúc, chế tạo vũ khí cho nghĩa quân. Các chiến binh của ông Trần Văn Thành được trang bị gọn nhẹ với đao, kiếm, dao găm, súng, tác chiến theo lối du kích, đột kích. Nghĩa quân lấy tinh thần yêu nước, sự dũng cảm, dựa vào nông dân để đánh địch. Ngày nay lò rèn này được phục chế, mô phỏng, tái hiện lại hình ảnh sản xuất, chế tạo vũ khí bằng thủ công khi xưa. Tại đây, khi đào đất làm công trình, người ta nhặt được nhiều viên gạch bị cháy sém và gặp rất nhiều xỉ sắt, là dấu vết của lò rèn đúc binh khí xưa kia của Binh Gia Nghị.

Trong chánh dinh rộng rãi, trang nghiêm có hương án thờ Chánh Quản Cơ Trần Văn Thành, phía sau treo thanh bảo kiếm nặng khoảng 7 kg bằng thép đen của Trần thủ lĩnh; cạnh đó có một hộp kính đựng đầu mũi chiến thuyền, chỉ còn là một khung gỗ xù xì – nơi Chánh Quản Cơ đứng điều quân đốc chiến.

Về phía tây cận dinh là khu đền thờ Quốc Tổ, Bác Hồ và những di vật thuộc về đạo Bửu Sơn Kỳ Hương bởi ông Trần Văn Thành là “đại đệ tử” của  giáo chủ Đoàn Minh Huyên (Phật Thầy Tây An). Tương truyền Phật Thầy đã giao cho Chánh Quản Cơ bốn thẻ lệnh bài để đi cắm làm cột mốc lãnh địa. Ngày nay, các thẻ bài ấy được phát hiện ở Dinh Quan Thẻ số 1 ấp Vĩnh Hòa A, xã Cần Đăng, huyện Châu Thành, tỉnh An Giang.

Địa điểm thứ hai có di tích "Ông Thẻ" là chùa Bồng Lai nằm sát mép kênh Vĩnh Tế, xã Vĩnh Tế thuộc thị xã Châu Đốc. Dinh Ông Thẻ thứ ba nằm ở ấp Vĩnh Lợi, xã Vĩnh Thạnh Trung, huyện Châu Phú. Quanh địa điểm “ông Thẻ ngự” người ta thường nhặt được kiếm, gậy và một số vật dụng. Năm 1927, nhà khoa học địa chất Lưu Văn Lang đã tổ chức thám hiểm núi Cấm và phát hiện ra một hang đá có cắm "Ông Thẻ" thứ tư.

Ở dinh Sơn Trung người ta còn phát hiện ra những cây gỗ “lào táo” bị chôn vùi dưới bùn đất, cứng như đá và còn nguyên vẹn. Gỗ lào táo xưa kia được Phật Thầy dùng làm thẻ lệnh bài. Trước sân dinh có một cây sanh cổ thụ cùng thời với đồn  Bảy Thưa tỏa bóng rợp mát.

Cách dinh Sơn Trung chừng 2 km về phía tây, trên một gò đất cao có di tích dinh Đá Nổi, gần đấy người ta phát hiện nhiều những tảng đá lớn nổi lên từ dưới ruộng. Dinh Đá Nổi xưa kia là kho lương của nghĩa quân. Ngày nay, dinh Đá Nổi đang được trùng tu, tôn tạo lại cho du khách, người hành hương đến tham quan, vãn cảnh. Ở dinh Đá Nổi có một cây cầu bê tông dài gần 200 m bắc qua cánh đồng lúa trông rất ấn tượng.

Hằng năm, vào các ngày 21 và 22 tháng 2 âm lịch là ngày lễ tưởng nhớ Đức Chánh Quản Cơ Trần Văn Thành. Lễ hội diễn ra trang nghiêm, long trọng trong không khí tưng bừng, náo nhiệt. Khách các nơi về viếng, dự rất đông. Trong lễ hội có các đoàn lân sư rồng múa biễu diễn, các đoàn cải lương phục vụ các tuồng tích cổ cùng với các trò chơi dân gian truyền thống.

Đặng Hoàng Thám