Sắc xuân Mường Tè

Mường Tè là vùng đất nằm ở phía bắc sông Đà, có địa hình núi non hùng vĩ, hiểm trở và khung cảnh thơ mộng.

Mường Tè phía bắc giáp tỉnh Vân Nam (Trung Quốc), phía nam giáp huyện Nậm Nhùn, phía đông giáp huyện Sìn Hồ, phía tây giáp huyện Mường Nhé (tỉnh Điện Biên). Ở Mường Tè có những tên đất, tên làng bản gợi lên bao điều bí ẩn, xa xôi và hoang sơ như: Bum Nưa, Bum Tở, Vàng San, Kan Hồ, Pa Vệ Sử, Mường Tè, Nậm Khao, Tà Tổng, Pa Ủ, Ka Lăng, Thu Lũm, Mù Cả, Tá Bạ.

Khung cảnh sông Đà trong xanh chảy qua Mường Tè.

Khung cảnh Mường Tè vào mùa xuân như một bức tranh sơn thủy thơ mộng giữa đại ngàn Tây Bắc. Nơi đây, những cánh rừng đại ngàn quanh năm mây phủ đang hồi sinh bởi hơi ấm của mùa xuân, nắng xuân và không khí lễ hội tưng bừng trong những bản làng. Hoa ban, hoa mận, hoa đào khoe sắc và trải lên núi rừng, triền đồi những tấm thảm hoa nhiều màu.

Mùa xuân về, dòng sông Đà trong xanh tựa ngọc. Dừng chân trên mỏm núi cao mà nhìn xuống, con người như bị choáng ngợp bởi sắc xanh của Đà giang. Nơi đây, tại cột mốc 17, dòng sông Đà hiền hòa, thơ mộng chảy vào đất Việt giữa núi rừng hùng vĩ, hiểm trở. Con sông như mang một sắc màu mới, xanh tựa ngọc, hòa vào cây lá của núi rừng, hòa vào dáng núi dựng thành vách gợi lên sự hùng vĩ. Đến nơi đây, ngồi trên thuyền đuôi én du ngoạn nơi thượng nguồn sông Đà mà cảm nhận về nơi bắt đầu của dòng sông, chiêm ngưỡng cảnh sắc đôi bờ vào mùa xuân thì không có trải nghiệm nào sánh bằng.

Xuân về, những địa danh, thắng cảnh của Mường Tè luôn là điểm dừng chân hấp dẫn du khách. Muốn khám phá đỉnh cao của núi non nơi đây, bạn hãy leo núi Pu Si Lung, một trong ba "nóc nhà Đông Dương" để cảm nhận sắc xuân hiện hữu dọc đường lên đỉnh núi, để hòa mình vào biển mây mỗi khi chiều về trong ánh vàng rọi chiếu tạo nên những đường viền nơi chân trời. Tại đây, thật thú vị khi màn đêm buông xuống, dựng lều, cắm trại rồi đốt những đống lửa để sưởi ấm, xua tan đi giá lạnh và lắng nghe sự sống đang cựa mình trên đỉnh Pu Si Lung.

Độc đáo ruộng bậc thang Mường Tè.

Mường Tè còn là vùng đất chứa đựng bao điều bí ẩn mà mỗi khi ai đặt chân đến vùng đất này đều được nghe kể, mong muốn tìm hiểu khám phá. Đó là huyền thoại về đá thiêng Hà Nhì, vốn là một tảng đá thạch anh nằm giữa đỉnh núi thuộc vùng đất Thu Lũm mà người Hà Nhì nơi đây gọi là “Ông già đá trắng” được ông trời phái xuống để bảo vệ biên cương cho người Việt. Từ bao đời nay, người Hà Nhì coi khối đá là vật thiêng, gắn liền với những nghi lễ thiêng như lễ cúng rừng với mong muốn được thần linh phù hộ cho núi rừng luôn xanh tươi, mùa màng bội thu để nuôi sống con người. Ở Mường Tè còn có những câu chuyện thần bí về suối nước nóng Pắc Ma. Cư dân bản địa kể rằng, nếu ai tắm qua dòng nước ấm của dòng suối Pắc Ma sẽ tiêu tan bệnh tật, cơ thể khỏe mạnh. Còn nếu rửa thức ăn qua dòng nước này thì món ăn sẽ thơm ngon. Đến Pắc Ma vào mùa xuân, du khách sẽ có cơ hội được ngâm mình dưới làn nước ấm, lắng nghe thanh âm trong trẻo của núi rừng mà quên đi những ưu phiền, mệt nhọc thường ngày.

Đồng bào Mường Tè xuống chợ phiên.

Mùa xuân về, đồng bào các dân tộc Mường Tè như Thái, Mông, La Hủ, Cống, Si La, Mảng, Hà Nhì lại tổ chức những nghi lễ đặc sắc, mang đậm dấu ấn văn hóa tộc người. Xuân về cũng là lúc đồng bào náo nức chuẩn bị xuống chợ phiên để mua sắm tết. Nơi đây, đồng bào xuống chợ xuân như đi hội, từng tốp người, ngựa với những bộ trang phục thổ cẩm rực rỡ cùng nhau xuống chợ phiên.

Ẩm thực ngày xuân ở Mường Tè rất độc đáo và đậm đà dư vị. Mỗi dân tộc có một cách chế biến món ăn riêng và tự tay đồng bào chế biến để thưởng thức trong dịp tết đến xuân về. Đó là bánh chưng, bánh dày, bánh trôi của các dân tộc, món măng rau rừng, lợn nướng, thịt trâu sấy gác bếp, cá lam ống nứa.....

Nguyễn Thế Lượng