Bảo hiểm xã hội tự nguyện - điểm tựa cho lao động tự do

Chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện đang ngày càng thể hiện vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi và ổn định đời sống cho những lao động tự do. Đặc biệt, quy định mới về chế độ tử tuất dành cho người tham gia BHXH tự nguyện từ đủ 60 tháng trở lên được xem là điểm nhấn mang tính nhân văn sâu sắc.

Bà Huỳnh Thị Như (xã Hòa Xuân) làm nông và buôn bán nhỏ. Sau khi tìm hiểu về chính sách BHXH tự nguyện và được cán bộ UBND xã, nhân viên ngành BHXH đến tận nhà tư vấn, bà đăng ký tham gia với mức đóng 138.600 đồng/tháng. Bà Như chia sẻ: “Mặc dù cuộc sống hiện tại chỉ đủ ăn nhưng tôi vẫn cố gắng tiết kiệm tham gia BHXH tự nguyện để sau này về già sẽ có lương hưu như viên chức nhà nước”.

Tương tự, ông Nguyễn Tấn Thiệt (xã Xuân Phước) làm nghề sửa xe máy tại nhà. Mới đây, được nhân viên BHXH tuyên truyền, ông đã tham gia BHXH tự nguyện. Nhận thấy đây là chính sách ưu việt, mang ý nghĩa cả về vật chất lẫn tinh thần nên ông tích cực vận động hàng xóm cùng tham gia. Ông Thiệt tâm sự: “BHXH tự nguyện là chính sách nhân văn, giúp lao động tự do tích lũy, sau này được nhận lương hưu, có bảo hiểm y tế. Điều này không chỉ mang giá trị vật chất mà còn là điểm tựa tinh thần, giúp mình an tâm, sống không phụ thuộc vào con cháu”.

Nhân viên Bảo hiểm xã hội cơ sở Tuy An Bắc đang tư vấn chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện cho người dân.

Cũng như bà Như, ông Thiệt, không có lương hưu và không có thu nhập ổn định khiến bà Huỳnh Thị Năng (xã Ô Loan) lo lắng cho những năm tháng tuổi già của mình. Tuy đã ngoài 60 tuổi và không còn đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí, bà Năng vẫn quyết định tham gia BHXH tự nguyện đủ 5 năm để sau này được hưởng chính sách tử tuất một lần. “Tôi chỉ mong sau này có một khoản tiền để con cháu lo tang lễ, khỏi phải vay mượn. Đó cũng là cách tự lo cho mình, đỡ gánh nặng cho con cháu”, bà Năng tâm sự.

Theo ông Lê Huy Trung, Giám đốc BHXH cơ sở Tuy An Bắc, theo quy định của Luật BHXH năm 2024, người tham gia BHXH tự nguyện đủ 60 tháng trở lên, nếu qua đời thì thân nhân sẽ được nhận trợ cấp mai táng bằng 10 lần lương cơ sở tại thời điểm mất và trợ cấp tử tuất tính theo số năm người mất đã đóng BHXH, mỗi năm đóng được tính tương ứng bằng 2 tháng lương bình quân. Đây được xem là điểm cộng lớn của chính sách BHXH tự nguyện, nhất là với người lớn tuổi hoặc không đủ điều kiện hưởng lương hưu.

Tuy nhiên, để thu hút được đông đảo người dân tham gia BHXH tự nguyện, nhất là người lao động tự do, BHXH tỉnh cần tiếp tục đổi mới phương thức tuyên truyền để người dân hiểu và tham gia BHXH tự nguyện. Đặc biệt, ở vùng nông thôn, BHXH các địa phương cần tích cực phối hợp với chính quyền địa phương lồng ghép vào các buổi truyền thông ở khu dân cư, nơi hội họp chợ…

Theo quy định của Luật BHXH năm 2024, đối tượng tham gia BHXH tự nguyện gồm: Công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc và không phải là người đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hằng tháng; người lao động đang tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc, trừ trường hợp hai bên có thỏa thuận về việc đóng BHXH bắt buộc trong thời gian này. Mức đóng hằng tháng của người tham gia BHXH bằng 22% mức thu nhập làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện vào quỹ hưu trí và tử tuất. Thu nhập làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn và cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng.

Văn Tài