Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV

Đề nghị quy định rõ thẩm quyền, năng lực nhà đầu tư, điều kiện khai thác gắn với bảo vệ môi trường

Sáng 6/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, tại Tổ 15, dưới sự điều hành của Phó Trưởng đoàn chuyên trách phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Thị Thu Nguyệt, các đại biểu tập trung thảo luận về các dự án Luật Xây dựng (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và khoáng sản; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường.

Phát biểu thảo luận, góp ý về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và khoáng sản, đại biểu Lê Đào An Xuân, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk bày tỏ thống nhất với dự thảo sửa đổi Luật Địa chất và Khoáng sản, đặc biệt đánh giá cao việc cơ quan soạn thảo đã cập nhật nhiều quy định mới được Chính phủ ban hành nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực hiện pháp luật.

Đại biểu phân tích, tại Điều 53, Khoản 1a, dự thảo quy định tổ chức, cơ quan có thẩm quyền chấp thuận lựa chọn nhà thầu thi công hoặc chủ đầu tư để thực hiện các nhiệm vụ, dự án thì được xem xét cho phép đầu tư các mỏ khoáng sản để phục vụ thẳng vào quá trình thi công. Tuy nhiên, để bảo đảm tính chặt chẽ và khả thi khi thực hiện, đại biểu đề nghị làm rõ điều kiện và năng lực của nhà đầu tư cũng như đơn vị thi công, nhằm đảm bảo việc khai thác mỏ vật liệu xây dựng đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, đồng thời tuân thủ quy định về bảo vệ môi trường.

Phó Trưởng đoàn chuyên trách phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Thị Thu Nguyệt điều hành nội dung thảo luận. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh cung cấp.

Bên cạnh đó, đại biểu cũng cho rằng cụm từ “chủ đầu tư” trong quy định cần được hiểu thống nhất. Thực tế tại các địa phương, Ban quản lý dự án thường được giao làm chủ đầu tư, do đó cần xác định rõ Ban quản lý có được xem là chủ thể có thẩm quyền giao quyền cho nhà thầu thực hiện hay không. Bởi điều này ảnh hưởng lớn đến công tác quản lý nhà nước trong quá trình triển khai dự án.

Đối với Điều 55 về điều kiện cấp phép khai thác khoáng sản, đại biểu Lê Đào An Xuân cho rằng, Khoản 1a quy định việc cấp giấy phép khai thác khoáng sản nhóm 3 làm vật liệu xây dựng không căn cứ vào phương án quản lý địa chất khoáng sản là một điểm mở, song cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Nếu bỏ căn cứ vào phương án quản lý, việc xác định trữ lượng và chất lượng mỏ có thể thiếu cơ sở, dẫn đến lựa chọn sai vị trí khai thác, gây lãng phí nguồn lực.

Ngoài ra, trong Khoản 1b, dự thảo sử dụng thuật ngữ “nhà đầu tư”, trong khi Khoản 1a lại dùng “chủ đầu tư”. Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ chủ thể được quy định, bảo đảm sự thống nhất trong toàn bộ văn bản.

Đề cập đến vấn đề khai thác và sử dụng tài nguyên, đại biểu cũng kiến nghị bổ sung quy định về tận dụng khoáng sản dư thừa, bởi trong quá trình thi công, nhiều bãi thải vật liệu xây dựng vẫn còn chứa đất san lấp hoặc đất đá có thể tái sử dụng. Việc tận dụng hiệu quả nguồn khoáng sản thải này, không chỉ giúp giảm lãng phí mà còn góp phần bảo vệ môi trường.

Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk Lê Đào An Xuân phát biểu thảo luận. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh cung cấp.

Đối với dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường, góp ý về Luật Trồng trọt, đại biểu Lê Đào An Xuân cho rằng, dự thảo đã lược bỏ Khoản 10, Điều 9 và Điều 57 liên quan đến tầng đất mặt của đất chuyên trồng lúa nước. Việc này tiềm ẩn nhiều hệ lụy bởi quy định cũ tuy khó thực hiện nhưng có ý nghĩa quan trọng trong bảo vệ tài nguyên đất nông nghiệp và đảm bảo an ninh lương thực.

Đại biểu bày tỏ sự quan ngại trước việc bỏ điều khoản này trong bối cảnh diện tích đất trồng lúa nước ngày càng bị thu hẹp, đồng thời đề nghị đánh giá kỹ tác động và cân nhắc giữ lại quy định, nhằm duy trì hiệu quả quản lý đất trồng lúa.

Với Luật Đa dạng sinh học, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk Lê Đào An Xuân cho rằng dự thảo lược bỏ Điều 52 về quản lý sinh vật ngoại lai là chưa hợp lý, vì chưa làm rõ đâu là sinh vật ngoại lai có lợi và đâu là sinh vật ngoại lai xâm hại.

Đại biểu đề nghị phải quản lý thật chặt chẽ sinh vật ngoại lai xâm hại, đặc biệt là những loài xâm nhập qua đường du lịch như rùa tai đỏ, ốc bươu vàng, cây mai dương, vốn đang gây tác động tiêu cực đến hệ sinh thái tại nhiều vùng. Theo đại biểu, đây là nội dung cần được đặc biệt quan tâm để đảm bảo an toàn sinh học và bảo tồn đa dạng sinh học quốc gia.

Liên quan đến Luật Lâm nghiệp, đại biểu Lê Đào An Xuân thống nhất cao với quy định mới cho phép sử dụng tiền trồng rừng thay thế cho các biện pháp lâm sinh và cho rằng cần mở rộng việc sử dụng nguồn kinh phí này cho các hoạt động nâng cao chất lượng rừng, tăng tuổi thọ cây rừng, đa dạng hóa hệ sinh thái, hạn chế trồng rừng độc canh và khai thác trắng, qua đó góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, phát triển kinh tế rừng bền vững và ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu…

Đại biểu Dương Bình Phú, nguyên Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Phú Yên cũ đóng góp ý kiến thảo luận. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh cung cấp

Cũng tham gia góp ý về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường, đại biểu Dương Bình Phú, nguyên Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Phú Yên cũ, tập trung phân tích ba vấn đề chính: môi trường, chăn nuôi và phòng, chống thiên tai.

Theo đại biểu, trong Luật Bảo vệ môi trường, Khoản 11, Điều 1 (sửa đổi, bổ sung Khoản 4, Điều 41) quy định trường hợp dự án đầu tư cơ sở nằm trên địa bàn từ hai tỉnh trở lên thì Chủ tịch UBND tỉnh thuộc khu vực dự án đầu tư cơ sở triển khai sẽ cấp giấy phép môi trường theo đề nghị của chủ dự án. Đại biểu cho rằng, với quy định này, cần làm rõ tiêu chí xác định UBND tỉnh nào có thẩm quyền, tránh để phát sinh sự tùy nghi, linh hoạt quá mức, gây khó khăn trong quá trình thực hiện.

Đối với Luật Chăn nuôi, đại biểu cho rằng quy định hiện hành về việc trình HĐND tỉnh quyết định khu vực không được phép chăn nuôi, quyết định vùng nuôi chim yến và chính sách hỗ trợ di dời cơ sở chăn nuôi ra khỏi khu vực cấm cần được điều chỉnh. Đại biểu đề nghị bỏ nội dung hỗ trợ di dời, vì Luật Chăn nuôi đã có hiệu lực 5 năm, đã đủ thời gian để tuyên truyền, phổ biến và giúp người dân thích ứng.

Trong trường hợp có phát sinh mới, chỉ cần quy định thời gian chuyển tiếp hợp lý để các tổ chức, cá nhân kết thúc chu kỳ sản xuất đang diễn ra rồi di dời, thay vì chi ngân sách hỗ trợ. Việc này cũng góp phần giảm áp lực ngân sách nhà nước.

Bên cạnh đó, đại biểu Dương Bình Phú lưu ý rằng cần phân định rõ hoạt động chăn nuôi làm thực phẩm với chăn nuôi làm cảnh, thú cưng, bởi đây là hai loại hình có mục đích kinh tế khác nhau và cần có chính sách quản lý riêng, tránh tình trạng quy định chung gây ảnh hưởng đến những mô hình kinh tế mới.

Liên quan đến Luật Phòng, chống thiên tai, đại biểu Dương Bình Phú nhấn mạnh việc ứng dụng khoa học, công nghệ hiện đại, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) trong công tác cảnh báo, dự báo và truyền thông là hết sức cần thiết. Đại biểu đề nghị xây dựng cơ sở dữ liệu thống nhất, có khả năng chia sẻ nhanh và kịp thời, đồng thời bổ sung chính sách bảo hiểm thiên tai để giảm gánh nặng cho ngân sách và bảo đảm hỗ trợ kịp thời cho người dân.

Ngoài ra, cần hướng dẫn cụ thể về kinh phí, chế độ, chính sách cho các lực lượng tham gia phòng, chống thiên tai, đặc biệt là công an, quân đội và lực lượng xung kích; đồng thời khuyến khích xã hội hóa nguồn lực, huy động sự tham gia của doanh nghiệp và người dân trong công tác này…

Phó Trưởng đoàn chuyên trách phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Thị Thu Nguyệt thảo luận về các dự án luật. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh cung cấp.

Tham gia đóng góp ý kiến tại phiên thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường, đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt, Phó Trưởng đoàn chuyên trách phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk tập trung góp ý đối với một số sửa đổi bổ sung của Luật Lâm nghiệp và Luật Trồng trọt.

Đối với Luật Lâm nghiệp, Phó Trưởng đoàn chuyên trách phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Thị Thu Nguyệt cho rằng Khoản 1, Điều 41 quy định về lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng là cần thiết, song nếu không quy định định mức diện tích rừng cụ thể gắn với một biên chế bảo vệ sẽ khó triển khai trong thực tế. Đại biểu cho rằng tư duy làm luật cần đảm bảo tính nguyên tắc, nhưng đồng thời phải có hướng dẫn chi tiết để luật khi ban hành có thể áp dụng thống nhất, hiệu quả.

Về Điểm b, Khoản 1, Điều 104, đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt cho rằng quy định hiện hành về bảo vệ rừng đặc dụng, rừng phòng hộ cần được chỉnh sửa cho phù hợp, theo hướng “phối hợp với UBND các cấp và các cơ quan liên quan trong tổ chức bảo vệ rừng thuộc sở hữu toàn dân chưa giao, chưa cho thuê” nhằm thể hiện rõ sự phân cấp, xác định trách nhiệm và tạo thuận lợi trong quá trình phối hợp thực hiện.

Đối với Luật Trồng trọt, đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt đề nghị bổ sung ngành Khoa học cây trồng vào danh mục các chuyên ngành được quy định tại Khoản 4, Điều 15 về tiêu chuẩn cán bộ kỹ thuật và Điều 42 về điều kiện buôn bán phân bón, để phù hợp với chương trình đào tạo hiện nay tại các trường đại học.

Đại biểu cũng kiến nghị chỉnh sửa Khoản 5, Điều 15, giao Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường quy định về phân cấp và quản lý mã số vùng trồng, mã số cơ sở đóng gói sản phẩm cây trồng trên phạm vi toàn quốc, nhằm đảm bảo thống nhất quản lý và thể hiện rõ trách nhiệm của cơ quan chuyên ngành…

Lan Anh