Cay cay hẹ sẻ mẹ xào

Mấy hôm nay gió bấc cứ trườn mình trên mái phố, tháng mười hai ùa đến, chả mấy chốc lại hết năm. Phố nhỏ, ngõ nhỏ, mưa cứ ồ ạt đổ và hun hút gió. Bất chợt đánh thức trong tôi nỗi nhớ quay quắt vị ngon béo, thơm nồng nàn hương hẹ sẻ mẹ xào.

Người ta gọi là hẹ sẻ có lẽ do thân hẹ nho nhỏ. Năm nào mẹ cũng tỉa một vạt đất góc vườn nhà trồng hẹ. Hẹ sẻ chăm sóc rất đơn giản, không được bón phân gì hết vì nếu có bất kỳ loại hóa chất nào nó sẽ héo và chết. Hẹ sẻ nhỏ bé nhưng thơm lạ, không nồng the và hăng mạnh như hẹ tây “to xác” được bày bán nhiều ngoài chợ.

Hẹ sẻ là loại rau gia vị ít khi vắng mặt trong các bữa ăn gia đình Quảng Nam, đặc biệt trong những ngày đông giá lạnh. Theo đông y, hẹ sẻ không chỉ là vị thuốc, một loại dược liệu chữa mệt mỏi tay chân, ho hen, cảm hàn mà còn có thể chế biến được nhiều món ăn ngon. Dưa chua lá hẹ, cá nướng lá hẹ, bánh canh hẹ, lòng xào hẹ... và cả huyết bò xào lá hẹ mẹ thường nấu cho cả nhà.

Nguyên liệu cho món huyết xào hẹ sẻ.

Huyết xào lá hẹ sẻ là một trong những món "tủ", dễ làm của mẹ và cũng rất dễ ghiền. Trong mâm cơm quê nghèo, có được một đĩa huyết xào hẹ nóng hổi, vài ba cọng rau thơm điểm vị, chỉ mới nhìn thôi cũng đã muốn thưởng thức ngay. Những lát huyết mềm múp, cắn đến ngập răng mà vẫn còn nghe tiếng sừn sựt giòn tan, rồi cái vị ngọt từ từ nhanh chóng tiết ra trên đầu lưỡi, lại thêm vị đắng nhẹ của hẹ sẽ khiến đĩa huyết thêm quyến rũ... Huyết xào lá hẹ tuy chỉ là món dân dã nhưng với người Quảng xa quê, mỗi khi nhắc đến lòng chợt cồn cào, da diết, lại nhớ về món ăn một thời nơi quê nghèo.

Điểm nhấn của huyết xào hẹ sẻ là cách kết hợp sử dụng hai loại nguyên liệu vườn nhà là nghệ và hẹ xào với huyết khiến cho người ăn có cảm giác hài hòa, thơm ngon tan trong đầu lưỡi. Món huyết xào hẹ tuy dễ chế biến nhưng lại tỉ mỉ trong nhiều khâu. Nghệ xào cùng huyết phải là nghệ tươi được giã nhuyễn cộng với lá hẹ, tiêu, ớt... vừa tạo vị cho món ăn, vừa khử sạch mùi của huyết khi ăn. Riêng hẹ sẻ mới hái rửa sạch, để ráo sau đó cắt thành từng đoạn nhỏ vừa ăn. Không cần dùng chút dầu phộng nào, mẹ đặt chảo lên bếp, chảo nóng, cho nghệ vào đun lửa sôi lên sau đó cho huyết bò vào xào đều, nêm thêm gia vị, tỏi, đường, một ít nước mắm. Trong tiếng củi nổ lép bép rất vui tai, mẹ chờ khi huyết chín săn lại mới mở nắp vung cho lá hẹ vào, xào nhẹ tay, để lửa vừa. Chỉ cần đun lửa từ ba đến năm phút nữa là bắc xuống, rắc chút hạt tiêu cay nồng.

Chiều nay đi làm về muộn, lang thang giữa phố thị gió lạnh, lòng tôi nhớ chái bếp của mẹ quay quắt, đông lại sắp bước qua rồi, cũng chuẩn bị hết thêm một năm nữa tôi xa mẹ!

Thanh Ly