Tạo động lực để “thăng hạng” tại kỳ thi tốt nghiệp THPT

Hằng năm, sau khi công bố điểm thi tốt nghiệp THPT, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) sẽ công bố các thông tin phân tích chuyên sâu liên quan như: trung bình điểm thi tốt nghiệp, điểm trung bình từng môn thi và biến động thứ hạng của 63 tỉnh, thành phố; phổ điểm các môn thi, phổ điểm tổ hợp môn; thứ hạng 63 tỉnh, thành phố về điểm 10 tại kỳ thi; thủ khoa kỳ thi; thủ khoa các khối xét tuyển đại học…

Những thông tin Bộ GD-ĐT công bố là căn cứ quan trọng để thí sinh chọn trường, chọn ngành phù hợp với sở thích và tăng cơ hội trúng tuyển đại học, cao đẳng trong năm tốt nghiệp THPT. Đây cũng là căn cứ để đánh giá chất lượng giáo dục tại các trường học, địa phương, bởi kỳ thi tốt nghiệp THPT là kỳ thi chung đề, chung thời gian, cách thức tổ chức…

Những năm qua, tỉnh Đắk Lắk luôn nằm ở thứ hạng thấp về điểm trung bình các môn thi tốt nghiệp: năm 2023 đứng thứ 62/63, năm 2024 đứng thứ 61/63 tỉnh, thành phố...

Thí sinh tham dự Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024 tại điểm thi Trường THPT Hồng Đức (TP. Buôn Ma Thuột).

Theo phân tích của Sở GD-ĐT và thực tế nhu cầu của học sinh thì kỳ thi tốt nghiệp THPT có những môn học không phải là thế mạnh của một số học sinh; nhiều học sinh không sử dụng kết quả thi tốt nghiệp THPT để tuyển sinh đại học, cao đẳng mà sử dụng phương thức tuyển sinh khác (kết quả thi đánh giá năng lực của trường đại học khác; xét tuyển thẳng; kết quả học tập – học bạ; chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế…) nên việc tham gia kỳ thi chỉ với mục đích đủ điểm xét tốt nghiệp chứ không có động cơ, mục tiêu phấn đấu đạt điểm cao. Điều này phần nào trực tiếp dẫn đến điểm trung bình các môn thi của tỉnh thấp nhiều năm trên bảng xếp hạng chung của cả nước.

Từ thực tế đó, có ý kiến đề xuất rằng, cùng với việc tuyên dương, khen thưởng học sinh, giáo viên đạt thành tích xuất sắc trong các kỳ thi quốc tế, quốc gia, khu vực như những năm qua, nên chăng tỉnh cũng có hình thức động viên, khuyến khích, tạo động cơ cho học sinh học tập đạt kết quả cao tại kỳ thi tốt nghiệp THPT hằng năm. Bởi đây cũng là kỳ thi quan trọng với sự tham gia của hàng triệu thí sinh trên cả nước; mức độ khó ở phạm vi kiến thức căn bản, rộng với nhiều môn thi.

Cách thức này đã có những tỉnh thực hiện, như UBND tỉnh Nghệ An tặng bằng khen và khen thưởng cho những học sinh có điểm thi tốt nghiệp cao ở tổ hợp bài thi khoa học tự nhiên, khoa học xã hội; học sinh là người dân tộc thiểu số có điểm cao kế cận ở tổ hợp khoa học tự nhiên và khoa học xã hội; thí sinh có điểm cao nhất tỉnh…

Ở khía cạnh tổ chức, Bộ GD-ĐT quy định UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo tổ chức thực hiện và chịu trách nhiệm toàn diện về kỳ thi tốt nghiệp THPT tại địa phương; chủ động phương án và chuẩn bị đầy đủ các điều kiện cần thiết để tổ chức kỳ thi… Kết quả thi tốt nghiệp là căn cứ đánh giá chất lượng dạy, học của các cơ sở giáo dục phổ thông và công tác chỉ đạo của cơ quan quản lý các cấp…

Từ kinh nghiệm thực tế và quy định tổng thể về công tác tổ chức kỳ thi cho thấy, ý kiến đề xuất tỉnh nên đưa ra quy định về khen thưởng học sinh đạt thành tích cao tại kỳ thi tốt nghiệp THPT hằng năm là phù hợp. Việc khen thưởng kịp thời có thể đạt được lợi ích kép là thúc đẩy phong trào thi đua dạy tốt, học tốt trên toàn tỉnh ở tất cả các cấp học và từng bước “thăng hạng” trong bảng xếp hạng về điểm số trung bình môn thi tốt nghiệp, tỷ lệ đỗ tốt nghiệp… của Bộ GD-ĐT.

Thanh Hường