Vươn khơi cùng Tổ quốc (kỳ 1)

Khai thác biển không chỉ là hoạt động sản xuất truyền thống mà còn trở thành một trong những trụ cột trong chiến lược phát triển kinh tế của tỉnh. Trước những thách thức từ thị trường, nguồn lợi và cạnh tranh quốc tế, với sự vào cuộc tích cực, đồng bộ của các cấp, ngành, địa phương, ngư dân Đắk Lắk, đặc biệt là những đảng viên là ngư dân vẫn nỗ lực duy trì, phát triển sản xuất trên biển, góp phần hình thành nghề cá hiện đại, bền vững; đồng thời chung sức giữ gìn biển đảo quê hương.

Kỳ 1: Nỗ lực giữ biển, giữ nghề

Từ bao đời nay, biển đã nuôi sống bao thế hệ ngư dân các làng chài ven biển Đắk Lắk. Giữa muôn trùng sóng nước, những con tàu vươn ra đại dương không đơn thuần chỉ để mưu sinh, mà còn mang trên mình trọng trách gìn giữ chủ quyền, bảo vệ uy tín quốc gia trên trường quốc tế.

Chinh phục đại dương

Không phải ngẫu nhiên khu vực phía Đông Đắk Lắk (trước kia là tỉnh Phú Yên) được mệnh danh là “thủ phủ cá ngừ đại dương” của cả nước. Với lợi thế bờ diển dài gần 190km, nhiều cửa biển thuận lợi, ngư dân các địa phương ven biển đã sớm hình thành và phát triển nghề câu cá ngừ đại dương. Những đội tàu hàng chục chiếc ngày ngày vươn khơi, không chỉ mang về những mẻ cá ngừ đại dương có giá trị kinh tế cao mà còn góp phần đưa tên tuổi địa phương vươn xa trên bản đồ thủy sản quốc tế.

Sau những ngày lênh đênh trên biển, các tàu về bờ mang theo hàng tấn cá ngừ đại dương.

Ngư dân Võ Chí Thông (phường Tuy Hòa) cho biết: “Gia đình tôi đã hai đời gắn bó với nghề câu cá ngừ đại dương. Từ cha tôi ngày trước, đến giờ tôi nối nghiệp, vẫn miệt mài vươn khơi. Mỗi chuyến biển kéo dài cả tháng, có khi đi xa hàng trăm hải lý. Sóng gió, gian nan nhiều lắm, nhưng mỗi lần trở về, nhìn khoang tàu đầy ắp cá, trong lòng lại trào dâng niềm tự hào khó tả”.

Hiện nay, toàn tỉnh có gần 3.000 tàu cá, hoạt động đa dạng từ đánh bắt xa bờ đến khai thác ven biển. Sự phát triển mạnh mẽ của đội tàu không chỉ gia tăng sản lượng khai thác thủy sản mà còn kéo theo sự hình thành và mở rộng của chuỗi giá trị hải sản tại địa phương. Từ khâu bảo quản, sơ chế đến chế biến sâu, các doanh nghiệp và cơ sở sản xuất đã từng bước đầu tư công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường trong nước và quốc tế. Nhờ đó, cá ngừ đại dương và nhiều loại hải sản khác của Đắk Lắk không chỉ có mặt tại các chợ đầu mối lớn mà còn xuất hiện trên bàn ăn của người tiêu dùng ở Nhật Bản, Hàn Quốc, châu Âu… góp phần nâng cao thu nhập cho ngư dân và tạo động lực phát triển kinh tế biển bền vững.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, tính từ đầu năm đến nay, tổng sản lượng thủy sản khai thác biển đạt khoảng 57.000 tấn; trong đó khoảng 51.000 tấn cá các loại, riêng cá ngừ đại dương đạt khoảng 3.700 tấn. Những con số này không chỉ phản ánh năng lực khai thác ngày càng lớn của nghề biển địa phương, mà còn khẳng định vai trò vững chắc của ngư dân trên ngư trường.

Hiện toàn tỉnh có gần 700 tàu công suất lớn với hơn 5.900 lao động, chuyên khai thác vùng khơi. Với ngư dân, mỗi chuyến ra khơi không chỉ để mưa sinh mà còn là “cột mốc sống” khẳng định chủ quyền biển đảo quốc gia.

Những tàu cá với cờ Tổ quốc tung bay trên boong là "cột mốc sống" giữa trùng khơi.

Ngư dân Mai Văn Tám, chủ một tàu câu cá ngừ đại dương ở phường Tuy Hòa tâm sự: “Giữa mênh mông sóng nước, lá cờ đỏ sao vàng tung bay trên boong tàu chính là niềm tự hào, là lời nhắc nhở ngư dân chúng tôi: giữ được biển hôm nay là giữ nguồn sống của chính mình và thế hệ mai sau, hơn hết là giữ vững vị thế của Tổ quốc".

Điểm tựa giữa trùng khơi

Nếu mỗi con tàu, mỗi ngư dân là một “cột mốc sống” trên biển, thì việc liên kết thành các tổ đội sản xuất chính là cách để những cột mốc ấy trở nên vững chãi hơn giữa biển khơi. Thay vì đơn lẻ, các tàu thuyền đã gắn kết, hình thành các tổ đội sản xuất trên biển, cùng hỗ trợ nhau về thông tin ngư trường, chia sẻ nhiên liệu và đặc biệt là kề vai sát cánh trước những tình huống bất trắc giữa biển.

Cá ngừ đại dương được sơ chế, vận chuyển đến khắp các tỉnh thành trong nước tiêu thụ.

Anh Nguyễn Chí Danh, máy trưởng một tàu cá ở xã Tuy An Đông vẫn chưa quên cảm giác bàng hoàng khi tàu chết máy giữa ngư trường Trường Sa cách đây gần một tháng. Trên con tàu lúc ấy có 5 thuyền viên, khi động cơ bất ngờ tắt lịm, cả nhóm rơi vào hoang mang cực độ. “Lúc ấy, tôi chỉ còn biết phát tín hiệu cầu cứu. Ngay lập tức, tín hiệu hồi âm từ các tàu trong tổ tàu thuyền an toàn số 3 vang lên, như tiếp thêm niềm tin rằng mình không đơn độc giữa trùng khơi”, anh Danh xúc động nhớ lại.

Chỉ một lát sau, ba chiếc tàu của các anh Sâm, anh Chi và anh Bạch đã kịp thời có mặt, bỏ dở mẻ lưới đang kéo để phối hợp lai dắt tàu bạn vào bờ. Sóng to, nước xiết, công suất tàu có hạn, suốt một ngày vật lộn cũng chỉ đi được 12 hải lý, trong khi quãng đường về bờ còn gần 250 hải lý. Giữa tình thế nguy cấp, anh em lại phát tín hiệu nhờ hỗ trợ. May mắn thay, một tàu cá công suất 700 CV của ngư dân Quảng Ngãi trên đường vào bờ đã tiếp sức, đưa con tàu bị nạn về đến Khánh Hòa an toàn. Từ đây, gia đình anh Danh mới đưa tàu về cảng Tiên Châu sửa chữa.

“Nếu hôm ấy không có anh em, không có sự gắn kết của tổ đội, chưa biết chuyện gì đã xảy ra với chúng tôi. Anh em sẵn sàng bỏ dở chuyến biển, hy sinh lợi ích riêng để giúp nhau vượt sóng gió. Chính sự gắn kết ấy khiến chúng tôi vững tin bám biển, giữ nghề và giữ biển”, anh Danh trải lòng.

Ngư dân đưa đá lạnh lên tàu chuẩn bị cho chuyến vươn khơi mới.

Nghề biển vốn khắc nghiệt, nhưng tình người chính là mỏ neo giữ chân ngư dân ở lại với sóng gió. Nhiều năm trước đây, cha anh Danh - ông Nguyễn Cu, một máy trưởng kỳ cựu, cũng trên những ngư trường này, ông đã ba lần bỏ dở chuyến biển của mình để cứu tàu bạn gặp nạn. Những nghĩa cử ấy nay được nối dài, giữa biển khơi, nghĩa tình trao đi sẽ có ngày trở lại, như những con sóng nối tiếp nhau không bao giờ dứt. Cũng chính nhờ tình nghĩa ấy, những tổ đội sản xuất trên biển thực sự là điểm tựa bền vững, giúp ngư dân không còn đơn độc trước sóng gió. Trong mắt ngư dân, đồng đội trên biển không chỉ là bạn nghề, mà như một gia đình lớn...

 (Còn nữa)

Kỳ 2: “Hạt nhân đỏ” vững vàng nơi đầu sóng

Ngọc Dung – Thùy Thảo – Tuyết Hương