Phát huy vai trò khuyến nông trong phát triển bền vững cây trồng chủ lực tại Tây Nguyên

Sáng 28/10, tại phường Buôn Ma Thuột, Trung tâm Khuyến nông quốc gia tổ chức Tọa đàm “Phát huy vai trò khuyến nông trong phát triển bền vững cây trồng chủ lực vùng Tây Nguyên”.

Tọa đàm có sự tham gia của Viện Khoa học, kỹ thuật nông lâm nghiệp Tây Nguyên; Trung tâm Khuyến nông, doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân các tỉnh Đắk Lắk, Gia Lai, Lâm Đồng.

Tiến sĩ Đặng Bá Đàn, Phó Trưởng Văn phòng Thường trực phía Nam - Trung tâm Khuyến nông quốc gia phát biểu tại buổi tọa đàm.

Khu vực Tây Nguyên đang là trung tâm sản xuất nông sản hàng hóa lớn của cả nước. Nhiều cây trồng chủ lực quốc gia đang tập trung tại đây, cụ thể: cây cà phê chiếm 92,4% diện tích và 98,7% sản lượng cả nước; cây hồ tiêu chiếm 67,8% diện tích và 75,6% sản lượng; cây sầu riêng khẳng định vị thế “thủ phủ” với diện tích trên 90.000 ha, sản lượng ước đạt 673.900 tấn…

Các cây trồng chủ lực này đóng góp quan trọng vào kim ngạch xuất khẩu cả nước. Trong 9 tháng năm 2025, xuất khẩu cà phê đạt 6,98 tỷ USD (tăng 61,4% về giá trị); hồ tiêu đạt 1,2 tỷ USD; sầu riêng (là động lực chính của ngành rau quả) ước đạt 2,5 - 2,6 tỷ USD.

Các đại biểu tham dự tọa đàm.

Mặc dù đạt được những kết quả ấn tượng, sản xuất nông nghiệp ở Tây Nguyên vẫn còn nhiều "điểm nghẽn" bao gồm: Quản lý mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói còn thiếu đồng bộ; kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật còn khó khăn; kỹ thuật canh tác chưa đồng bộ; liên kết chuỗi giá trị sản xuất - tiêu thụ còn lỏng lẻo…

Trong bối cảnh đó, công tác khuyến nông đã trở thành nhân tố quan trọng trong việc hỗ trợ tổ chức lại sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm và kết nối thị trường tại Tây Nguyên. Hệ thống khuyến nông không chỉ là cầu nối chuyển giao khoa học kỹ thuật mà còn là “cánh tay nối dài” giúp nông dân thay đổi tư duy, nâng cao năng lực quản trị và tham gia chuỗi giá trị.

Trung tâm Khuyến nông quốc gia báo cáo đề dẫn tọa đàm.

Khuyến nông đã thực hiện thành công nhiều dự án, mô hình, đơn cử như: Đề án tái canh cà phê giai đoạn 2021 – 2025, đến nay đã thực hiện được 74.503 ha (đạt 82% kế hoạch) bằng các giống cà phê mới có khả năng sinh trưởng, phát triển tốt, kháng sâu bệnh, cho năng suất, chất lượng cao phù hợp với các tiêu chuẩn xuất khẩu. Đặc biệt, mô hình tái canh kết hợp công nghệ tưới tiết kiệm, bón phân hợp lý, liên kết tiêu thụ với doanh nghiệp rang xay, giúp năng suất bình quân tăng 15 - 20%, lợi nhuận tăng 25 - 30%.

Các đại biểu chủ trì phiên thảo luận.

Phối hợp với các doanh nghiệp thực hiện các mô hình như: Canh tác cà phê thông minh bằng việc sử dụng các sản phẩm phân bón mới, kết hợp với các giải pháp trồng xen trên vườn cà phê, đáp ứng tiêu chí canh tác thông minh. Mô hình này đã mang lại hiệu quả kinh tế cho nông hộ, với năng suất tăng trên 15%; 

Mô hình canh tác tiên tiến (Better Life Farming) cung cấp cho nhà nông những giải pháp quản lý dịch hại hiệu quả, bảo vệ cây trồng khỏi các bệnh tật mà vẫn đảm bảo an toàn cho sức khỏe cộng đồng. Mô hình được thực hiện trên cây cà phê và cây sầu riêng, trong đó mô hình trên vườn sầu riêng ghi nhận giảm 80 - 90% sâu bệnh nấm, năng suất tăng 10%...

Đại diện nông dân phát biểu ý kiến.

Tại tọa đàm, các đại biểu đã tập trung thảo luận về các biện pháp kỹ thuật phòng trừ sâu bệnh, chăm sóc các loại cây trồng chủ lực trong từng giai đoạn; việc sử dụng hiệu quả các loại phân bón, thuốc bảo vệ thực vật cho từng loại cây trồng; vai trò của khuyến nông và các giải pháp về kỹ thuật, tổ chức sản xuất, liên kết chuỗi giá trị. Đặc biệt, các ý kiến tập trung nhiều đến giải pháp sử dụng trí tuệ nhân tạo trong canh tác các loại cây trồng; những bước cấp mã số vùng trồng cho các loại cây chủ lực…

Minh Thuận