“Bình dân học vụ số”

Đất nước đang đứng trước cơ hội lịch sử để bước vào kỷ nguyên mới, phát triển mạnh mẽ với động lực chính đến từ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Khởi động và tăng tốc cho hoạt động chuyển đổi số quốc gia thời gian qua, chương trình Chính phủ số đã đạt nhiều kết quả tích cực, tỷ lệ dịch vụ công trực tuyến toàn trình đạt 45%, người dân đăng nhập Cổng Dịch vụ công quốc gia bằng nền tảng VNeID, với hơn 93 triệu lượt truy cập. Hạ tầng số phát triển mạnh mẽ, đã thương mại hóa 5G; 96,4% thôn, bản đã có Internet cáp quang, 82,9% hộ gia đình sử dụng Internet cáp quang băng rộng. Kinh tế số đóng góp 18,3% GDP. Thương mại điện tử tiếp tục phát triển mạnh mẽ (năm 2024 đạt 28 tỷ USD, tăng 36%). Thanh toán không dùng tiền mặt được triển khai rộng khắp (tốc độ tăng trưởng bình quân hằng năm đạt 57%). Dữ liệu số được xây dựng và đẩy mạnh khai thác, với 10 cơ sở dữ liệu quốc gia trọng điểm, trong đó cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đã kết nối với 18 bộ, ngành, 63 địa phương, phục vụ hơn 1,8 tỷ lượt truy cập, tra cứu, xác thực thông tin.

Tuy nhiên, trên thực tế, nhận thức và hành động của cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền các cấp, nhất là người đứng đầu về chuyển đổi số còn hạn chế. Vẫn còn tồn tại tâm lý chuyển đổi số là việc ở đâu đó, của ai đó, không phải của mình, của đơn vị, cơ quan mình. Công tác hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách còn chậm, chưa theo kịp đòi hỏi của thực tiễn. Các bộ, ban, ngành, địa phương cơ bản chưa có đề án đột phá về chuyển đổi số. Dữ liệu đã hình thành, nhưng còn “cát cứ”, chưa kết nối, chia sẻ và khai thác hiệu quả, tiềm ẩn nguy cơ rò rỉ thông tin. Nhân lực chuyên trách về chuyển đổi số trong các cơ quan, tổ chức còn thiếu và chưa đồng đều. Kỹ năng số chưa được phổ cập rộng rãi trong xã hội.

Đội hình "Bình dân học vụ số" của Thành Đoàn Buôn Ma Thuột tuyên truyền vận động tiểu thương sử dụng mã QR trong thanh toán, giao dịch mua bán. Ảnh: Vân Anh

Để tạo động lực, phát huy, khai thác sức mạnh của khoa học công nghệ, ngày 22/12/2024, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Và tại nghị quyết này, lần đầu tiên khoa học, công nghệ cùng với đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số được đặt lên vị trí "đột phá quan trọng hàng đầu" với những mục tiêu cùng các giải pháp quyết liệt chưa từng có.

 “Chúng ta phải thực hiện một nhiệm vụ đặc biệt quan trọng và cấp bách, đó là phổ cập tri thức, công nghệ về chuyển đổi số, kỹ năng số cho toàn dân, tức là "xóa mù" về chuyển đổi số", Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh. Cụ thể hóa đường lối, chủ trương của Đảng tại Nghị quyết số 57 và thực hiện chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về học tập suốt đời và triển khai phong trào "Bình dân học vụ số", chiều 26/3 vừa qua, Lễ phát động phong trào và ra mắt nền tảng "Bình dân học vụ số" đã được tổ chức tại TP. Hà Nội.

80 năm trước, khi đất nước vừa giành được độc lập, hơn 95% dân số chưa biết đọc, biết viết, "giặc dốt" cùng với "giặc đói" và "giặc ngoại xâm" trở thành một trong ba thứ giặc nguy hiểm. Phong trào "Bình dân học vụ" ra đời với mục tiêu cấp bách là xóa nạn mù chữ. Và chỉ trong một thời gian ngắn, hàng triệu người dân đã biết đọc, biết viết, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Tổng Bí thư Tô Lâm đã nói về phong trào "Bình dân học vụ số" với tinh thần rộng mở: "Đây không chỉ là một sáng kiến giáo dục, phong trào "Bình dân học vụ số" còn là cầu nối giữa quá khứ và tương lai… Tri thức là chìa khóa, công nghệ là cánh cửa để mở ra một tương lai tươi sáng hơn.

Để lan tỏa phong trào "Bình dân học vụ số", không chỉ cần các quyết sách, sự hỗ trợ từ Chính phủ, các tổ chức xã hội, mà hơn hết, người dân chính là chủ thể, cần chủ động học hỏi, sẵn sàng chia sẻ, ứng dụng tri thức số, cùng xây dựng một xã hội tiến bộ trong kỷ nguyên mới".

Với 4 nhiệm vụ trọng tâm, phong trào "Bình dân học vụ số" được kỳ vọng sẽ tạo ra những chuyển động mạnh mẽ và rõ nét trong nhận thức và hành động về chuyển đổi số.

Đó là xây dựng hệ sinh thái học tập số (phát triển nền tảng học tập số toàn dân, ứng dụng trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn).

Xây dựng cơ chế khuyến khích và tạo động lực học tập (đưa kỹ năng số vào hệ thống đánh giá lao động, tuyển dụng; ưu đãi cho đối tượng yếu thế; khuyến khích doanh nghiệp tham gia).

Xây dựng và nâng cao năng lực đội ngũ giảng viên số (phát triển đội ngũ giảng viên, tình nguyện viên số; huy động lực lượng đoàn viên, hội viên tham gia).

Xây dựng cơ chế kiểm tra, giám sát và đánh giá hiệu quả (xây dựng cơ chế đánh giá; đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền; thực hiện giám sát độc lập từ tổ chức xã hội, báo chí và cộng đồng để bảo đảm tính minh bạch).

Thuận Thành