Những bảo vật quốc gia ở vùng đất Tổ
Hiện nay, tỉnh Phú Thọ đang lưu giữ, bảo tồn 5 bảo vật quốc gia, gồm: Trống đồng Đền Hùng, bộ khóa đai lưng bằng đồng, bộ sưu tập nha chương (Bảo tàng Hùng Vương), tượng Mẫu Âu Cơ (đền Mẫu Âu Cơ, huyện Hạ Hòa) và bệ đá hoa sen (chùa Xuân Lũng, huyện Lâm Thao). Đây là di sản có một không hai, là tài sản văn hóa vô giá của đất nước.
Các bảo vật quốc gia nói trên mang đậm dấu ấn thời gian, văn hóa và tín ngưỡng, gắn liền với thời đại Hùng Vương. Bảo vật Trống đồng Đền Hùng được tìm thấy vào năm 1990 tại đồi Phân Ngùi, xã Hy Cương, huyện Việt Trì, tỉnh Phú Thọ.
Trống đồng có đường kính mặt 93 cm, đường kính đáy 94 cm, cao 66 cm, trọng lượng 90 kg, được làm bằng chất liệu đồng thau, thuộc loại Hêgơ I, nhóm C.
Theo đánh giá của các nhà khoa học, đây là trống đồng Đông Sơn có kích thước lớn nhất trong tổng số trống Đông Sơn đã biết ở Việt Nam và Đông Nam Á.
Bộ khóa đai lưng bằng đồng được tìm thấy tại Việt Trì năm 1976, thuộc giai đoạn văn hóa Đông Sơn niên đại cách đây 2.500 năm.
Bộ sưu tập nha chương được tạo tác bằng chất liệu đá ngọc, là bảo vật thuộc nền văn hóa Phùng Hưng, cách đây 3.500 năm, là hiện vật thể hiện quyền lực của nhà vua và uy quyền của tù trưởng. Ba bảo vật trên hiện được lưu giữ tại Bảo tàng Hùng Vương, tỉnh Phú Thọ.
Đền Mẫu Âu Cơ, nơi lưu giữ bảo vật quốc gia tượng Mẫu Âu Cơ. |
Tại đền Mẫu Âu Cơ (xã Hiền Lương, huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ), tượng Mẫu Âu Cơ là độc bản còn lưu giữ tại đền, có niên đại từ thế kỷ 19. Trải qua bao biến cố, thăng trầm của thời gian, tượng Mẫu Âu Cơ vẫn được chính quyền và nhân dân bảo tồn, lưu giữ, thờ phụng. Đây là pho tượng nguyên gốc, cao gần 1 m, tạc bằng gỗ mít, được sơn son thếp vàng đặt uy nghi trên long ngai. Mẫu Âu Cơ mặc áo đỏ, yếm trắng, đầu đội mũ, một tay cầm viên ngọc, tay kia đặt trên đầu gối, chân đi hài cong, đầu đội mũ lấp lánh, nước da hồng, mặt đôn hậu toát lên vẻ đẹp thanh cao, dịu dàng của phụ nữ Việt Nam.
Năm 2021, Phú Thọ được công nhận thêm một bảo vật quốc gia là Bệ đá hoa sen tại chùa Xuân Lũng, huyện Lâm Thao. Đây là công trình được thiết kế bằng đá xanh nguyên khối, cao 1 m, rộng 1 m, dài hơn 3 m. Bệ đá là nơi đặt tượng Phật Tam thế, gắn với lịch sử ngôi chùa từ thế kỷ 14 vẫn được giữ gìn và bảo tồn nguyên vẹn. Những hoa văn, họa tiết tinh xảo trên bề mặt và xung quanh bệ đá thể hiện sự tài hoa của nghệ nhân xưa, đồng thời góp phần khẳng định đạo Phật được truyền bá và phát triển ở Việt Nam từ lâu đời.
Các bảo vật quốc gia ở Phú Thọ lưu giữ tinh hoa độc đáo và những giá trị văn hóa của cội nguồn dân tộc. Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Đình Vỵ (tỉnh Phú Thọ) chia sẻ: “Trải qua thời gian, dù cuộc sống mỗi thời kỳ có đổi thay nhưng những bảo vật vẫn được nhân dân gìn giữ, có sức sống trường tồn trong dòng chảy văn hóa, trong những giá trị bền vững của cuộc sống và quan trọng hơn cả, những giá trị trong mỗi bảo vật đã có sức sống trong tâm hồn nhân dân”.
Trống đồng Hùng Vương, bảo vật quốc gia lưu giữ tại Bảo tàng Hùng Vương. |
Hiện nay, việc bảo vệ, gìn giữ các bảo vật đã và đang được Bảo tàng Hùng Vương, tỉnh Phú Thọ và Ban Quản lý các di tích lịch sử lên phương án khoa học, cụ thể và chuyên nghiệp; đồng thời, địa phương đã chủ động xây dựng và triển khai các đề án, chương trình phát triển du lịch tâm linh hướng về cội nguồn, góp phần tạo sự lan tỏa giá trị trường tồn của các bảo vật quốc gia trong đời sống cộng đồng.
Nguyễn Thế Lượng
Ý kiến bạn đọc