Dịch bệnh dại diễn biến bất thường

Dù chưa phải thời gian cao điểm của dịch bệnh, song việc liên tục xuất hiện các ổ dịch dại và các ca tử vong do dại trên địa bàn tỉnh cho thấy dịch bệnh này đang diễn biến bất thường.

Liên tiếp ghi nhận tử vong do bệnh dại

Ngày 4/1, Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên tiếp nhận bệnh nhân Y.N.H. (SN 2014, ở buôn Cuê, xã Băng A Drênh, huyện Krông Ana) vào viện với các triệu chứng tiếp xúc kém, kích thích, vật vã, tăng tiết đờm giải, sợ ánh sáng, sợ gió, sợ nước. Qua thăm khám các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân mắc bệnh dại giai đoạn toàn phát/nhiễm trùng huyết. Dù được điều trị tích cực, nhưng bệnh nhân đã tử vong vào sáng 5/1 sau khi được người thân xin cho xuất viện về nhà. Theo lời kể của gia đình người bệnh, cách ngày nhập viện khoảng 3 tháng, bệnh nhân bị chó nuôi trong nhà cắn vào tay và không tiêm vắc xin phòng bệnh dại, dẫn đến hậu quả đau lòng.

Ngày 20/1, Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên tiếp tục tiếp nhận bệnh nhân N.V.N. (SN 1955, ở thôn 3, xã Ea Pil, huyện M’Drắk) trong tình trạng tương tự, cũng được chẩn đoán bệnh dại lên cơn. Đến 15 giờ 30 phút cùng ngày, bệnh nhân tử vong. Người nhà của bệnh nhân cho biết, ông N. làm nghề buôn bán chó, cách đây khoảng 2 năm bệnh nhân bị chó cắn vào tay nhưng không đi tiêm vắc xin phòng bệnh.

Tiêm vắc xin phòng dại cho người dân tại phòng tiêm chủng Viện Vệ sinh Dịch tễ Tây Nguyên. Ảnh: Quang Nhật

Số liệu thống kê của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho thấy, năm 2024, toàn tỉnh ghi nhận 7 trường hợp tử vong do bệnh dại, đứng vào nhóm các tỉnh có số ca tử vong do bệnh dại cao của cả nước. Năm 2025, việc xuất hiện 4 ổ dịch dại trên động vật và 2 ca tử vong nghi do bệnh dại ngay trong thời điểm đầu năm, trước thời gian cao điểm của dịch bệnh càng cho thấy những diễn biến phức tạp và bất thường của dịch bệnh này.

Theo bác sĩ Trần Kim Long, Phó Trưởng khoa phụ trách Khoa Phòng chống bệnh truyền nhiễm (Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh), bệnh dại là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, lây từ động vật sang người, chủ yếu qua vết cắn, cào của chó, mèo nhiễm bệnh. Khi đã lên cơn dại, kể cả động vật và người đều có tỉ lệ tử vong gần như 100%. Thông thường thời gian ủ bệnh dại ở người từ 2 - 8 tuần, có thể ngắn khoảng 10 ngày hoặc dài trên 1 năm hoặc 2 năm, trung bình là khoảng từ 1 - 3 tháng. Thời gian ủ bệnh phụ thuộc vào số lượng virus xâm nhập vào cơ thể, sự nặng nhẹ của vết thương, khoảng cách xa gần từ vết thương đến não bộ và sức đề kháng của cơ thể.

Chủ động tiêm vắc xin

Hiện nay, một trong những giải pháp then chốt để ngăn ngừa bệnh dại lây sang người là tiêm vắc xin phòng dại cho chó, mèo và quản lý chó, mèo. Song thực tế, công tác quản lý chó, mèo ở nhiều địa phương trong tỉnh còn lỏng lẻo, các hộ gia đình thường nuôi thả tự do, nhất là ở khu vực nông thôn, tỉ lệ tiêm vắc xin phòng dại trên động vật còn thấp. Dẫn đến nguy cơ bệnh dại bùng phát là khó tránh khỏi.

Người dân rửa ngay vết thương dưới vòi nước chảy với xà phòng sau khi bị chó mèo cào cắn. Ảnh: Q.Nhật

Bác sĩ Trần Kim Long cho biết thêm, bệnh dại ở người hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh được bằng tiêm vắc xin phòng dại sau khi bị chó, mèo cào, cắn. Để bảo vệ sức khỏe cho bản thân, gia đình và cộng đồng, người dân cần tiêm vắc xin phòng dại cho vật nuôi theo hướng dẫn của cơ quan thú y; không thả rông chó, mèo, hoặc khi đưa chó ra ngoài đường cần đeo rọ mõm và có người dắt; không đùa nghịch, trêu chọc chó, mèo, đặc biệt là những con không quen biết hoặc có dấu hiệu bất thường. Khi bị chó, mèo cào, cắn cần rửa ngay vết thương dưới vòi nước chảy với xà phòng liên tục trong 15 phút; sau đó, sát trùng vết thương bằng cồn 70% hoặc cồn iod; hạn chế làm dập vết thương và không băng kín; đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn và tiêm phòng dại kịp thời; tuyệt đối không tự chữa trị hoặc nhờ thầy lang chữa trị.

Kim Oanh