Chung tay bảo vệ phụ nữ, trẻ em gái trên không gian số

Trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra toàn diện, yêu cầu bảo đảm bình đẳng giới và an toàn cho phụ nữ, trẻ em gái đặt ra ngày càng cấp thiết. Không gian số mở ra cơ hội phát triển chưa từng có, nhưng cũng kéo theo nhiều nguy cơ, thách thức mới, đòi hỏi sự vào cuộc mạnh mẽ, đồng bộ của các cấp, ngành và toàn xã hội.

Nhiều nguy cơ mới

Chuyển đổi số đang làm thay đổi sâu sắc phương thức làm việc, học tập, giao tiếp của mỗi người. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích vượt trội, môi trường trực tuyến cũng tiềm ẩn hàng loạt rủi ro mà phụ nữ và trẻ em gái là nhóm dễ bị tổn thương nhất.

Trên thực tế, các vụ lừa đảo trực tuyến liên quan đến phụ nữ chủ yếu qua hình thức giả danh tổ chức tài chính, lừa bán hàng online, chiếm đoạt tài khoản mạng xã hội hoặc gửi đường link độc hại. Nhiều trường hợp bị chiếm đoạt tài sản hoặc thông tin cá nhân, để lại hậu quả lâu dài.

Treo băng rôn tuyên truyền về bình đẳng giới tại các trục đường chính trên địa bàn tỉnh.

Bên cạnh đó, bạo lực mạng như xúc phạm danh dự, làm nhục, bắt nạt trực tuyến, phát tán hình ảnh riêng tư tiếp tục gia tăng. Tổ chức UN Women nhận định, có tới 65% vụ việc bạo lực trực tuyến được báo cáo có nạn nhân là phụ nữ và trẻ em gái. Với trẻ em, đặc biệt ở tuổi vị thành niên, việc tiếp xúc Internet thiếu sự giám sát của người lớn khiến nguy cơ bị dụ dỗ, lôi kéo, xâm hại càng lớn.

Tại Đắk Lắk, thực trạng này cũng diễn biến phức tạp. Công an tỉnh cho biết, giai đoạn 2024–2025 có hàng trăm tin báo về lừa đảo trên mạng, trong đó phụ nữ chiếm tỷ lệ cao. Nhiều trường hợp bị đối tượng đánh cắp hình ảnh để lập tài khoản giả, lừa tiền người thân hoặc khách hàng. Có vụ việc lan truyền hình ảnh riêng tư của nữ sinh, gây tổn thương tâm lý nghiêm trọng.

Một trong những nguyên nhân lớn là khoảng cách giới trong tiếp cận công nghệ, đặc biệt ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Khảo sát của Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh cho thấy, chỉ khoảng 40–45% phụ nữ ở các buôn làng sở hữu điện thoại thông minh; tỷ lệ sử dụng dịch vụ công trực tuyến, thanh toán số hay các nền tảng học tập còn rất thấp. Điều này khiến nhiều chị em bị “bỏ lại phía sau” và dễ rơi vào cạm bẫy trên môi trường mạng.

Hướng tới môi trường số an toàn, bình đẳng

Nhằm ứng phó với thách thức mới trong kỷ nguyên số, nhiều chính sách quan trọng về bình đẳng giới liên tục được hoàn thiện và triển khai. Việt Nam là một trong những quốc gia sớm phê chuẩn Công ước CEDAW; Liên hợp quốc cũng đánh giá Việt Nam thuộc nhóm thực hiện tốt Mục tiêu Phát triển bền vững về bình đẳng giới.

Tại Đắk Lắk, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã ban hành nhiều chương trình, kế hoạch chỉ đạo thực hiện đồng bộ các chính sách đối với công tác bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ. Trong đó, huy động sự chung tay của hệ thống chính trị, các tổ chức, cá nhân, triển khai nhiều hoạt động thiết thực, hiệu quả trong truyền thông, vận động xã hội thực hiện bình đẳng giới trên các lĩnh vực, phòng chống bạo lực trên cơ sở giới, bạo lực gia đình, nhất là trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Sở Nội vụ tập huấn nâng cao nhận thức về giới, bình đẳng giới cho cán bộ thôn, buôn, khu phố năm 2025.

Từ đó tạo ra những hiệu ứng tích cực, thu hút sự quan tâm, hưởng ứng của cộng đồng, góp phần từng bước nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi, rút ngắn khoảng cách giới trên một số lĩnh vực, cũng như phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới.

Hưởng ứng Tháng hành động năm 2025 với chủ đề “Bình đẳng giới và an toàn cho phụ nữ và trẻ em gái trong kỷ nguyên số”, Sở Nội vụ đã triển khai đồng bộ nhiều hoạt động truyền thông trên diện rộng. Từ ngày 15/11 đến 15/12/2025, toàn tỉnh đã treo 166 cờ phướn, 45 băng rôn tại các trục đường chính; cấp phát 27.000 tờ rơi đến các xã, thôn, buôn nhằm nâng cao nhận thức của người dân.

Sở cũng tổ chức ba lớp tập huấn chuyên đề cho 279 cán bộ, hội viên phụ nữ. Nội dung tập trung vào khái niệm giới, kỹ năng lồng ghép giới trong xây dựng chính sách, nhận diện bạo lực trên cơ sở giới, đặc biệt là bạo lực mạng, kỹ năng hỗ trợ nạn nhân, cùng hệ thống các quy định pháp luật hiện hành.

Các thông điệp mạnh mẽ được lan tỏa rộng rãi như: “Kỷ nguyên số: kỷ nguyên bình đẳng và an toàn cho mọi người”, “An toàn trực tuyến cho phụ nữ và trẻ em gái là trách nhiệm của mỗi chúng ta”, “Không khoan nhượng với bạo lực, quấy rối phụ nữ trên không gian mạng”…

Cùng với đó, nhiều mô hình hỗ trợ phụ nữ nâng cao năng lực số đã được triển khai tại các địa phương như “Tổ phụ nữ chuyển đổi số”, “Phụ nữ nói không với tin giả”, “Buôn làng an toàn cho phụ nữ và trẻ em”. Các mô hình này giúp chị em làm quen với thanh toán không tiền mặt, nhận diện lừa đảo, kỹ năng bảo mật tài khoản, khai thác Internet phục vụ sản xuất và kinh doanh.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác bình đẳng giới vẫn còn những rào cản cần tiếp tục tháo gỡ. Khi định kiến giới, khuôn mẫu giới vẫn tồn tại ở nhiều cộng đồng; không ít phụ nữ vùng khó khăn thiếu kỹ năng nghề, thu nhập thấp, dễ bị tổn thương trước bạo lực gia đình hoặc lừa đảo qua mạng thì việc nâng cao nhận thức, tăng cường tiếp cận công nghệ và thúc đẩy trao quyền kinh tế cho phụ nữ trở thành nhiệm vụ lâu dài và bền bỉ.

Sự chủ động của chính quyền, sự chung tay của các tổ chức xã hội và sự tự trang bị kiến thức của mỗi người sẽ góp phần xây dựng một môi trường số văn minh, an toàn, không bạo lực.

Khi phụ nữ và trẻ em gái được bảo vệ khi tiếng nói của họ được lắng nghe và quyền của họ được tôn trọng, đó cũng là lúc tiến bộ xã hội được bảo đảm và tương lai phát triển bền vững được củng cố. Một kỷ nguyên số thật sự nhân văn chỉ có thể hình thành khi mọi người đều được trao cơ hội bình đẳng để tham gia, sáng tạo và phát triển.

Vân Anh