Lợi ích của phương pháp da kề da sớm sau sinh

Da kề da sau sinh (kangaroo) là phương pháp chăm sóc trẻ sơ sinh bằng cách đặt trẻ nằm tiếp xúc da kề da trên ngực mẹ để trẻ được giữ ấm và nuôi dưỡng bằng sữa mẹ.

Sử dụng phương pháp này, mẹ giống như một lồng ấp tự nhiên của con, mọi thứ thuận theo tự nhiên, giống như loài Kangaroo nuôi con trong túi trước ngực. Đây là phương pháp an toàn, hiệu quả, dễ thực hiện, góp phần làm giảm tỷ lệ bệnh tật, tử vong ở trẻ sơ sinh, nhất là trẻ sinh non, nhẹ cân.

Thực hiện phương pháp kangaroo, khi em bé vừa ra khỏi bụng mẹ, được lau khô máu và sản dịch, chưa cần mặc quần áo mà đặt trực tiếp cơ thể bé lên ngực và bụng mẹ, cố gắng tiếp xúc da kề da 24/24 giờ. Phương pháp này có tác dụng đầu tiên là giữ ấm hay còn gọi là giữ thân nhiệt, chống hạ thân nhiệt của em bé. Tác dụng thứ hai là ổn định nhịp tim, nhịp thở, tinh thần cho bé. Ngay khi vừa ra đời, em bé không tránh khỏi sự ngỡ ngàng, lo lắng bởi môi trường rộng lớn, ồn ào, nhiệt độ cũng khác so với trong bụng mẹ. Nhưng ngay lập tức được đặt lên ngực mẹ, nghe nhịp tim mẹ sẽ giúp bé ổn định hơn về tinh thần, nhịp thở, nhịp tim. Ngoài ra điều này còn giúp tiêu hóa tốt hơn, em bé ngủ ngon hơn. Với trẻ sinh thường, da kề da đã tốt; với trẻ đẻ non, nhẹ cân, việc nuôi dưỡng bằng phương pháp kangaroo thay vì nằm trong lồng ấp còn có tác dụng lớn hơn nhiều, giúp phòng và hạn chế tỷ lệ bệnh tật, tử vong ở trẻ sinh non.

Theo các bác sĩ chuyên khoa, với trẻ sinh non, cơ thể trẻ khi ra ngoài môi trường bị tác động, ảnh hưởng rất nhiều theo nhiệt độ môi trường. So với việc luôn luôn được ở nhiệt độ 37oC trong bụng mẹ, trẻ đẻ non, nhẹ cân khi ra môi trường rất dễ bị hạ thân nhiệt. Việc đưa trẻ vào nằm lồng ấp cũng nhằm mục đích chính là đảm bảo thân nhiệt, duy trì nhiệt độ cơ thể trẻ ở một mức nhất định. Vì vậy, khi thực hiện kangaroo, trẻ được truyền và ủ ấm bằng thân nhiệt từ chính người mẹ, mẹ trở thành một lồng ấp tự nhiên của con, giúp con không bị hạ thân nhiệt và hạ đường huyết. Không những giúp gắn kết tình cảm mẹ con, kangaroo còn giúp trẻ sơ sinh non yếu, nhẹ cân được đảm bảo nhịp thở, nhịp tim, bởi khi nằm trên bụng mẹ, hơi thở và nhịp thở của mẹ sẽ tác động thêm để em bé kích thích tuần hoàn.

Trẻ được thực hiện phương pháp da kề da khi điều trị tại Khoa Hồi sức cấp cứu nhi và nhi sơ sinh, Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên. Ảnh: Quang Nhật

Hiện nay, tại Khoa sản Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên, 100% sản phụ sinh thường, bé đủ tháng, đủ cân nặng đều đã được áp dụng da tiếp da ngay sau sinh. Chị Lê Thị Tú Quyên (xã Quảng Tiến, huyện Cư M’gar) sinh con đầu lòng thiếu tháng và nhẹ cân nên được chuyển qua Khoa Hồi sức cấp cứu nhi và nhi sơ sinh điều trị. Tại đây các bác sĩ tiếp tục cho hai mẹ con thực hiện phương pháp da kề da. “Khi em bé được đặt lên ngực trần của mẹ, bé trở nên ngoan và ít khóc, nhưng khi bác sĩ nhấc ra khỏi bụng mẹ để làm các thủ thuật hay vệ sinh, mặc quần áo là cháu khóc ré lên”, chị Quyên chia sẻ.

Bác sĩ Hoàng Ngọc Anh Tuấn, Trưởng Khoa Hồi sức cấp cứu nhi và nhi sơ sinh cho biết, từ năm 2022 khoa bắt đầu áp dụng kangaroo sớm ngay khi trẻ còn được hỗ trợ hô hấp với CPAP, oxy canula, kể cả trẻ chưa thể ăn sữa bằng đường miệng và qua sond dạ dày. Nhờ áp dụng kangaroo sớm, trẻ ngủ yên, ít khóc, vận động tốt hơn, thân nhiệt ổn định, ít có nguy cơ bị hạ đường huyết, hấp thu sữa tốt hơn, tránh được tình trạng trào ngược dạ dày thực quản, trẻ dễ dàng bú mẹ… Ngoài ra còn giúp trẻ giảm cơn ngừng thở, rút ngắn thời gian hỗ trợ thở, giúp mẹ tự tin, ngăn ngừa trầm cảm sau sinh, đặc biệt giảm tỷ lệ tử vong và bệnh tật, giảm thời gian nằm viện… Khi áp dụng phương pháp kangaroo, số trẻ sơ sinh tử vong và trẻ sơ sinh non tháng tử vong giảm rõ rệt. Trong 10 tháng năm 2022, tỷ lệ tử vong sơ sinh giảm 31% và tử vong sơ sinh non tháng giảm 47,6% so với cùng kỳ.

Theo khuyến cáo của các bác sĩ, với trẻ sơ sinh non tháng, nhẹ cân cần thực hiện kangaroo càng lâu càng tốt, thậm chí là tối đa 24/24 giờ. Còn với trẻ sơ sinh thông thường, khuyến khích thực hiện da tiếp da bất cứ lúc nào có thể, đặc biệt những lúc bé quấy khóc, khó chịu. Trong quá trình thực hiện da kề da, cần theo dõi nhiệt độ, theo dõi nhịp thở, theo dõi màu sắc da của bé, theo dõi phân, nước tiểu cũng như các chỉ số về cân nặng, chiều dài và các chỉ số phát triển của trẻ để kịp thời phát hiện bất thường và có biện pháp can thiệp nếu cần thiết.

Mỹ Hạnh