Các địa phương tích cực chống hạn

Trước tình hình hạn hán kéo dài, người dân tại nhiều địa phương trong tỉnh đang tích cực triển khai nhiều biện pháp chống hạn, tiết kiệm nguồn nước tưới để cứu cây trồng…

Huy động hết khả năng của thủy lợi

Tại huyện Ea H’leo hiện có 18/46 công trình thủy lợi, thủy điện đã cạn kiệt nước. Ngay cả những hồ, đập có sức chứa khá, chưa năm nào cạn nước như hồ Ea Drú, Ea Khal 1 (xã Ea Nam), hồ Cây Sung (xã Cư Mốt)… đến nay cũng trơ đáy. Một số hồ thủy lợi, sông ngòi có sức chứa trung bình khác, mực nước cũng đang trong tình trạng sụt giảm nghiêm trọng (mực nước cao hơn mực nước chết từ 0,1 - 1,5 m)… Trước tình trạng trên, huyện Ea H’leo đã phải tận dụng tối đa nguồn nước dự trữ như điều tiết nước từ hồ Ea Ral 1, bơm xả nước ở hồ chứa Ea Iun, hồ Ea Blong.. để cứu trên 40 ha lúa đang trong tình trạng thiếu nước tại các vùng hạ lưu. Chính quyền và người dân tại các xã và thị trấn cũng tổ chức nhiều đợt ra quân nạo vét hệ thống kênh mương, cửa cống lấy nước, nạo vét khơi thông dòng chảy bảo đảm thông thoáng tới mặt ruộng. Phòng NN-PTNT huyện cũng vận động người dân tăng cường lắp đặt và vận hành các trạm bơm dầu dã chiến tận dụng nguồn nước từ các sông, suối, ao để bơm chống hạn. Đến thời điểm này, huyện Ea H’leo đang có 68,7 ha lúa nước và trên 4.500 ha cà phê, tiêu bị khô hạn nghiêm trọng, trong đó có 6,6 ha lúa đông xuân bị mất trắng.

Ông Đinh Văn Huynh ở buôn Ea B’Hôk, xã Ea B’Hôk (huyện Cư Kuin) đang giới thiệu về hệ thống tưới nước tiết kiệm dạng phun sương cho vườn tiêu.

Trên địa bàn huyện Krông Pak, mực nước tại các công trình hồ, đập thủy lợi như: hồ Vụ Bổn, Ea Nông A, Suối 2 (Vụ Bổn); hồ Dốc Võng, Ea Đrai (Tân Tiến); đập Ea Oh (Krông Buk), đập buôn Kuaih (Ea Kênh).... đã xuống dưới cống xả đáy. Ông Trần Ba, Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Krông Pak cho biết: Để chủ động phòng chống tình trạng thiếu nước phục vụ sản xuất nông nghiệp trong vụ đông xuân 2014-2015, Thường trực Huyện ủy Krông Pak đã chỉ đạo các địa phương tự ứng kinh phí để nạo vét kênh mương, đặt trạm bơm khẩn trương chống hạn; vận động nhân dân giải phóng mặt bằng tuyến Kênh T25 (qua địa phận xã Tân Tiến); phối hợp với Công ty Quản lý cấp thoát nước thủy lợi (QLCTNTL) - Chi nhánh huyện Krông Pak triển khai đào tuyến mương T25 với khối lượng 823m³ để đưa nước về tưới chống hạn cho 100 ha lúa ở các xã Tân Tiến và Ea Uy. Ban Chỉ đạo sản xuất nông nghiệp huyện phối hợp với Công ty QLCTNTL và UBND xã Hòa Đông sửa chữa trạm bơm buôn Tara, kịp thời bơm nước phục vụ chống hạn 2 đợt trước và sau Tết Nguyên đán Ất Mùi cho cánh đồng buôn Tara Puor. Đến nay, toàn huyện có 3 xã đã và đang tiến hành bơm chống hạn là: xã Krông Buk, xã Ea Kuăng và xã Hòa Đông. Theo đó, xã Krông Buk đã tổ chức bơm nước từ kênh Đông - công trình Krông Buk hạ để chống hạn cho 30 ha lúa ở cánh đồng thôn 9; xã Ea Kuăng tổ chức bơm nước chống hạn từ kênh T9, công trình Krông Buk hạ cho 100 ha lúa ở cánh đồng buôn Jăt; xã Hòa Đông phối hợp với Công ty QLCTNTL đang tiến hành bơm tưới từ hồ Tara Puor phục vụ cho sản xuất nông nghiệp. Để khắc phục tình trạng thiếu nước do hạn hán kéo dài, từ ngày 18-3  tới nay, Ban chỉ đạo sản xuất nông nghiệp huyện đã tiếp tục phối hợp với công ty QLCTNTL đặt 2 máy bơm nước tại suối nước đục (Krông Buk hạ) để bơm chống hạn cho 120 ha lúa ở xã Ea Uy, đồng thời đắp 2 đập dâng trên sông Krông Buk hạ để cung cấp nước nước cho trạm bơm thôn 14 (Ea Uy) và xã Vụ Bổn.

Một hồ chứa nước ở xã Ea Knuếk (huyện Krông Pak) đã cạn trơ đáy.

Áp dụng các biện pháp tưới tiết kiệm

Để khắc phục tình trạng hạn hán hằng năm, ngành nông nghiệp tỉnh đã thường xuyên khuyến khích người dân sử dụng rộng rãi các biện pháp tưới nước tiết kiệm (TNTK), vừa có hiệu quả chống hạn trong mùa khô, vừa bảo đảm năng suất và chất lượng cho cây trồng. Một trong những giải pháp tưới tiết kiệm nước có thể kể đến mô hình tưới nước phun sương cho cây tiêu của gia đình ông Đinh Văn Huynh ở buôn Ea B’Hôk, xã Ea B’Hôk (huyện Cư Kuin). Năm 2013, ông Huynh đã đầu tư lắp đặt hệ thống tưới nước tự động dạng phun sương trên diện tích 8 sào tiêu nhà mình. Hệ thống tưới tự động này gồm một máy bơm nước với công suất 2 mã lực để bơm nước từ giếng khoan lên; cộng với hệ thống đường ống chính bằng nhựa PVC 60 mm dài 20m có van khóa và 1.000 m ống nhựa nhỏ 27 mm nối tiếp với nhau làm đường dẫn dọc theo các đường lô trong rẫy tiêu. Từ các ống nhánh này, ông Huynh lắp tiếp các ống nhỏ 5 mm bằng chất liệu nilon dẫn nước trực tiếp đến các gốc tiêu. Từ đây, nước được phun ra theo kiểu phun sương, thẩm thấu dần vào gốc cây. Tổng chi phí đầu tư hệ thống tưới nước tự động này khoảng 30-40 triệu đồng. Ông Huynh cho biết, hệ thống tưới nước tự động này có thể duy trì cho việc tưới nước trên 10 năm. Từ khi lắp đặt hệ thống tưới nước này, ông Huynh đã tiết kiệm được chi phí thuê nhân công tưới khoảng 600.000 đồng/lần tưới (mỗi năm 3 lần) và tiết kiệm khoảng 50% lượng nước tưới cho mỗi đợt so với việc bơm tưới trực tiếp trước đây.

Trên các cánh đồng ở huyện Lak, bà con cũng tăng cường công tác quản lý phân phối và sử dụng nguồn nước tiết kiệm, hạn chế thất thoát nước như rải bạt nilon lót trên một số tuyến kênh, mương nội đồng; gia cố, đắp bờ đập kiên cố tránh việc thất thoát nước qua các lỗ chuột đào... Ông Bùi Mạnh Hải, Phó Chủ tịch UBND xã Buôn Triết cho biết: Trước tình hình khô hạn, bà con đã tiến hành các biện pháp cấp nước bổ sung như đào thêm giếng, tăng cường các máy bơm, đường ống để dẫn nước đến các chân ruộng khô cứu cây trồng. Với phương châm không để người dân tự phát trong sản xuất, trước khi bước vào vụ đông xuân năm nay, chính quyền xã Buôn Triết đã tuyên truyền, vận động bà con nông dân chủ động chuyển đổi cơ cấu cây trồng tại một số khu vực ít nước sang các loại cây ngắn ngày có khả năng chống chịu hạn tốt hơn như các giống ngô lai cao sản, khoai lang, thuốc lá… Còn tại những vùng khô kiệt, không có khả năng canh tác thì tiến hành cày ải, phơi đất để khi có mưa mới sản xuất.

Đối với huyện Krông Pak, hiện đã có gần 170 ha lúa nước bị mất trắng do hạn, số diện tích còn lại đang được người dân tiếp tục bơm tưới chống hạn bằng cách tận dụng mọi nguồn nước. Tuy nhiên, do tình hình hạn hán kéo dài, mực nước tại các ao, hồ giảm mạnh, nên nguồn nước tưới tiêu cho cây trồng ngày càng khan hiếm. Đến nay, diện tích các loại cây trồng bị hạn trên địa bàn huyện là gần 1.400 ha, trong đó có 623,8 ha lúa nước và 770 ha cà phê. Ông Trần Ba, Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Krông Pak cho hay: Trước tình trạng hạn hán diễn biến phức tạp và có nguy cơ kéo dài, huyện đang tiếp tục triển khai các biện pháp chống hạn phù hợp với từng địa bàn, vận động người dân sử dụng nguồn nước tiết kiệm và chủ động tìm nguồn nước để đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất. Về giải pháp lâu dài, ngành nông nghiệp huyện cũng khuyến cáo bà con nên chuyển đổi dần cơ cấu cây trồng ở từng khu vực, từng chân ruộng phù hợp với khả năng cung ứng nước; trồng cây che bóng trong các vườn cà phê để giảm lượng thất thoát nước bốc hơi; áp dụng các kỹ thuật tưới tiết kiệm, hiệu quả…

Lê Thành- Hồng Chuyên