Khi cộng đồng buôn tham gia giữ rừng đặc dụng

Lọt thỏm giữa đại ngàn Yok Đôn, Đrăng Phốk (xã Krông Na, huyện Buôn Đôn) là buôn duy nhất nằm trong vùng lõi của Vườn Quốc gia (VQG)Yok Đôn. Dù được bao quanh bởi nhiều loài gỗ quý và động vật hoang dã quý hiếm, nhưng người dân ở đây vẫn “chung thủy” với ruộng rẫy, không vì cái lợi trước mắt mà phá rừng. Ngoài ra, họ còn là một lực lượng hỗ trợ quan trọng cho Vườn trong công tác quản lý bảo vệ rừng.

Buôn Đrăng Phốk có 114 hộ, 457 nhân khẩu, trong đó có hơn 100 hộ đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ. Là buôn hình thành từ lâu đời, có trước khi thành lập VQG Yok Đôn, đến khi Chính phủ có quyết định thành lập Vườn thì toàn bộ diện tích canh tác và đất ở của buôn đều thuộc Vườn quản lý. Năm 2008, một con đập do VQG Yok Đôn làm chủ đầu tư  đã được hoàn thành, góp phần cung cấp nước tưới cho hai vụ lúa, cải thiện đời sống của người dân ở đây. Ngoài ra, để tạo điều kiện cho bà con có thêm thu nhập, không xâm hại đến rừng, từ năm 2013, VQG Yok Đôn tiến hành giao khoán 1.100 ha rừng  cho cộng đồng buôn quản lý và bảo vệ, với kinh phí 200 nghìn đồng/ha/năm. Ông Lê Dũng, Trưởng buôn Đrăng Phốk cho biết, toàn buôn hiện có khoảng 40 ha ruộng nước và một số diện tích nương rẫy nằm xen lẫn trong rừng, do không được mở rộng diện tích trồng trọt nên đời sống của bà con ở đây còn gặp nhiều khó khăn, tính đến nay vẫn còn 48 hộ nghèo và 28 hộ cận nghèo. Sau khi có chính sách nhận khoán rừng, buôn đã họp lại chọn ra 104 hộ có đủ nhân lực, sức khỏe để đi rừng tham gia công tác quản lý bảo vệ rừng, số tiền thu được sẽ chia đều cho tất những hộ này. “Từ khi được nhận khoán rừng, bà con trong buôn rất phấn khởi vì có thêm được một khoản tiền kha khá để trang trải cuộc sống và công việc  quản lý  bảo vệ rừng cũng chẳng nặng nhọc gì vì mỗi lần đi tuần đều có Kiểm lâm Vườn đi kèm hướng dẫn, hỗ trợ”, anh Dũng nói. Cùng với chính sách giao khoán rừng, buôn còn được hưởng lợi từ chính sách hỗ trợ phát triển cộng đồng tại một số thôn, buôn vùng đệm rừng đặc dụng. Theo đó, mỗi năm buôn sẽ được Vườn hỗ trợ 40 triệu đồng để mua bò giống. Với số tiền này, buôn sẽ mua 4 con bò giống giao cho 4 hộ nuôi, đến khi bò sinh sản thì người nuôi được giữ lại con bò con, còn bò mẹ sẽ chuyển sang cho người khác. Còn nếu muốn giữ lại cả hai thì người nuôi phải hoàn trả 10 triệu đồng để buôn mua bò cho hộ khác nuôi. Gia đình anh Y Nê Knul, một hộ nghèo trong buôn năm nay may mắn được nhận bò phấn khởi khoe: “Nghèo như mình đây có tiền đâu mà mua bò, may mắn năm nay được Nhà nước cho con bò làm giống. Mình và bà con trong buôn luôn bảo nhau không phá rừng, không săn bắn thì sẽ có bò để nuôi”.

Cánh đồng buôn Đrăng Phốk sản xuất được lúa hai vụ nhờ công trình thủy lợi của VQG Yok Đôn

Anh Bùi Trung Dũng, Kiểm lâm Trạm Đrăng Phốk (VQG Yok Đôn) cho hay, việc giao khoán rừng buộc cộng đồng buôn phải cam kết không tham gia phá rừng, nếu vi phạm thì cả buôn sẽ bị cắt bớt tiền nhận khoán hoặc sẽ chuyển diện tích rừng đang giao khoán sang cho buôn khác, còn nếu không vi phạm, có nhiều thành tích trong quản lý, bảo vệ rừng thì sẽ được thưởng. Người dân trong buôn bây giờ coi rừng là của chung vì đã gắn lợi ích của họ ở trong đó. Họ trở thành một lực lượng hỗ trợ nhiệt tình, là tai mắt của lực lượng kiểm lâm trong việc giữ rừng. Năm 2014, với thành tích làm tốt công tác bảo vệ diện tích rừng giao khoán, cộng đồng không có người vi phạm lâm luật, buôn Đrăng Phốk đã được Vườn thưởng 15 triệu đồng - một phần thưởng xứng đáng cho những nỗ lực giữ rừng của cả cộng đồng.

 Vạn Tiếp